Prezes UOKiK nałożył maksymalny wymiar kary na o wysokości ponad 411 mln zł. na największych producentów cementu za uczestnictwo w kartelu.

Siedem spółek przez ponad 11 lat dzieliło rynek i ustalało ceny, wymieniając się w tym celu informacjami poufnymi – wykazało precedensowe postępowanie. Do stwierdzenia naruszenia przyczyniły się informacje dwóch uczestników kartelu.

W grudniu 2006 roku Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął postępowanie antymonopolowe w związku z podejrzeniem zawarcia niezgodnego z prawem porozumienia pomiędzy producentami cementu szarego, których łączny udział w polskim rynku wynosi niemal 100 proc. Były to spółki zajmujące się produkcją i sprzedażą cementu –m.in. Lafarge Cement, Górażdże Cement, Grupa Ożarów, Cemex Polska, Dyckerhoff Polska.

Na podstawie zebranych dokumentów Prezes UOKiK uznała, że najwięksi w Polsce producenci cementu co najmniej od 1998 roku dzielili rynek, ustalając dopuszczalne udziały poszczególnych graczy oraz ceny minimalne cementu, wysokość podwyżek, terminy i kolejność ich wprowadzania. W tym celu wymieniali między sobą informacje poufne – m.in. o wielkości realizowanej sprzedaży.

Ustaleń dokonywano na licznych spotkaniach zarówno wielo- jak i dwustronnych, na szczeblu prezesów zarządu oraz dyrektorów do spraw handlowych. Jak wykazało postępowanie, nawet jeśli w spotkaniu nie uczestniczyli wszyscy karteliści, to dokonane ustalenia były przekazywane nieobecnym.

Uczestnicy zdawali sobie sprawę z bezprawności prowadzonych działań oraz przymusu zachowania tajności. Świadczy o tym np. to, że krąg osób uczestniczących w uzgodnieniach był ograniczony. Ustanowiono koordynatora wymiany poufnych informacji, który za pomocą telefonu pre-paid wymieniał informacje istotne dla funkcjonowania kartelu z wyznaczonymi pracownikami innych cementowni.

Zdaniem Urzędu uzgadniając działania rynkowe producenci cementu świadomie wyeliminowali ryzyko wynikające z konkurowania. Wspólne ustalenia stanowiły ramy ich zgodnych działań na rynku i ograniczały autonomię posunięć handlowych każdego z uczestników

Zdaniem Urzędu skutki trwającego od wielu lat kartelu cementowego mogli odczuć bezpośrednio przedsiębiorcy – potencjalni konkurenci oraz kontrahenci zmawiających, jak i pośrednio – inni uczestnicy rynku. Biorąc pod uwagę skalę działalności ukaranych przez UOKiK producentów, którzy łącznie dysponują niemal całym rynkiem – ich nielegalne, wieloletnie działania przyczyniły się do zniekształcenia konkurencji na krajowym rynku produkcji i sprzedaży cementu szarego. Ponadto mogły mieć negatywne konsekwencje dla licznych podmiotów, dla których cement jest półproduktem, w tym w szczególności dla budownictwa, a w konsekwencji dla konsumentów.

Na uniknięcie kary bądź jej obniżenie może liczyć przedsiębiorca, który zgłasza się do UOKiK, dostarczając dowodów na istnienie kartelu. Umożliwia to program łagodzenia kar leniencyCieszy fakt, że w tej sprawie na współpracę z Prezesem Urzędu w ramach programu zdecydowało się dwóch przedsiębiorców. Złożone przez nich wyjaśnienia potwierdziły zgromadzone przez Urząd dokumenty oraz w istotny sposób przyczyniły się do wyjaśnienia sprawy. Przedsiębiorcy współpracowali także aktywnie w trakcie postępowania, dostarczając niezwłocznie wszelkich żądanych informacji. Wobec powyższego Prezes UOKiK odstąpiła od ukarania spółki Lafarge Cement oraz obniżyła znacznie karę pieniężną wobec Górażdże Cement – na spółkę nałożono sankcję w wysokości 5 proc. przychodu.

Na pozostałych pięciu uczestników kartelu – Grupę Ożarów, Cemex Polska, Dyckerhoff Polska oraz Cementownie Wartę i Odrę nałożono maksymalny wymiar kary przewidziany przez prawo – 10 proc. przychodu każdego z nich. W sumie na wszystkich ukaranych uczestników porozumienia Urząd nałożył sankcje finansowe w łącznej wysokości 411 586 477 zł. Są to najwyższe kary nałożone w dwudziestoletniej praktyce Urzędu.

Decyzja nie jest ostateczna. Przedsiębiorcy mogą odwołać się do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

UOKIK/AS