Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 13 lipca 2009 roku uznał, że przepisy dotyczące tymczasowego aresztowania są zgodne z Konstytucją.
Art. 437 § 1 i 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (k.p.k.) w części, która zezwala na dokonywanie w postanowieniach wydawanych przez sądy okręgowe zmiany w wyniku rozpatrywania zażaleń prokuratora na postanowienia sądów rejonowych nieuwzględniające wniosków o zastosowanie tymczasowego aresztowania polegające na uwzględnieniu tych wniosków i zastosowaniu tymczasowego aresztowania, jest zgodny z art. 41 ust. 2 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji. W pozostałym zakresie TK umorzył postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.
Problem konstytucyjny w sprawie o sygn. SK 46/08 polegał na tym, że kwestionowana regulacja nie przewidywała kontroli legalności i zasadności zmieniającego orzeczenia sądu w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania.
TK podkreślił, że należy odróżnić tymczasowe aresztowanie od kary pozbawienia wolności. Stosowanie tymczasowego aresztu nie decyduje bowiem ostatecznie o wolności osobistej, nie zmienia statusu osobowego oskarżonego. Tym samym realizowana jest konstytucyjna wartość w postaci ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Sąd, który rozpoznaje zażalenie w przedmiocie zasadności i legalności zastosowania tymczasowego aresztowania jest sądem odwoławczym. Przy rozpoznawaniu zażalenia na środek zapobiegawczy musi rozważyć, czy istnieją przesłanki do jego stosowania albo czy nie nastąpiły okoliczności nakazujące odstąpienie od danego środka. Negatywne rozstrzygnięcie nie sprawia, że staje się ono orzeczeniem w pierwszej instancji, od którego musi przysługiwać odwołanie.
TK postanowił także zwrócić się do Sejmu z postanowieniem sygnalizacyjnym, aby rozważył możliwość rozpatrywania zażalenia na postanowienie sądu odwoławczego w trybie kontroli poziomej, a więc przez sąd odwoławczy obradujący w innym składzie.
Katarzyna Kęska
Zobacz także: