Z podatku od spadków i darowizn zwolnione jest nabycie własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości lub jej części wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych, budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym oraz urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych.
Darowizna gospodarstwa rolnego jest zwolniona z podatku niezależnie od stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym. Jednak spod tego zwolnienia wyjęte są budynki mieszkalne. Mogą być one przedmiotem zwolnienia, ale tylko na zasadach ogólnych.
Zgodnie z art. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwolnione od tego podatku jest nabycie własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości lub jej części wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych, budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym oraz urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych, jak: szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, chłodnie, przechowalnie owoców. Jedynym warunkiem tego zwolnienia jest zachowanie stanu, w którym w chwili nabycia ta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej pięć lat od nabycia.
Przy budynkach mieszkalnych przysługuje zwolnienie na zasadach ogólnych. Jeśli obdarowany i darczyńca należą do tzw. zerowej grupy pokrewieństwa (np. rodzice i dzieci), jak wszystkie inne składniki majątku takie budynki są w całości zwolnione z podatku i spadkowego, i od darowizn.
Między teściami a zięciem lub synową zwolnienie dotyczy spadku lub darowizny, ale tylko na zasadach ogólnych, określonych w art. 16 ustawy - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 mkw. powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W ramach II grupy pokrewieństwa zwolnienie dotyczy tylko spadku, a w grupie III - przejęcia w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby, które sprawowały opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie pisemnej umowy z podpisem notarialnie poświadczonym, przez co najmniej dwa lata od dnia poświadczenia podpisów przez notariusza.