Zasady zwrotu nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne są niezgodne z konstytucją - orzekł Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 19 kwietnia 2012 roku.

Sprawa dotyczyła konstytucyjności przepisu ustalającego pięcioletni termin przedawnienia roszczeń z tytułu nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne, w sytuacji gdy roszczenia ZUS względem płatnika składek przedawniają się po upływie 10 lat. Kwestionowany przepis prowadził do braku symetrii w reżimie ochrony interesów ZUS oraz płatników składek na ubezpieczenie zdrowotne. Został on uchylony na mocy art. 3 ustawy z 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i niektórych innych ustaw., przez co z dniem 20 lipca 2011 r. utracił formalnie moc obowiązującą. Uchylenie art. 94 ust. 2 ustawy o świadczeniach ustawą nowelizującą nie znajduje jednak zastosowania do składek opłaconych przed 20 lipca 2011 r. Stąd też pomimo formalnej derogacji przepis ten nadal znajduje zastosowanie do stanu faktycznego w sprawie toczącej się przed sądem pytającym i z tej racji może być przedmiotem kontroli merytorycznej, co do jego zgodności z konstytucją.

Zobacz: TK: Wysokość opłaty za pobyt w izbie wytrzeźwień niekonstytucyjna

W ocenie Trybunału art. 94 ust. 2 ustawy o świadczeniach, powodując brak symetrii między terminami przedawnienia roszczeń ZUS oraz płatników składek na ubezpieczenie zdrowotne prowadzi do nierównego traktowania podmiotów podobnych. To zróżnicowanie terminów dochodzenia wzajemnych należności między ZUS a płatnikami składek z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego nie pozostaje przy tym w racjonalnym związku z celem i treścią analizowanej regulacji. W konsekwencji kwestionowany przepis bezzasadnie sprzeciwia się zakazowi nierównego traktowania płatników składek na ubezpieczenie zdrowotne względem ZUS. Powyższy przepis Trybunał uznał za niezgodny z art. 32 ust. 1 konstytucji również z tego względu, że brak jest w nim rozwiązania umożliwiającego zawieszenie biegu terminu dochodzenia od ZUS nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Zobacz: TK w sprawie zasad zawierania umów przeniesienia własności lokalu spółdzielczego

Trybunał wskazał, że wraz z ogłoszeniem wyroku Trybunału art. 94 ust. 2 ustawy o świadczeniach nie będzie mógł stanowić postawy rozstrzygnięcia ani w sprawie zawisłej przed sądem pytającym, ani w innych sprawach dotyczących podobnych sytuacji prawnych. Trybunał wskazał, że zwrotowi podlegać będą wyłącznie te składki, które - biorąc pod uwagę dziesięcioletni okres przedawnienia, nie uległy przedawnieniu przed 20 lipca 2011 r. Ponadto, sądy będą zobowiązane uwzględnić wprowadzone ustawą nowelizującą reguły odnoszące się do zawieszenia oraz przerwania biegu przedawnienia.

PS/źródło:TK

Zobacz także:

TK orzekł w sprawie kryteriów podwyżek czynszów

TK: Opodatkowanie alimentów ustalonych w ugodach sądowych niekonstytucyjne