Narodowy Bank Polski mógł stracić niezależność z powodu wprowadzenia ustawowego obowiązku zbycia akcji Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych – orzekł wczoraj Trybunał.
ORZECZENIE
Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie orzekł wczoraj, że art. 19 ustawy z 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi jest niezgodny z konstytucją. W konsekwencji uznano, że nałożenie na Narodowy Bank Polski obowiązku zbycia akcji Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych w ciągu 18 miesięcy może pozbawić bank centralny niezależności. Ten obowiązek był obwarowany sankcją w postaci utraty prawa głosu z akcji Krajowego Depozytu.
Wniosek do Trybunału złożył Prezydent RP. Zarzuty sprowadzały się do czterech punktów:
● brak skonsultowania zaskarżonego przepisu z Europejskim Bankiem Centralnym,
● naruszenie prawa własności NBP do akcji KDPW (art. 21 konstytucji)
● złamanie standardu niezależności banków centralnych obowiązującego w Unii Europejskiej (art. 105 TWE) oraz
● naruszenie zasady przestrzegania umów międzynarodowych (art. 9 konstytucji).
Występujący w imieniu prezydenta minister Andrzej Duda podkreślał, że negatywna opinia Europejskiego Banku Centralnego w sprawie zbycia akcji nie została wzięta pod uwagę przy uchwalaniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, gdyż minister finansów nie przekazał tej informacji posłom.
Zgodnie z nowym brzmieniem zaskarżonej ustawy wśród akcjonariuszy KDPW nie jest wymieniony Narodowy Bank Polski, co pozbawia go prawa własności. W opinii wiceprezesa NBP Piotra Wiesiołka w ten sposób ustawodawca naruszył niezależność banku centralnego. Trybunał podzielił tę argumentację.
Sygnatura akt Kp 4/08
CZYM JEST NIEZALEŻNOŚĆ NBP
● wykluczeniem finansowania deficytu budżetowego bezpośrednio lub pośrednio z kredytów banku centralnego,
● zakazem wywierania przez rząd nacisku na bank centralny,
● zakazem wydawania instrukcji bankowi centralnemu,
● samodzielnością w wykonywaniu funkcji statutowych,
● szczególną pozycją NBP w systemie organów państwa (centralny bank państwa – art. 227 konstytucji),
● sposobem powoływania i odwoływania władz banku centralnego.