Rzecznik Praw Obywatelskich skierowała wystąpienie do Minister Pracy i Polityki Społecznej w sprawie braku możliwości rejestracji bezrobotnego w urzędzie pracy, gdy nie jest zakończone postępowanie sądowe dotyczące zaskarżonej decyzji ZUS.
Wystąpienie RPO związane jest z wpływem skargi w tej materii. Bezrobotny oczekujący na zakończenie postępowania sądowego dotyczącego zaskarżonej decyzji ZUS, nie ma prawa do zasiłku, nie posiada ubezpieczenia zdrowotnego, nie może korzystać z pomocy społecznej, jak również nie ma możliwości aktywizacji zawodowej.
Problem dotyczy możliwości zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy przez osoby spełniające wymogi wynikające z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zm.), które to przed dniem zgłoszenia się do rejestracji odwołały się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odmawiającej prawa do świadczenia do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych i ich sprawy nie zakończyły się prawomocnymi orzeczeniami.
Zawieszenie postępowania rejestracyjnego do czasu wydania wyroku
Skarga, która wpłynęła do RPO dotyczyła osoby, która złożyła odwołanie od decyzji Zakładu z dnia 24 września 2009 r., wydanej w przedmiocie odmowy przyznania prawa do wcześniejszej emerytury do Sądu Okręgowego. Osoba ta zgłosiła się dnia 15 grudnia 2009 r. do Powiatowego Urzędu Pracy celem dokonania rejestracji jako bezrobotna. W trakcie rejestracji przedłożyła pismo z Zakładu o przekazaniu odwołania do Sądu Okręgowego i złożyła oświadczenie, że zobowiązuje się do dostarczenia wyroku sądowego po jego otrzymaniu. Prezydent Miasta postanowieniem, zawiesił postępowanie - na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 oraz art. 101 Kodeksu postępowania administracyjnego - do czasu rozpoznania przez Sąd Okręgowy odwołania od decyzji Zakładu. Z ustaleń dokonanych przez Urząd Wojewódzki wynikało, że zainteresowana nie złożyła zażalenia od postanowienia Prezydenta Miasta do Wojewody.
Sąd Okręgowy uchylił decyzję Zakładu. Od tego wyroku Zakład wniósł apelację do Sądu Apelacyjnego. Nie został wyznaczony termin rozprawy. Jednocześnie Urząd Wojewódzki wyraził opinię w zakresie prawidłowości postępowania Prezydenta Miasta, w której zawarł twierdzenie, iż zawieszanie postępowania administracyjnego w sprawach dotyczących przyznania statusu bezrobotnego i prawa do zasiłku dla bezrobotnych, w sytuacji, gdy osoba ubiegająca się o takie uprawnienie odwołała się od decyzji ZUS odmawiającej przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, jest praktyką. Zdaniem Urzędu, ustalenie czy przysługuje status osoby bezrobotnej jest uzależnione od rozstrzygnięcia Sądu w kwestii nabycia prawa do emerytury.
Zdaniem RPO postępowanie organów jest krzywdzące dla osób bez pracy
Rzecznik podnosi, iż ze znanej mu dotychczasowej praktyki starostów czy prezydentów miast wynikało, że osoby, które zdecydowały się na poddanie sądowej kontroli decyzji Zakładu były rejestrowane w powiatowych urzędach pracy jako osoby bezrobotne. W sytuacji, gdy wyrokiem sądu zmieniane były niekorzystne dla tych osób decyzje Zakładu, to organy I instancji podejmowały stosowne działania przewidziane przepisami Rozdziałów 12 i 13 Działu II Kodeksu postępowania administracyjnego. Praktyka ta jest również znana Departamentowi Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.
RPO podkreśla również, iż spośród trzech wymienionych przez (...) Urząd Wojewódzki wyroków sądów administracyjnych tylko jeden, tj. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 22 października 2008 r., sygn. akt III SA/Łd 219/08, odnosił się do sytuacji osoby chcącej zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna. RPO zwraca również uwagę na fakt, iż przedmiotem badania WSA w Łodzi było zbadanie kwestii czy sama możliwość wniesienia środka odwoławczego może stanowić zagadnienie wstępne, a nie kwestii dotyczących możliwości rejestracji osób wnoszących odwołania od decyzji zakładu.
RPO wywodzi z ustawy, iż ustawodawca przewidział możliwość rejestracji w powiatowych urzędach pracy osób, które poddały sądowej kontroli niekorzystne dla siebie decyzje Zakładu i w późniejszym terminie, tj. już po uzyskaniu statusu bezrobotnego, uzyskały korzystne dla siebie wyroki sądów.
RPO podnosi, że postępowania organów, polegające na zawieszeniu postępowania administracyjnego prowadzonego w sprawie przyznania statusu bezrobotnego i przyznania zasiłku dla bezrobotnych w związku z wniesieniem odwołania od decyzji Zakładu, jest wyjątkowo niekorzystne dla osób chcących się zarejestrować w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotne.
RO/źródło:RPO
Zobacz także: