W lipcu 2010 roku zacznie obowiązywać ustawa, która umożliwi dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym.Pozwy zbiorowe będzie można wytaczać przede wszystkim w sprawach o charakterze konsumenckim.
Zgodnie z przyjętym projektem ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, obejmującym co najmniej 10 podmiotów wobec jednego. Z przepisów będą mogli skorzystać również przedsiębiorcy, którzy zawarli umowy o opcje walutowe.
Właściwy sąd
Dzięki zmianie sądy okręgowe będą miały możliwość prowadzenia spraw wielu podobnych do siebie podmiotów, czy osób w jednym postępowaniu grupowym.
Według rządu, zaproponowane przepisy ułatwią dostęp do sądu w sytuacjach, gdy dochodzenie roszczeń w takim właśnie postępowaniu jest korzystniejsze dla zainteresowanego niż występowanie indywidualne na drogę sądową, np. w przypadku dochodzenia małych kwotowo roszczeń od jednego sprawcy szkody.
Opcja również dla przedsiębiorców
Możliwość skorzystania z instytucji postępowania grupowego będzie mogła skorzystać grupa co najmniej 10 osób, które kierują podobne roszczenia do jednego podmiotu.
Przede wszystkim chodziłoby o sytuację, w której podmioty korzystały z usług jednego banku, leczyły się tym samym lekiem, czy uczestniczyły w jednej kolizji drogowej.
Z przepisów będą mogli skorzystać również przedsiębiorcy, którzy zawarli umowy o opcje walutowe, jeżeli sąd potwierdzi zasadność takiego typu postępowania.
Sąd wstępnie badając pozew zdecyduje, czy więź istniejąca między podmiotami daje możliwość połączenia ich w grupę i dopuszczenia do rozpoznania sprawy i odrzucić go, gdy stwierdzi brak okoliczności uzasadniających rozpoznanie sprawy w tym trybie.
Charakter roszczeń
Możliwe będzie dochodzenie roszczeń o różnym charakterze, zarówno pieniężnych, jak i niepieniężnych.
W przypadku dochodzenia roszczeń pieniężnych, członkowie grupy muszą wyrazić zgodę na ryczałtowe określenie należnego im odszkodowania, co oznacza rezygnację z możliwości dochodzenia tych należności indywidualnie i w zwiększonej wysokości.
Nowe przepisy dopuszczają możliwość zróżnicowania wysokości roszczeń, ale tylko w sytuacji, gdy niemożliwe jest ujednolicenie roszczeń pieniężnych wszystkich członków grupy, (np. ze względu na różny charakter wyrządzonych im szkód.)
Kaucja jako zabezpieczenie kosztów postępowania
Przepisy projektowanej ustawy dopuszczają możliwość zabezpieczenia kosztów postępowania poprzez kaucję. Będzie ona składana w gotówce na wniosek pozwanego. Gdy powód odmówi jej złożenia, decyzję w tej sprawie podejmie sąd.
Przyjęto, że wysokość kaucji nie może stanowić do 10 % wartości przedmiotu sporu
Pozwany, w toku postępowania, może zażądać zwiększenia jej wysokości, decyzję o zmianie będzie podejmował również sąd" - napisano w komunikacie.
Reprezentantem grupy może być osoba będąca członkiem grupy albo powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów w zakresie przysługujących im uprawnień. Reprezentant grupy prowadzi postępowanie w imieniu własnym, na rzecz wszystkich członków grupy. Istotne jest, że w postępowaniu grupowym obowiązuje zastępstwo powoda przez adwokata lub radcę prawnego, chyba że powód jest adwokatem lub radcą prawnym.
Rząd założył, że postępowaniem grupowym będą objęte roszczenia tych osób, które wyrażą taką wolę (technika opt-in). Dla ustalenia osobowego składu grupy niezbędne będzie zatem złożenie oświadczeń o przystąpieniu do grupy.
Możliwość nie przystąpienia do grupy
Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym nie wyklucza możliwości wytoczenia procesu przeciw temu samemu pozwanemu przez osoby, które nie przystąpią do grupy, pomimo tego, że ich roszczenie nadawałoby się do tego, albo też wystąpiły z grupy w przewidzianym przez przepisy trybie.
Mediacja-w każdym momencie
Zgodnie z art7 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym ” W każdym stanie sprawy sąd może skierować strony do mediacji.”
Mniejsze koszty postępowań
Rząd liczy, że przyjęte rozwiązania pozwolą odciążyć sądy od rozpatrywania wielu podobnych spraw oraz zmniejszy koszty postępowania sądowego. Podkreślana zaleta nowego rozwiązania jest zdecydowane skrócenie czasu postępowanie sądowe i ułatwia rozpatrzenie sprawy przez sąd.
Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym zacznie obowiązywać w dniu 19 lipca 2010 roku.
Anna Sergiej
Zobacz także: