W dniu 15 maja 2012 roku Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Okręgowego we Wrocławiu X Wydział Gospodarczy, dotyczące zwolnienia z kosztów sądowych w postępowaniu upadłościowym, uznając, iż kwestionowany przepis w zakresie, w jakim dotyczy dłużników będących spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością, jest niezgodny z konstytucją.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze w zakresie, w jakim dotyczy dłużników będących spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.
Trybunał stwierdził, że w art. 32 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze ustawodawca ograniczył w sposób arbitralny prawo do sądu w pewnych sytuacjach, znosząc możliwość uzyskania zwolnienia dłużnika - wnioskodawcy od opłaty sądowej od wniosku o ogłoszenie upadłości.
Trybunał podkreślił, że chociaż droga sądowa w omawianym postępowaniu jest formalnie otwarta dla każdego, a podjęcie postępowania nawet nakazane, to podmioty znajdujące się w warunkach wskazanych w art. 103 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie mogą zrealizować swego prawa.
Zobacz: TK: Poprawka Rockiego niekonstytucyjna
Trybunał zaznaczył, że o zwolnieniu od opłat sądowych dłużnika - wnioskodawcy, powinien rozstrzygać w konkretnej sprawie sąd z uwzględnieniem przesłanek określonych przez ustawę, z uwzględnieniem fundamentalnej roli prawa do sądu w społeczeństwie demokratycznym, ale także z uwzględnieniem ryzyka, które w oczywisty sposób obciąża każdego, który realizuje przedsięwzięcie gospodarcze.
Niniejszy wyrok o charakterze zakresowym nie zmienia brzmienia przepisu art. 32 ust. 1 ustawy.
Trybunał zwrócił uwagę, że w rezultacie niniejszego, zakresowego wyroku nie zostało usunięte ryzyko niekonstytucyjności art. 32 ust. 1 ustawy w zakresie dotyczącym pozostałych podmiotów będących dłużnikami, którzy, zgodnie z ustawą, są zobowiązani do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości i ubiegają się o zwolnienie od kosztów sądowych.
Zobacz: TK orzekł w sprawie kryteriów podwyżek czynszów
Jak podkreślił Trybunał wskazane skutki wyroku wymagają niezwłocznej interwencji ustawodawcy, który, jeśli zdecyduje się na odrębne od zasad ogólnych, wynikających z ustawy o kosztach, uregulowanie zwolnienia od kosztów sądowych dłużnika w postępowaniu upadłościowym, winien to uczynić z uwzględnieniem wymogów konstytucyjnych.
Wyrok TK z dnia 15 maja 2012 roku Sygn. P 11/10
PS/źródło:TK
Zobacz także:
TK: Zasady obniżania opłaty egzekucyjnej zgodne z konstytucją