Zastępca RPO zwrócił się do Minister Pracy i Polityki Społecznej w sprawie problemów występujących przy ustalaniu dochodu warunkującego prawo do świadczeń rodzinnych. Zdaniem Rzecznik zasady pomocy finansowej państwa dla dzieci w rodzinach ubogich i niepełnych powinny być wyjątkowo jasne i przejrzyste.
Dochód rodziny oznacza przeciętny, miesięczny dochód członków rodziny uzyskany w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy. Dochód ten podlega korektom w związku ze zdarzeniami, jakie miały miejsce do końca okresu zasiłkowego. Dochód rodziny stanowiący podstawę ustalania uprawnień do świadczeń może zostać pomniejszony o dochód utracony lub zostać powiększony o dochód uzyskany.
Przekroczenie kryterium dochodowego
Do RPO wpływają wnioski podkreślające problem występujący przy ustalaniu dochodu warunkującego prawo do świadczeń rodzinnych na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, ze zm.). Wnioski wystosowują osoby, które wskazują na fakt, iż w związku z otrzymaniem zaległych (spiętrzonych) świadczeń społecznych (zasiłki, alimenty, etc.) mają kłopoty z okresowym przekroczeniem kryterium dochodowego
Należności alimentacyjne
W skład dochodu warunkującego prawo do świadczeń rodzinnych, wchodzą też należności alimentacyjne. Do tej grupy należności ustawodawca wliczył alimenty uzyskiwane na rzecz dzieci od zobowiązanego do alimentacji. Niejasnym jest czy dotyczy to alimentów przysługujących i wyegzekwowanych w roku poprzedzającym okres zasiłkowy, czy także alimentów zaległych należnych za poprzednie lata, a wyegzekwowanych w roku poprzedzającym okres zasiłkowy. Zastępca RPO podkreśla, iż wliczenie całej kwoty zaległych alimentów do dochodu w roku poprzedzającym przyznanie świadczeń rodzinnych wyznacza często granicę dostępu do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami. Wyegzekwowanie z dużym (czasem kilkuletnim) opóźnieniem należnych alimentów stanowi dochodową przeszkodę w nabyciu prawa do zasiłku rodzinnego i dodatków do zasiłku.
Wypłata wyrównania renty rodzinnej
Z podobną sytuacją przekroczenia kryterium dochodowego mamy również do czynienia w wypadku wypłaty na skutek orzeczenia sądowego wyrównania renty rodzinnej, a także innych zaległych należności.
Zawieszenie pozarolniczej działalności gospodarczej
Wątpliwości RPO budzi również problem pogorszenia sytuacji dochodowej rodziny, spowodowanej zawieszeniem pozarolniczej działalności gospodarczej. Nie ma możliwości odliczenia od dochodu rodziny, dochodów utraconych w wyniku zawieszenia pozarolniczej działalności gospodarczej, gdyż zgodnie ustawą, tylko wyrejestrowanie pozarolniczej działalności gospodarczej, traktowane jest jako dochód utracony, który podlega odliczeniu zgodnie z procedurą dochodu utraconego. Zawieszenie pozarolniczej działalności gospodarczej powoduje faktyczną utratę dochodu rodzica. Pogorszenie sytuacji dochodowej rodziny w takim wypadku nie daje jednak możliwości do ubiegania się o świadczenia rodzinne.
Finansowa pomoc państwa dla rodzin ubogich i niepełnych
Zdaniem Zastępcy Rzecznik wsparcie dla dzieci w rodzinach cierpiących ubóstwo, musi być oparte na przejrzystych i sprawiedliwych zasadach. Przy konstruowaniu zasad pomocy finansowej państwa dla rodzin niepełnych potrzebne są równie jasne i czytelne zasady, uwzględniające przy tym interesy dzieci, które muszą być traktowane jako nadrzędne we wszystkich sprawach ich dotyczących. RPO oczekuje na stanowisko Minister w przedstawionej sprawie.
RO/źródło: RPO
Zobacz także: