Dnia 12 czerwca 2010 r. w siedzibie Naczelnej Rady Adwokackiej odbyło się posiedzenie Komisji Praw Człowieka przy NRA, którego tematem przewodnim była kwestia przestrzegania prawa do prywatności.

Gościem specjalnym był prof. dr hab. Krzysztof Motyka, który wygłosił wykład nt. „Amerykańskie drogi i bezdroża prawa do prywatności”, którego przedmiotem była biografia intelektualna rozwoju prawa do prywatności. Prelegent na wstępie zaznaczył, iż przedmiotowa problematyka jest dziedziną wokół której toczą się kontrowersje i spory doktrynalne.

Prawo do prywatności w USA gdzie królują procedury prywatności jest wartością prawnie chronioną. Stany Zjednoczone jako kolebka prawa do prywatności, tym różnią się od innych państw, zaobserwowana została tzw. obsesja środowisk w tym przedmiocie, przejawiająca się zjurydyzowaniem kultury amerykańskiej poprzez przewijanie się motywów prawnych w środkach masowego przekazu.

Początki prawa do prywatności sięgają 1891 r. kiedy to dwóch absolwentów Harvard University, Warren and Brandeis opublikowali w Harvard Law Review artykuł „ Right to privacy”. Jednakże prelegent zauważył, iż już w roku 1811 termin prywatność występował w orzecznictwie. Referent podkreślił, także iż u podłoża nowego orzecznictwa US i UK leży „ right to be let alone” jako prawo implicite wyrażające right to privacy.

Przytoczył przykłady orzecznicze, które w swojej treści podejmowały problematykę naruszenia prawa do prywatności. W tym kontekście wymienił m.in. sprawy Prince Albert vs Strange czy Roe vs Wade.

Referent zaznaczył iż prawo do prywatności jest prawem naturalnym i jako takie zasługuje na ochronę. Istotną datą dla deliktu naruszenia prywatności był rok 1939 i dokument The restatement of tort. Z kolei ochrona konstytucyjna prawa do prywatności, pojawiła się w 1965 r. a ukonstytuował je dokument Bill of rights, który w licznych poprawkach wskazywał na ochronę mienia przed nieuzasadnionym przeszukaniem, czy też ochronę dokumentacji. Ponadto z prawa do prywatności zaczęto wywodzić prawo do śmierci jako głośny przykład referent przytoczył sprawę Theresy Marie Schiavo.

Konkludując podkreślił, iż podstawowy przedmiot prawa prywatności jest pojęciem niedookreślonym, które ciągle się rozszerza.

Prywatność pozostaje pojęciową chimerą o czym świadczy złożoność subkategorii do których zaliczają się: prywatność aborcji, adopcji powietrzna, stowarzyszeniowa, bankowa, cielesna, handlowa, komunikacji czy DNA. Wskazał również na nietypowe kategorie takie jak prywatność w odniesieniu do śmieci, czy prywatność żałoby i pogrzebu.

Przytoczył również obawy uczonych, które znalazły swoje potwierdzenie w teraźniejszości, iż ówcześnie daje się zaobserwować „inwazję” prawa do prywatności.

Paulina Szewioła