Spędziłam kilka dni w miejscowości Orla w woj. podlaskim. Zauważyłam w okolicy podwójne tablice z nazwami wsi, po polsku i po białorusku. Ale nie we wszystkich osadach. Dlaczego tak jest – pyta pani Marzena.
Zasady wprowadzenia nazewnictwa w językach mniejszości określa ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym z 2005 roku, zgodnie z którą na terenach zamieszkanych przez mniejszości narodowe, etniczne lub posługujące się językiem regionalnym istnieje możliwość wprowadzenia nazewnictwa geograficznego w tych językach.
Nazwy w języku mniejszości mogą być wprowadzone wyłącznie na obszarze gmin, które są wpisane do Urzędowego Rejestru Gmin, w których używany jest język pomocniczy. Rejestr prowadzony jest przez ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości religijnych i etnicznych (czyli ministra spraw wewnętrznych i administracji).
Nazwy miejscowości, ulic i placów mogą być ustanowione w gminie, której mniejszość posługująca się danym językiem stanowi co najmniej 20 proc. mieszkańców. Zgodnie z ustawą nazwę w języku mniejszości można także ustalić dla gmin niespełniających tego wymogu, o ile, w trybie określonym przez radę gminy, za taką nazwą opowie się ponad 50 proc. mieszkańców gminy.
Dodatkowe nazwy mogą, ale nie muszą, dotyczyć całego obszaru gminy i nie mogą być stosowane samodzielnie, a jedynie pod nazwą oficjalną w języku polskim. Nazwy w językach mniejszości nie mogą nawiązywać do nazw nadanych przez władze Trzeciej Rzeszy lub Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w latach 1933–1945.
Odrębne nazwy można wprowadzić wyłącznie w językach mniejszości uznanych ustawą (białoruska, czeska, litewska, niemiecka, ormiańska, rosyjska, słowacka, ukraińska i żydowska; mniejszości etniczne: karaimska, łemkowska, romska i tatarska) oraz w języku regionalnym (kaszubskim).
W tej chwili wpisanych do rejestru jest 59 gmin, w tym w 31 gminach używany jest język niemiecki, w 24 język kaszubski, w dwóch gminach język łemkowski, a w jednej gminie litewski i w jednej białoruski.
Gmina Orla została wpisana do wspomnianego powyżej rejestru, co oznacza, że można używać tu nazw miejscowości w języku mniejszości, która ją zamieszkuje (jedyna gmina z językiem białoruskim).
Podstawa prawna
Art. 12, art. 13 ustawy z 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (Dz.U. z 2015 r. poz. 573). R ozporządzenie m inistra spraw wewnętrznych i administracji z 30 maja 2005 r. w sprawie Rejestru gmin, na których obszarze są używane nazwy w języku mniejszości, wzorów wniosków o wpisanie do tego Rejestru oraz o ustalenie dodatkowej nazwy miejscowości lub obiektu fizjograficznego w języku mniejszości narodowej lub etnicznej albo w języku regionalnym (Dz.U. nr 102, poz. 857).