Wakacje dla studentów nadal trwają, przed nimi jeszcze miesięczna przerwa od nauki, błogi, zasłużony wypoczynek. Jest jednak grupa studentów, dla których ten okres niekoniecznie będzie czasem wypoczynku. To studenci ostatniego roku, którzy właśnie bronią lub niedawno obronili swoje prace dyplomowe.Ten ostatni egzamin sprawi, iż pożegnają się ze statutem studenta i zostaną absolwentami.
Dla większości z nich wakacje są okresem poszukiwań pierwszej, stałej pracy, idealnie zgodnej z profilem wykształcenia. Niniejszy artykuł ma na celu przypomnienie, uzupełnienie i uporządkowanie wiedzy o tym jak i gdzie skutecznie szukać pracy.
1.Rozpocznij szukanie gdy jesteś jeszcze studentem!
Na szczęście coraz więcej studentów podejmuje różnego rodzaju aktywności zawodowe w całym okresie studiów. Praca oraz praktyki w okresie studiów są bardzo ważne - pokazują pracodawcy, że kandydat jest osobą aktywną, poważnie myślącą o swojej karierze i potrafiącą planować w dłuższym okresie czasu. Student odbywający praktyki w obszarze, w którym chce pracować, nie tylko łączy wiedzę teoretyczną z praktyką, lecz daje wyraźny sygnał, iż wie do czego dąży w swoim życiu zawodowym. Dlatego jeszcze w czasie studiów warto wysyłać swoje CV oraz listy motywacyjne (LM) do pracodawców, u których chcielibyśmy odbyć praktyki. Warto brać udział w konkurach, w których nagrodą jest praktyka, czy nawet płatny staż w renomowanej firmie. Aby zdobyć praktykę w upragnionym miejscu na pewno trzeba mieć dobrze przygotowane dokumenty aplikacyjne.
2.Przygotuj dobre CV i sugestywny list motywacyjny
Mogłoby się wydawać, że w dobie Internetu nie ma nic prostszego niż przygotować odpowiednie dokumenty aplikacyjne. Przecież w sieci można znaleźć setki wzorów, poradników i pomocy. Niestety w pracy rekrutera nadal spotykam się z tragicznymi wręcz CV czy LM. Niekiedy powodem, że dane dokumenty trafiają „do kosza” jest ewidentny przerost formy nad treścią – dziesięć kolorów, pięć rodzajów czcionki, nietypowe ułożenie. Tego typu praktyki są dopuszczalne tylko w przypadku aplikowania na stanowiska związane z grafiką – gdy mamy pokazać nasze umiejętności edytorskie, kreatywność itp. Standardowe CV powinny być utrzymane w jednym obranym standardzie.
Innym powodem odrzucania dokumentów są sytuacje przeciwne – CV tak ascetyczne, skromne i skąpe, niesie ze sobą niewystarczająco informacji, a co za tym idzie - nie pozwala ocenić, czy dany kandydat nadaje się do tej pracy, czy warto się z nim spotkać i omówić szczegóły podczas spotkania.
CV powinno być przede wszystkim profesjonalne i schludne. Co to znaczy?
Profesjonalne, czyli powinno zawierać dane kontaktowe, informacje dotyczące edukacji i ukończonych kursów, przebieg dotychczasowej kariery (praktyki, staże, wolontariaty, działalności w organizacjach studenckich i itp), poziom znajomości języków obcych oraz zainteresowania. Ważne, aby wszystkie daty podawać z uwzględnieniem miesiąca i roku. Informacja że w 2008 odbyło się praktykę w firmie X nie jest konkretna (nie wiadomo, czy praktyka trwała rok, miesiąc czy tydzień).
Schludne, czyli powinno mieć jasny układ, być pisane w chronologii odwróconej (najświeższe doświadczenia na górze), nie powinno być dłuższe niż 2-3 strony tekstu pisanego czcionką 12. W CV musi być zamieszczona klauzula o zgodzie na przetwarzanie danych osobowych!
Natomiast takie informacje jak zdjęcie, data urodzenia, stan cywilny itp nie są obowiązkowe. Jeżeli decydujemy się zamieścić zdjęcie, to koniecznie powinna być to fotografia oficjalna (jak do dokumentów). Niedopuszczalne są „wycinanki” ze zdjęć grupowych, zdjęcia z plaży, gór, imprez, czy robione samodzielnie, „z wyciągniętej ręki” pseudo-portrety.
Inną sprawą jest LM. Po pierwsze nie zawsze jest konieczny. Wysyłając CV w odpowiedzi na ogłoszenie agencji rekrutacyjnej najczęściej nie musimy dołączać listu. Natomiast gdy z ogłoszenia jasno wynika, iż pracodawca oczekuje listu motywacyjnego bezwzględnie należy taki sporządzić.
Po drugie powinien być pisany pod konkretną ofertę pracy. Najczęściej popełnianym błędem przez osoby aplikujące, i to zarówno z małym, jak i dużym doświadczeniem, jest wysyłanie jednego, pisanego według szablonu, tego samego listu na wszystkie ogłoszenia. Niestety taki list najczęściej jest nieprzydatny, gdyż zawiera same „ogólniki” i nie daje czytającemu żadnej konkretnej wiedzy.
Nie pozwala zdecydować dlaczego ten a nie inny, posiadający porównywalne doświadczenie, kandydat zasługuje na zaproszenie do dalszego etapu rekrutacji. Pisząc list motywacyjny należy postarać się przekonać czytającego, że właśnie Ja, autor tego listu jestem osobą, której szuka. Należy pamiętać, by używać rzeczowych, konkretnych argumentów, które znajdują potwierdzenie w CV.
Jeżeli ktoś pisze, że łatwo nawiązuje kontakty z ludźmi i odwołuje się do doświadczenia pracy kelnera jest bardziej przekonywujący niż osoba, ograniczająca się do krótkiego zdania „Łatwo nawiązuję kontakty z innymi”. O ile CV może mieć 2 czy 3 strony, to list motywacyjny powinien mieścić się na maksymalnie jednej stronie A4.
Ważna uwaga – przed wysłaniem dokumentów trzeba dokładnie sprawdzić, czy na pewno wszystko się zgadza (czy załączony plik to na pewno CV, czy w LM jest odpowiednia nazwa stanowiska itd., itp.)
3.Zadbaj o dywersyfikację źródeł informacji o wolnych miejscach pracy
Gdzie szukać informacji o dostępnych wakatach, ofertach praktyk, stażach? Oczywiście pierwszym źródłem informacji jest Internet. Portale z ogłoszeniami, strony firm rekrutacyjnych oraz strony firmowe przedsiębiorstw, w których chętnie podjęlibyście pracę (praktykę). Najczęściej na takie oferty można zaaplikować od razu, czy to wysyłając dokumenty na podany adres e-mail, czy wypełniając specjalną ankietę, lub rejestrując się w firmowej bazie danych. Kolejnym, często niedocenianym źródłem są studenckie biura karier, gdzie pracodawcy najczęściej poszukują absolwentów oraz oferują praktyki. Warto byś jako świeżo upieczony absolwent odwiedził także Urząd Pracy.
Może nie od razu po to, by zarejestrować się jako bezrobotny, ale chociażby po to, by zdobyć informacje na temat warunków przyznawania stażów refundowanych przez UP, czy też możliwości kursów dokształcających, a nawet wsparcia w zakładaniu własnego biznesu. Jednym z najlepszych źródeł informacji o ofertach są nasi znajomi, rodzina, znajomi znajomych i znajomych. Warto otwarcie mówić, że szukamy pracy lub praktyki. Zawsze dobrze jest też dzielić się z innymi posiadanymi informacjami o wolnych wakatach (wtedy zadziała reguła wzajemności). Ogłoszenia o pracę można również znaleźć w papierowych wydaniach gazet itp. – często w osobnych działach lub specjalnych dodatkach.
4.Dokładnie przeczytaj dane ogłoszenie i zastanów się czy na pewno jest ono adresowane do Ciebie
Niestety bardzo często zdarza się, że osoba pilnie poszukująca pracy (a taką najczęściej jest „świeżo upieczony” absolwent) wysyła masowo swoje CV, patrząc jedynie na nazwy stanowisk lub, o zgrozo, np. miejsce pracy. Osoby takie liczą prawdopodobnie, że zadziała efekt skali, czy może szczęśliwy traf. A potem na różnych forach można przeczytać posty „wysłałem 200 CV i żadnego odzewu” albo „od 3 miesięcy wysyłam wszędzie swoje dokumenty i zadzwonili tylko z 2 firm”.
Drogi absolwencie, jeżeli jedynym warunkiem podanym w ogłoszeniu, który spełniasz jest kierunek studiów, nie bądź zaskoczony, że nikt nie zaprasza Cię na rozmowę kwalifikacyjną. Jeżeli ktoś wyśle tylko 10 aplikacji, ale na ogłoszenie, z którego spełnia większość z podanych warunków, ma szansę być zaproszonym co najmniej na kilka rozmów. Natomiast osoba, która wyśle 100 aplikacji „wszędzie” prawdopodobnie trafi na 1-2 ogłoszenia gdzie rzeczywiście będzie spełniać wymagania pracodawcy.
5.Bądź proaktywny!
Skoro już wszystkie egzaminy za Tobą, skoro masz trochę więcej wolnego czasu, poświęć go na zwiększenie swojej szansy na znalezienie wymarzonej pracy – został już ostatni miesiąc wakacji. Odpowiadanie na ogłoszenia i rejestrowanie się w bazach danych to najbardziej popularne oraz oczywiste sposoby poszukiwania pracy. Warto się bardziej postarać i zrobić coś więcej niż nasi konkurenci (czyli inni szukający, często studenci lub świeżo „upieczeni” absolwenci).
Skoro dysponujesz czasem, możesz wykorzystać go do odnalezienia firm, w których rozważasz pracować. Gdy uda Ci się to osiągnąć, czy to przez bezpośrednie strony internetowe pracodawców, czy to dzwoniąc do sekretariatu by dowiedzieć się kto jest Dyrektorem, Prezesem, czy HR Managerem w takiej firmie, dlaczego by nie napisać do takiej osoby bardziej osobistego listu wraz z CV? Może w ten sposób uda się zainteresować osobę decyzyjną własną osobą i dzięki temu zdobyć wymarzoną pracę? Pamiętaj o ważnej zasadzie: znacznie mniejsza część wolnych wakatów jest ogłaszana na stronach internetowych czy w prasie. Większość ofert często nie jest ogłaszane nigdzie i tylko czeka na naszą aktywną postawę!
6.Przygotuj się do rozmowy kwalifikacyjnej
Gdy nadejdzie wymarzona chwila i zadzwoni telefon z zaproszeniem na rozmowę - połowa sukcesu została osiągnięta. Teraz należy wykonać resztę ciężkiej pracy i przygotować się do rozmowy.
- Należy przeczytać ze zrozumieniem informacje zawarte na firmowej stronie WWW
- Warto poszukać w sieci publikacji, artykułów dotyczących interesującej nas firmy
- Warto zajrzeć na fora internetowe i poczytać, co o danej firmie piszą byli oraz aktualni pracownicy
- Przed rozmową warto odświeżyć sobie wiedzę ze studiów, o którą możemy być zapytani, a która może być istotna ze względu na charakter stanowiska, o jakie się ubiegamy
- Należy zapisać sobie na kartce adres firmy, telefon, oraz imię i nazwisko osoby z którą mamy się spotkać
- Przed rozmową kwalifikacyjną warto sobie odpowiedzieć na głos na pytanie „Dlaczego chce Pani/Pan pracować w naszej firmie”
- Jeżeli to możliwe poproś kogoś, aby odegrał rolę osoby rekrutującej (możecie najpierw wspólnie przygotować listę pytań). Dzięki temu nie tylko „oswoimy” się z sytuacją wywiadu, ale dodatkowo przygotujemy się na niektóre pytania
- Przygotuj właściwy strój - uprasuj koszulę, spódnicę, sukienkę, krawat. Na rozmowę lepiej przyjść ubranym „za dobrze” niż źle (nie dotyczy sytuacji, gdy idziemy na rozmowę np. na plac budowy, wtedy ani garnitur, ani wysokie szpilki nie są wskazane). Warto dowiedzieć się, czy w firmie, do której aplikujemy obowiązuje dress code i jakie są standardy i dopasować nasz ubiór do wymogów pracodawcy
- Nie spóźnij się!
- I ponownie - nie spóźnij się!
7. W trakcie rozmowy bądź sobą
Mimo, że rozmowa kwalifikacyjna to pewien rodzaj relacji handlowej (my sprzedajemy siebie a pracodawca swoją firmę), warto pamiętać o szczerości i naturalności. Jeżeli na rozmowie zbytnio skoncentrujemy się na autoprezentacji, za bardzo „podkoloryzujemy” pewne fakty, to potem możemy tego pożałować. Pracodawca, podejmując decyzję o złożeniu oferty pracy, opiera się na wielu informacjach, jednak to rozmowa kwalifikacyjna jest decydująca. Jeżeli wyczuje w jej trakcie, że kandydat nie jest szczery, ani uczciwy to prawdopodobnie nie będzie chciał współpracować z taką osobą i zaproponuje ten wakat innemu kandydatowi.
8.Rozmowa kwalifikacyjna służy także Tobie by zdobyć informacje o pracodawcy i przyszłej pracy
W ramach przygotowań do rozmowy warto zastanowić się także nad pytaniami, które chcesz zadać pracodawcy. Należy pamiętać, że to pracodawca jest najlepszym źródłem informacji o tym, jak będzie wyglądać oferowana praca. Warto więc „wycisnąć” tyle wiadomości, ile się tylko da. Co więcej, sensowne pytania również będą przemawiać na korzyść kandydata. Pokażą, że jest przygotowany do rozmowy oraz poważnie traktuje ofertę, na którą aplikuje.
9.Ceń swoją pracę – ale w granicach rozsądku
Sprawa wynagrodzenia zawsze budzi spore emocje. No cóż, w końcu to pieniądze są jednym z głównych powodów, dla których pracujemy. Jeżeli przygotowania do rozmowy były przeprowadzone rzetelnie, to możemy już mieć orientacyjną wiedzę, jakie jest rynkowe wynagrodzenie na danym stanowisku. Fora internetowe oraz znajomi są tutaj dobrym źródłem informacji. Warto być przygotowanym na pytanie „ile chciałaby Pani/Pan zarabiać?” Konkretna, rzetelna odpowiedź pokaże pracodawcy, że „praca domowa została odrobiona” i wiemy, ile jest warta praca na tym stanowisku.
Kandydat, który poda zbyt wygórowane oczekiwania może zostać odrzucony, tak samo jak osoba podająca skrajnie niską stawkę wynagrodzenia. Osoba bez większego doświadczenia powinna liczyć się z niższą pensją na początku. Jednakże, często po okresie próbnym może liczyć na podwyżkę. Warto dopytać pracodawcę, co oprócz pensji wchodzi w skład pakietu wynagrodzenia (czasami zestaw benefitów może zachęcić do przyjęcia niższej pensji).
10. Pamiętaj o zasadach dobrego wychowania, kulturze i regule wzajemności
Czasami w krótkim czasie można uczestniczyć w kilku rekrutacjach. Jeżeli w trakcie podejmie się decyzję o przyjęciu jednej oferty należy powiadomić pozostałe firmy o rezygnacji z udziału w ich procesach. Niedopuszczalne są sytuacje, gdy kandydat nie przychodzi na umówioną rozmowę, a potem nie odbiera telefonów. Nigdy nie wiadomo, gdzie będziemy szukać pracy za 2,3,4 lata. Nie warto palić za sobą mostów. Zawsze postępujmy tak, jak chcielibyśmy by inni postępowali wobec nas.
Na koniec chciałbym podkreślić, że poszukiwanie pracy, zwłaszcza tej pierwszej, to długi, trudny i czasami frustrujący proces. Ważne, by nie poddawać się zbyt szybko, wytrwale dążyć do założonego celu oraz mieć oczy i uszy szeroko otwarte. Czasami warto podjąć nieszablonowe działania, by w końcu móc cieszyć się wymarzoną pracą. Jeżeli po kilku miesiącach poszukiwań nadal się nie udaje, warto porozmawiać z doradcą zawodowym i wesprzeć się jego radami.
Absolwencie- Powodzenia!