W dniu 2 kwietnia 2009 roku w siedzibie Trybunału Konstytucyjnego odbyło się doroczne Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK. Podczas uroczystości głos zabrali m.in. Prezydent RP, Lech Kaczyński, Marszałek Sejmu, Bronisław Komorowski oraz Marszałek Senatu, Bogdan Borusewicz. Gośćmi Trybunału było ponadto wielu wybitnych prawników.

Podczas Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Trybunału Konstytucyjnego przedstawiana jest co roku informacja o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego.

W roku 2008 do Trybunału Konstytucyjnego wpłynęło ogółem 598 spraw co stanowi wzrost o 24% w stosunku do roku 2007 (zaś o 50% w porównaniu z wpływem w roku 2006), z czego 443 sprawy podlegały rozpoznaniu wstępnemu. Przedmiotem rozpoznania merytorycznego stało się w sumie 239 spraw. Na szczególne podkreślenie zasługuje wzrost liczby wniesionych do Trybunału Konstytucyjnego pytań prawnych (w 2008 r. – 121, podczas gdy w 2007 – 68, a w 2006 – 49). Trybunał wydał w 2008 r. 166 orzeczeń na etapie rozpoznania merytorycznego (o 20 więcej niż w roku poprzednim), w tym 93 wyroki i 73 postanowienia o umorzeniu postępowania. W 53%. wyroków Trybunał orzekł o niekonstytucyjności, zaś w 47%. uznał konstytucyjność rozpatrywanego przepisu. Wydano też 4 postanowienia sygnalizacyjne. W postępowaniu w ramach wstępnego rozpoznania skarg i wniosków Trybunał wydał 196 zarządzeń i 287 postanowień, w tym 197 o odmowie nadania biegu wnioskom lub skargom konstytucyjnym, zaś do rozpoznania merytorycznego przekazano 66 skarg i 18 wniosków

Spośród orzeczeń o istotnym znaczeniu dla funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości, które zapadły w 2008 roku, wskazane zostały m.in. wyroki w sprawie nowych zasad dostępu do zawodu notariusza (wyrok z 26 marca 2008 r., K 4/07), przepełnienia zakładów karnych (wyrok z 26 maja 2008 r., SK 25/07), zasad przedłużania tymczasowego aresztowaniawyrok z 10 czerwca 2008 r., SK 17/07), postępowania karnego w trybie przyspieszonym (wyrok z 7 października 2008 r., P 30/07) oraz przedawnienia karalności (wyrok z 15 października 2008 r., P 32/06). Omówione zostały również: postanowienie z 23 czerwca 2008 r., Kpt 1/08, w sprawie sporu kompetencyjnego pomiędzy Prezydentem RP a Krajową Radą Sądownictwa, oraz wyroki: z 5 lutego 2008 r., K 34/06 (zatrzymanie osoby podejrzanej w celu przymusowego doprowadzenia), z 16 kwietnia 2008 r., K 40/07 (kompetencje Krajowej Rady Sądownictwa), z 27 maja 2008 r., SK 57/06 (wyłączenie możliwości odwołania się do Sądu Najwyższego od niektórych uchwał KRS) i z 22 lipca 2008 r., K 24/07 (stosowanie aresztu tymczasowego wobec kobiet w ciąży).

W ramach orzeczeń wydanych w 2008 r. z zakresu problematyki ochrony bezpieczeństwa państwa uwzględnione zostały 3 wyroki dotyczące przekształcenia Wojskowych Służb Informacyjnych (wyroki o sygn. K 52/07, K 51/07, Kp 2/08), a także wyrok z 30 września 2008 r., K 44/07, dotyczący problematyki zakresu swobody organów administracji publicznej w podejmowaniu decyzji o zestrzeleniu cywilnego statku powietrznego oraz wyrok z 26 listopada 2008 r., U 1/08, dotyczący sejmowej komisji śledczej do spraw badania zarzutu nielegalnego wywierania wpływów.

Przedstawione zostały także podstawowe problemy związane z realizacją orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Podano informacje dotyczące stanu realizacji orzeczeń oraz podejmowanych w 2008 r. działań mających na celu ich realizację przez Senat RP, z inicjatywy Rady Ministrów oraz Prezydenta RP. Prezes TK wskazał szereg niezrealizowanych dotąd orzeczeń (od wejścia w życie Konstytucji do początku 2009 r.). Jak wskazał prezes, Bohdan Zdziennicki, takich niezrealizowanych wyroków TK jest obecnie około 150. Dodał także, że w przypadku 40 z nich, realizacja natychmiastowa jest niezwykle konieczna.

Podczas Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Trybunału Konstytucyjnego mowa była ponadto o działalności pozaorzeczniczej Trybunału w roku 2008, w tym w szczególności współpracy międzynarodowej z zagranicznymi instytucjami naukowymi i sądami konstytucyjnymi oraz wydarzeń krajowych i zagranicznych z udziałem Prezesa i Sędziów Trybunału (m.in. XIV Kongres Konferencji Europejskich Sądów Konstytucyjnych, XII Konferencja Sędziów Sądu Konstytucyjnego Republiki Litewskiej i Trybunału Konstytucyjnego). Zaprezentowano również pozaorzeczniczą działalność informacyjną, popularyzacyjną i edukacyjną, obejmującą w szczególności organizowanie przez Trybunał Konstytucyjny wykładów, seminariów i spotkań.

Katarzyna Rychter

Zobacz także:

Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK

Zawody prawnicze w opinii Polaków