TEZA: Rada gminy nie jest uprawniona do ustalenia generalnej zgody na stosowanie przez wójta odmiennych stawek oprocentowania, niż to przewiduje ustawa o gospodarce nieruchomościami w art. 70 ust. 3. Stawki te są skuteczne wobec wszystkich potencjalnych nabywców nieruchomości gminnych nabywanych w trybie bezprzetargowym, którym rozłożono spłatę na okres do 10 lat.
Linia orzecznicza / Dziennik Gazeta Prawna
Sygn. akt I OSK 714/16
WYROK NACZELNEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO Z 5 LIPCA 2016 R.
STAN FAKTYCZNY
Rada Miasta S. podjęła uchwałę w sprawie przyznania pierwszeństwa w nabywaniu komunalnych lokali użytkowych albo budynków użytkowych ich najemcom lub dzierżawcom oraz oprocentowania rat z tytułu nabycia. Uchwała ta wydana została na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 446; dalej: u.s.g.) oraz art. 34 ust. 6, 6a, 6b i art. 70 ust. 2 i 4 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1774 ze zm.; dalej: u.g.n.).
W skardze prokurator rejonowy w S. zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku par. 3 powyższej uchwały, w którym wyrażono zgodę na zastosowanie innego niż określony w art. 70 ust. 3 u.g.n. oprocentowania raty niespłaconej części ceny nabycia lokalu lub budynku, o których mowa w par. 1 uchwały.
WSA w Gdańsku stwierdził nieważność par. 3 zaskarżonej uchwały. W uzasadnieniu wskazał, że art. 70 ust. 2 u.g.n. mówi, że cena nieruchomości sprzedawanej w drodze bezprzetargowej lub w drodze rokowań może zostać rozłożona na raty na czas nie dłuższy niż 10 lat. Wierzytelność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego w stosunku do nabywcy z tego tytułu podlega zabezpieczeniu, w szczególności przez ustanowienie hipoteki. Pierwsza rata ma być zapłacona nie później niż do dnia zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości, a następne wraz z oprocentowaniem podlegają zapłacie w terminach ustalonych przez strony w umowie. Zgodnie z art. 70 ust. 3 u.g.n. rozłożona na raty niespłacona część ceny podlega oprocentowaniu przy zastosowaniu stopy procentowej równej stopie redyskonta weksli stosowanej przez Narodowy Bank Polski.
Stosownie natomiast do art. 70 ust. 4 u.g.n. wojewoda w stosunku do nieruchomości stanowiących przedmiot własności Skarbu Państwa, a rada lub sejmik w stosunku do nieruchomości stanowiących odpowiednio przedmiot własności gminy, powiatu lub województwa, mogą wyrazić zgodę na zastosowanie stopy procentowej innej niż określona w art. 70 ust. 3 u.g.n. Zdaniem WSA zgoda na zastosowanie innej stopy procentowej ma charakter indywidualny i powinna być wydawana w konkretnie określonej sprawie, w odpowiedzi na konkretny wniosek organu zbywającego nieruchomość.
Rada Miasta S. złożyła skargę kasacyjną od powyższego wyroku. Naczelny Sąd Administracyjny ją oddalił.
UZASADNIENIE
Tryb tworzenia cywilnoprawnego (umownego) oświadczenia woli wymaga współdziałania dwóch organów. Jeśli wójt (burmistrz, prezydent miasta), jako organ wykonawczy, do którego należy gospodarowanie mieniem komunalnym (art. 30 ust. 2 pkt 3 u.s.g.), chce odstąpić na etapie zawierania umowy z konkretnym podmiotem od ustawowej wysokości oprocentowania, obowiązany jest wystąpić do rady o zgodę na indywidualną modyfikację stopy oprocentowania. To bowiem do wyłącznej kompetencji rady u.s.g. zastrzega podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych przekraczających zakres zwykłego zarządu. Podkreślić należy, że art. 70 ust. 4 u.g.n. nie zawiera żadnych kryteriów udzielenia takiej zgody. Oznacza to, że uchwała rady gminy w tym zakresie jest w pełni uznaniowa, a jej treść w znaczącej mierze zależeć będzie od argumentacji zaprezentowanej przez organ wykonawczy. Wójt (burmistrz, prezydent miasta), projektując w umowie stawkę oprocentowania odmienną od narzuconej art. 70 ust. 3 u.g.n., musi wykazać radzie indywidualne argumenty podmiotowe nabywcy (warunki osobiste, sytuacja ekonomiczna) oraz przedmiotowe (stan, rodzaj zbywanej nieruchomości), aby przekonać ją do ukształtowania sytuacji prawnej gminy mniej korzystnie niż przewiduje to art. 70 ust. 3 u.g.n. Odmowa zgody przez radę oznacza nakaz zastosowania przez wójta stawki oprocentowania określonej w art. 70 ust. 3 u.g.n. Wszystkie te argumenty wskazują, że uchwała w sprawie zgody na stawkę oprocentowania od niespłaconej części ceny nieruchomości gminnej zbywanej w trybie bezprzetargowym jest aktem indywidualnym rady, skierowanym do organu wykonawczego gminy. Funkcją tego przepisu jest zapewnienie kontroli nad treścią projektowanych oświadczeń woli gminy, które mogą prowadzić do długofalowego (do 10 lat) kształtowania jej stałych dochodów. Możliwość odmowy zgody wydawanej przez radę gminy na podstawie art. 70 ust. 4 u.g.n. wzmacnia funkcję gwarancyjną art. 70 ust. 3 u.g.n., gdyż zapobiega obniżeniu dochodów gminy poniżej granicy wyznaczonej przez ustawodawcę dla stosunków cywilnoprawnych.