Państwa członkowskie muszą pozwolić osobom, którym nadały status beneficjenta ochrony międzynarodowej, nie tylko na swobodne poruszanie się po ich terytorium, lecz także na wybór miejsca zamieszkania.

Unijna dyrektywa (2011/95/UE) stanowi, że państwa członkowskie powinny zezwolić osobom, którym nadały status "beneficjenta ochrony międzynarodowej" (tj. osobom niebędącym obywatelami UE, które nie zostały uznane za uchodźców, lecz które potrzebują ochrony międzynarodowej) na swobodne przemieszczanie się w obrębie swojego terytorium.

Zgodnie natomiast z prawem niemieckim, gdy osoby korzystające z ochrony uzupełniającej otrzymują świadczenia społeczne, wydawane im zezwolenia na pobyt muszą być obwarowane wymogiem zamieszkiwania w określonym miejscu (tzw. „wymogiem w zakresie miejsca zamieszkania”). Chodzi głównie o zapewnienie odpowiedniego podziału obciążeń wynikających ze świadczeń socjalnych.

Ibrahim Alo i Amira Osso są obywatelami syryjskimi, którzy przybyli do Niemiec, odpowiednio, w 1998 i 2001 r. Przyznano im status beneficjentów ochrony uzupełniającej. Ponadto nałożono na nich wymóg w zakresie miejsca zamieszkania, czemu sprzeciwiają się przed sądami niemieckimi. Spór ten jest obecnie rozpoznawany przez niemiecki sąd, który zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości UE z pytaniem, czy wymóg w zakresie miejsca zamieszkania jest zgodny z unijnym prawem.

W ogłoszonym dzisiaj wyroku Trybunał podkreślił, że osoby korzystające z ochrony uzupełniającej nie mogą, co do zasady, podlegać regulacji bardziej restrykcyjnej niż ta mająca zastosowanie do osób niebędących obywatelami UE, które legalnie przebywają w danym państwie.

Jednakże w ocenie Trybunału wymóg w zakresie miejsca zamieszkania może zostać nałożony na osoby korzystające z ochrony uzupełniającej, jeśli są one bardziej narażone na trudności związane z integracją niż inne niebędące obywatelami UE osoby legalnie przebywające w państwie członkowskim, które udzieliło tej ochrony.

TSUE zaznaczył, że dyrektywa stoi na przeszkodzie nakładaniu wymogu w zakresie miejsca zamieszkania wyłącznie na osoby korzystające ze statusu ochrony uzupełniającej w celu osiągnięcia odpowiedniego podziału obciążeń związanych ze świadczeniami socjalnymi.

PS

Wyrok z 1 marca 2016 roku w sprawach połączonych C-443/14 i C-444/14