Sędziowie i prokuratorzy będą mogli spłacać pożyczki mieszkaniowe nawet przez 25 lat. Do ich zaciągnięcia będzie potrzebne wniesienie 10-proc. wkładu własnego.
Jutro wchodzą w życie przepisy zmieniające zasady przyznawania pożyczek mieszkanowych dla sędziów i prokuratorów. Podpisane przez ministra sprawiedliwości 28 października 2008 r. nowelizacje rozporządzeń regulujących sposoby planowania i wykorzystywania środków na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych przedstawicieli tych zawodów mają nie tylko zwiększyć dostępność pożyczek mieszkaniowych, ale także pozwolić na zmianę warunków spłaty tych, które zostały zaciągnięte wcześniej.

Pomoc dla wybranych

Obowiązujące dotychczas zasady udzielania preferencyjnych pożyczek mieszkaniowych dla sędziów i prokuratorów (30 proc. wpłaty własnej i maksymalny 10-letni okres spłaty) sprawiają, że niewielu z nich, szczególnie tych najmłodszych stażem, jest dzisiaj stać na skorzystanie z tej formy wsparcia. Świadczą o tym chociażby najprostsze wyliczenia. Sędzia sądu rejonowego, który chce kupić 50-metrowe mieszkanie w Warszawie (średnia cena to 450 tys. zł), przy dotychczasowych zasadach musi wpłacić najpierw nawet 150 tys. zł gotówką. Równa się to jego 40 pensjom miesięcznym, zaś przy 10-letnim okresie spłaty musiałby płacić 3 tys. zł miesięcznie jako spłatę pożyczki, podczas gdy na początku swojej kariery zawodowej zarabia nieco ponad 4 tys. zł na rękę. Takie zasady udzielania i spłaty pożyczek doprowadziły do absurdalnej sytuacji. W rzeczywistości zamiast ułatwiać start życiowy młodym sędziom i prokuratorom, stały się wsparciem dla wybranych, którzy mają już odłożone pokaźne środki, bogatych rodziców albo dobrze zarabiającego współmałżonka.

Małe zainteresowanie

- Konieczność uzbierania średnio kilkudziesięciu tysięcy złotych wkładu własnego sprawiło, że wielu rozpoczynających karierę sędziów i prokuratorów po prostu nie stać na państwową pożyczkę. Stąd zainteresowanie jest obecnie mniejsze niż przewidywano. Przyczyniły się do tego również drastyczne wzrosty cen mieszkań, które zaobserwowaliśmy w ostatnim czasie - mówi Marcin Łochowski, rzecznik Sądu Okręgowego Warszawa-Praga.

Niższy wkład

Nowelizacje rozporządzeń przewidują, że sędziowie i prokuratorzy już od jutra będą mogli zaciągać pożyczki mieszkaniowe na zdecydowanie korzystniejszych zasadach. Najważniejszą zmianą jest obniżenie wysokości wkładu własnego, od którego jest uzależniona możliwość otrzymania pomocy mieszkaniowej od państwa. Zamiast dotychczasowych 30 proc. będzie on wynosił 10 proc. kosztu inwestycji. Nowelizacje rozporządzeń przewidują dodatkowo wydłużenie okresu, na jaki można zaciągać pożyczkę. Do teraz trzeba ją było spłacać maksymalnie przez okres 10 lat. Po wejściu nowelizacji w życie okres ten zostanie wydłużony nawet do 25 lat.
Korzystniejsze zasady spłacania pożyczek obejmują nie tylko sędziów i prokuratorów, którzy będą je chcieli zaciągnąć w przyszłości, ale także tych, którzy często od wielu lat już je spłacają.
- Nowelizacje rozporządzeń zawierają normę intertemporalną umożliwiającą prokuratorom i sędziom, którzy zawarli umowy pożyczek na dotychczasowych zasadach, zmianę warunków tych umów i możliwość ustalenia korzystniejszego niż dotychczasowy okresu spłaty pożyczki, a w konsekwencji również korzystniejszej wysokości rat. Zmiana taka byłaby dokonywana na wniosek zainteresowanego, po indywidualnych negocjacjach na podstawie stosownego aneksu - wyjaśnia Grzegorz Żurawski, rzecznik prasowy Ministerstwa Sprawiedliwości.

Zwrot kredytu

Nowelizacje zmienią także warunki, na jakich będzie odbywał się zwrot niespłaconej części pożyczki w razie rozwiązania albo wygaśnięcia stosunku służbowego sędziego lub prokuratora wskutek rezygnacji ze stanowiska czy pozbawienia praw do wykonywania zawodu. Tak jak poprzednio reszta pożyczki podlegać będzie zwrotowi w formie jednorazowej spłaty. Suma niespłaconej pożyczki będzie oprocentowana dodatkowo w wysokości 7,3 proc. (a nie jak do tej pory 5 proc.), licząc do dnia jej spłaty.

Decyduje minister

Fundusz na udzielanie pożyczek mieszkaniowych dla sędziów i prokuratorów jest obligatoryjnie tworzony od 17 lat. Wysokość środków przeznaczonych na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych sędziów i prokuratorów planuje co roku minister sprawiedliwości (w przypadku prokuratur wspólnie z prezesem IPN). Następnie dzieli je pomiędzy sądy i prokuratury apelacyjne oraz inne jednostki, w których pracują sędziowie i prokuratorzy.
Przyznanie i wysokość pomocy finansowej są uzależnione od wysokości wydatków ustalonych na ten cel w planie finansowym sądu czy prokuratury oraz wysokości środków pieniężnych pozostawionych do ich dyspozycji. Ważna jest także liczba złożonych wniosków oraz sytuacja mieszkaniowa, majątkowa i rodzinna osób ubiegających się o jej przyznanie. Pożyczka jest oprocentowana w stosunku rocznym w wysokości średniorocznego wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, określanego corocznie w ustawie budżetowej, z uwzględnieniem dokonanych spłat.
Podstawa prawna
• Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 28 października 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu planowania i wykorzystywania środków na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych prokuratorów oraz warunków przyznawania pomocy finansowej z tych środków (Dz.U. nr 204, poz. 1278).
• Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 28 października 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu planowania i wykorzystywania środków na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych sędziów oraz warunków przyznawania pomocy finansowej z tych środków (Dz.U. nr 204, poz. 1279).