20 stycznia 2009 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu ogłosi wyrok w sprawie Edward Czarnowski p. Polsce. Sprawa dotyczy problemów związanych z praktyką udzielania przepustek losowych. Helsińska Fundacja Praw Człowieka przedstawiła w tej sprawie opinię przyjaciela sądu.
E. Czarnowski został skazany w 2000 r. za przemoc domową na rok w zawieszeniu. Wyrok został odwieszony, gdyż E. Czarnowski naruszył warunki próby. W kwietniu 2000 r. zaczął odbywać wyrok w więzieniu w Wejherowie. 18 czerwca 2003 r. zmarł mu ojciec. Natychmiast przedstawił świadectwo zgonu i wystąpił do władz więzienia o zwolnienie na czas pogrzebu. 21 czerwca skarżący sporządził formalny list o zwolnienie na czas pogrzebu, który miał się odbyć w dniu następnym. 22 czerwca sędzia Sądu Okręgowego Wydziału Penitencjarnego w Gdańsku nie wydał zgody, gdyż przyczyny podane przez skarżącego jako uzasadniające zwolnienie nie zostały uznane za szczególnie ważne, i tym samym nie został spełniony warunek z art. 141§ 4 k.k.w. (141§ 4 k.k.w.- w wypadkach szczególnie ważnych dla skazanego można mu zezwolić na opuszczenie zakładu karnego, na czas nie przekraczający 5 dni, w miarę potrzeby w asyście funkcjonariusza Służby Więziennej lub innej osoby godnej zaufania). Sąd pouczył, że przysługuje mu odwołanie do Sądu Penitencjarnego w ciągu 7 dni. W międzyczasie odbył się pogrzeb jego ojca, na którym E. Czarnowski był nieobecny.
W sprawie wchodzi w grę naruszenie art. 8 Konwencji. Uzasadnienie sędziego, że pogrzeb nie jest okolicznością szczególnie ważną i brak innego uzasadnienia decyzji narusza w sposób rażący prawa skarżącego. Art. 8 wprawdzie nie gwarantuje bezwzględnego prawa do zwolnienia na czas pogrzebu krewnego, ale pogrzeb jest uznany przez ETPCz za okoliczność szczególnie ważną, uzasadniającą zwolnienie chyba, że za inną decyzją przemawiają ważne okoliczności. (por. orzeczenie sprawie Płoski p. Polsce z 2002 r. (no. 26761/95). Ponadto, możliwe jest wykazanie naruszenia art. 13 Konwencji, gdyż brak skutecznej procedury odwoławczej, która umożliwiłaby rozpatrzenie odwołania w okresie przed wydarzeniem, na które więzień chce uzyskać zwolnienie. Budzi wątpliwości brak rozważania przez sąd alternatywnych form uczestnictwa w pogrzebie (np. eskorta strażników więziennych).
HFPC/AS
Zobacz także: