Krajowa Izba Gospodarcza opublikowała listę 200 ustaw, które wpłynęły na zmiany prawne z punktu widzenia polskiej gospodarki.
Poniżej prezentujemy zdaniem KIG 20 kluczowych zmian prawnych z punktu widzenia polskiej gospodarki wprowadzonych w ciągu ostatnich 20 lat:
I. Grudzień 1989 r. - Ustawa o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych.
Likwidacja gwarancji istnienia wszystkich przedsiębiorstw państwowych niezależnie od ich wyników finansowych i efektywności produkcji oraz zezwolenie na przeprowadzanie postępowania upadłościowego przedsiębiorstw nieefektywnych.
II. Grudzień 1989 r. – Ustawa o prawie bankowym
Zakaz finansowania deficytu budżetowego przez bank centralny, co uniemożliwiło nieograniczoną emisję pieniędzy bez pokrycia.
III. Grudzień 1989 r. – Ustawa o nowych zasadach opodatkowania.
Ujednolicenie zasad płacenia podatków we wszystkich sektorach gospodarczych.
IV. Grudzień 1989 r. – Ustawa o prawie dewizowym.
Wprowadzenie wymienialności wewnętrznej złotego, likwidacja państwowego monopolu w handlu zagranicznym.
V. Grudzień 1989 r. – Ustawa o prawie celnym.
Ujednolicenie zasad clenia importowanych towarów dla podmiotów gospodarczych.
VI. Luty 1990 r. – Ustawa o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym.
Utworzenie Urzędu Antymonopolowego, późniejszego Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
VII. Marzec 1990 r. – Ustawa o samorządzie gminnym.
Określenie ustroju samorządu gminnego.
VIII. Lipiec 1990 r. – Ustawa o działalności ubezpieczeniowej.
Ustawa była przełomowym aktem prawnym, który przesądził o kształcie polskiego rynku ubezpieczeniowego. Wprowadziła nowoczesną organizację ubezpieczeń, określiła zasady wolnej konkurencji i jednakowego traktowania wszystkich podmiotów. Dokonała również formalnej prywatyzacji i dała podstawy do likwidacji monopolu na usługi ubezpieczeniowe w Polsce.
IX. Lipiec 1990 r. – Ustawa o zmianie ustawy - Kodeks cywilny.
Ustawa ta usunęła z Kodeksu Cywilnego akcenty „ideologiczno-gospodarcze”, jak na przykład socjalistyczną typologię własności wraz z uprzywilejowaniem własności uspołecznionej, prowadzącą do nierównego traktowania podmiotów prawa cywilnego, a także konstrukcję tzw. jednolitej własności państwowej.
X. Maj 1991 r. – Ustawa o związkach zawodowych
Uregulowanie zasad tworzenia związków zawodowych będących według zapisów ustawy dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych
XI. Styczeń 1993 r. – Ustawa o podatku od towarów i usług (VAT)
VAT to podatek pośredni, który z założenia ma w jak najmniejszy sposób oddziaływać na ostateczną cenę towaru i usługi podlegającej opodatkowaniu (poprzez jego przerzucalność na kolejne fazy obrotu). Ustawa o podatku od towarów i usług likwidowała podatek obrotowy, który skutkował nierównomierne obciążenie podatkiem różnych, a czasem nawet tych samych dóbr i usług w zależności od liczby pośrednich faz wytwarzania.
XII. Kwiecień 1993 r. Ustawa o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji.
Określenie zasad tworzenia, działania i prywatyzacji narodowych funduszy inwestycyjnych.
XIII. Sierpień 1996 r. Ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.
Określenie zasad przekształcania przedsiębiorstw państwowych w spółki.
XIV. Kwiecień 1997 r. Konstytucja RP
Zasada wolności gospodarczej została wyrażona w artykule 20. Konstytucji RP jako jeden z elementów społecznej gospodarki rynkowej. Wolność gospodarcza przysługuje każdemu na równych prawach, co oznacza, że każdy ma prawo podjąć działalność gospodarczą, jeśli tylko posiada ku temu odpowiednie środki finansowe i jest gotów ponieść ryzyko. Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny (art.22 Konstytucji RP).
XV. Sierpień 1997 – Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym.
Wprowadzenie powszechnie dostępnego rejestru osób prawnych.
XVI. Czerwiec 1998 r. – Ustawa o samorządzie powiatowym oraz ustawa o samorządzie województwa
Określenie ustroju samorządu powiatowego i wojewódzkiego. Wprowadzenie trójstopniowego podziału samorządu terytorialnego.
XVII. Październik 1998 r. – Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych.
Wprowadzenie reformy emerytalnej. Wysokość emerytury wynikającej z I filaru (obejmującego wszystkie osoby, które w momencie rozpoczęcia reformy nie przekroczyły 50 lat) uzależniono od stażu pracy i wysokości zarobków każdego pracującego. II filar opiera się o Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE), tworzone przez Powszechne Towarzystwa Emerytalne (PTE) . Składka do II filaru, zbierana jest na indywidualnych kontach emerytalnych i inwestowana na rynku finansowym. III filar przeznaczony jest dla osób, które chcą ubezpieczyć się dodatkowo, np. w towarzystwach ubezpieczeniowych lub pracowniczych programach emerytalnych.
XVIII. Listopad 2003 r. – Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Obniżka stawki podatku z 27% do 19%
XIX. Lipiec 2004 r. - Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej
Wprowadzenie m.in. pojęcia działalności regulowanej, nowej definicji działalności gospodarczej, uporządkowanie kwestii dotyczących kontroli przedsiębiorcy, nowych zasad interpretacji prawa podatkowego oraz wprowadzenie uproszczonych zasad rozpoczęcia działalności gospodarczej.
XX. Grudzień 2008 r. - Ustawa o emeryturach pomostowych.
Zmniejszenie liczby uprawnionych do wcześniejszego przechodzenia na emeryturę z ok. miliona osób, do ok. 250 tys.
KIG/AS
Zobacz także: