Marek Michalak, rzecznik praw dziecka (RPD), zwrócił się do wojewodów, aby w trakcie kontroli placówek opiekujących się nieletnimi, sprawdzali, czy zgodnie z prawem udostępniają w internecie wizerunek i dane podopiecznych.
W skierowanym do nich wystąpieniu wskazuje, że problem rozpowszechniania zdjęć i danych dzieci dotyczy niektórych placówek wsparcia dziennego, placówek opiekuńczo–wychowawczych, rodzinnych domów dziecka i rodzin zastępczych. Do rzecznika docierają bowiem informacje, że na swoich stronach internetowych oraz profilach w portalach społecznościowych upubliczniają fotografie swoich podopiecznych. Zamieszczają tam też inne dane umożliwiające identyfikację dziecka. Zdaniem RPD takie praktyki mogą naruszać prawo małoletniego do prywatności oraz jego dobro osobiste. Jak zwraca uwagę rzecznik, informacje raz zamieszczone w Internecie – mimo usunięcia z konkretnej lokalizacji – mogą tam zostać.
Ponadto Marek Michalak przypomina, że kwestie związane z rozpowszechnianiem wizerunku są uregulowane w art. 81 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 90 poz. 631 ze zm.), który stanowi, że co do zasady wymaga to uzyskania zezwolenia osoby na nim przedstawionej. Dodatkowo w przypadku małoletnich udostępnienie ich zdjęć jest uzależnione również od wydania zgody przez ich przedstawiciela ustawowego. Rzecznik podkreśla przy tym, że prawo do wypowiadania się przez dziecko w każdej kwestii jego dotyczącej gwarantują mu konstytucja oraz Konwencja o prawach dziecka.
W związku z tym RPD postanowił zwrócić się do wojewodów, aby w trakcie kontroli przeprowadzanych w jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zwrócili uwagę na problemy dotyczące rozpowszechniania wizerunku. Jego zdaniem szczególnie konieczne jest badanie, czy udostępnianie ich zdjęć lub innych danych umożliwiających identyfikację powinno odbywać się za ich zgodą oraz rodziców lub opiekunów.
– Zdajemy sobie sprawę z zagrożeń związanych z rozpowszechnianiem wizerunku, dlatego już od dawna uczulamy rodziców zastępczych, że nawet jeśli zgadzają się na publikację, np. fotografii dziecka, to nie powinna ona przedstawiać jego twarzy – mówi Mirosława Zielony, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Koszalinie.
Obowiązki wojewodów
Wojewoda ma kontrolować gminy, powiaty i samorządy wojewódzkie oraz jednostki organizacyjne wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, w zakresie tego jak realizują zadania wynikające z przepisów ustawy o pieczy zastępczej. Instytucje są też sprawdzane pod kątem zgodności kwalifikacji zatrudnionych osób z wymogami prawnymi. Zasady przeprowadzania kontroli określa rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej, a po jej zakończeniu wojewoda może wydać zalecenia, nakazujące poprawienie wykrytych uchybień lub nieprawidłowości. Niezastosowanie się do nich może skutkować nałożeniem kary w wysokości od 500 zł do 10 tys. zł.
