Inspektorzy pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach przeprowadzili w 2009 roku kontrole w dwudziestu trzech kancelariach prawniczych, działających na terenie działalności okręgu.

Kontrolowane firmy prowadzą działalność gospodarczą w postaci świadczenia pomocy prawnej. Oprócz doradztwa w zakresie praw i obowiązków prawnych, kancelarie reprezentują klientów przed sądami i organami administracji, w negocjacjach oraz wszędzie tam, gdzie potrzebna jest pomoc prawna. Zasadą jest, że w kontrolowanych podmiotach zatrudniani są studenci, aplikanci aplikacji prawniczych, oraz osoby podejmujące swoją pierwszą pracę (bezpośrednio po ukończeniu studiów prawniczych).

Podczas kontroli stwierdzono, iż w 16 przypadkach pracowników nie poddano wymaganym szkoleniom w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. W 10 placówkach wystąpiły nieprawidłowości związane z nie udzieleniem pracownikom pisemnej informacji o warunkach zatrudnienia, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę. Zasługującym na uwagę jest fakt, iż w żadnym z kontrolowanych zakładów nie stwierdzono zatrudniania pracowników na podstawie umowy cywilnoprawnej w sytuacji, kiedy powinna być zawarta umowa o pracę. W jednym tylko przypadku nie przestrzegano zasady, że po zawarciu kolejno dwóch umów o pracę zawartych na czas określony, trzecia z nich powinna być zawarta na czas nieokreślony. W zakresie oceny ryzyka zawodowego, występującego na stanowiskach pracy, zarówno w kwestii dokonania i udokumentowania oceny ryzyka zawodowego, jak też poinformowania o nim zatrudnionych pracowników nieprawidłowości wskazano w sześciu skontrolowanych kancelariach prawnych. Najwięcej nieprawidłowości, bo aż w 14 z 23 kontrolowanych placówek stwierdzono w zakresie ustalenia w obwieszczeniu systemów i rozkładów czasu pracy oraz nieprawidłowego prowadzenia ewidencji czasu pracy. W 9 przypadkach okazało się, że pracodawcy prowadzą ewidencję czasu pracy pracowników albo w formie list obecności - w treści których znajdują się tylko podpisy pracowników, albo w formie rocznych kart ewidencji czasu pracy, w których dokonuje się jedynie zapisów dotyczących wykorzystywanych urlopów wypoczynkowych, zwolnień lekarskich czy urlopów okolicznościowych. Kolejnym wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, jest nagminne niemalże dopuszczanie ich do wykonywania pracy bez uprzedniego uzyskania zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku pracy, miało to miejsce w 12 z 23 badanych podmiotów. W jednej z kancelarii inspektor pracy stwierdził nieopłacanie i nieterminowe opłacanie składek na Fundusz Pracy, w wyniku jego działań w trakcie czynności kontrolnych opłacono należności. Inspektor pracy skierował wniosek o ukaranie osób winnych do sądu grodzkiego.

Podsumowując, stwierdzić należy, iż opisane nieprawidłowości występujące w kontrolowanych jednostkach w głównej mierze były wynikiem nieznajomości obowiązujących przepisów w zakresie prawa pracy, a także tolerowania przez pracodawców stanu niezgodnego z aktualnymi przepisami i zasadami w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Przeprowadzone kontrole przyniosły poprawę warunków pracy, o czym świadczy fakt wydania 129 wniosków w wystąpieniach skierowanych do 23 pracodawców.

PIP/AS