Artykuły 25. oraz 31. ustawy z dnia 13 listopada 2003 o dochodach jednostek samorządu terytorialnego są niezgodne z konstytucją - orzekł dziś Trybunał Konstytucyjny. Skargę do TK złożył Sejmik Województwa Mazowieckiego, które w ramach tzw. „janosikowego” w ciągu ostatnich 10 lat przekazało do innych samorządów prawie 6,4 mld złotych.

"Art. 31 oraz art. 25 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, w zakresie, w jakim nie gwarantują województwom zachowania istotnej części dochodów własnych dla realizacji zadań własnych, są niezgodne z art. 167 ust. 1 i 2 w związku z art. 166 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz nie są niezgodne z art. 9 ust. 5 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego, sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 r." - orzekł Trybunał Konstytucyjny na dzisiejszym posiedzeniu.

Zakwestionowane przepisy stracą moc obowiązującą z upływem osiemnastu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarga złożona przez Sejmik Województwa Mazowieckiego jest efektem coraz trudniejszej sytuacji finansowej województwa, która w ostatnich miesiącach zepchnęła Mazowsze na skraj bankructwa. Marszałek Adam Struzik już od kilku lat podkreślał, że przepisy o "janosikowym" uniemożliwiają samorządowi pełną realizację jego ustawowych zadań (planowanie długofalowych inwestycji, zarządzanie regionem), jak również wywiązywanie się ze zobowiązań wobec obywateli.

Wpłata subwencji na rzecz biedniejszych samorządów stała się dla Mazowsza szczególnie uciążliwa w ostatnich latach, gdy drastycznie zmniejszyły się dochody z podatku CIT, które stanowią podstawę budżetu województwa.

"Choć fizycznie nie mamy środków na janosikowe, a wszyscy eksperci są zgodni, że przepisy należy jak najszybciej zmienić, Ministerstwo Finansów zamierza odebrać nam pieniądze przeznaczone na i tak okrojone dotacje dla naszych instytucji. I nie mówimy tu o pensjach urzędników, ale o wynagrodzeniach pracowników instytucji kultury czy szkół, a także działalności bieżącej tych instytucji" – mówił kilka dni temu marszałek województwa Adam Struzik.

W skardze skierowanej do Trybunału Konstytucyjnego wnioskodawca zaznaczył, że ustawa zasadnicza nie mówi o części regionalnej subwencji ogólnej, która nakładałaby na jedne województwa obowiązek wpłat oraz dawała innym województwom uprawnienia do wypłat.

„Janosikowe”, to wpłata do budżetu państwa, do której zobowiązane są jednostki samorządu terytorialnego, których dochody podatkowe przekraczają wskaźniki określone w ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. „Janosikowe” zasila rezerwę celową budżetu państwa, z której następnie finansowana jest subwencja ogólna. Spośród województw jedyny płatnikiem netto „janosikowego” jest województwo mazowiecki, które od wejścia w życie ustawy w 2004 r. przekazało na rzecz innych regionów kwotę 6,4 mld zł.