Administrację obowiązują nowe reguły odpowiedzialności cywilnej za działania urzędników. Nowa ustawa ma być czynnikiem motywującym urzędników do starannego wykonywania swojej pracy i unikania pomyłek.
Ustawa o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa (Dz. U. z br. Nr 34, poz. 173), ustanawia zasady odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych względem organu administracji publicznej za wydanie orzeczenia z rażącym naruszeniem prawa, bez podstawy prawnej, jak również za niezałatwienie sprawy w terminie z rażącym naruszeniem prawa.
Procedura dochodzenia zapłaty
Mechanizm dochodzenia zapłaty jest wielostopniowy. W pierwszej kolejności dojść musi – na drodze sądowej albo administracyjnej – do stwierdzenia, że doszło do wydania orzeczenia czy nierozstrzygnięcia sprawy, z rażącym naruszeniem prawa. Następnie na mocy orzeczenia sądu albo ugody organ musi wypłacić odszkodowanie. Wówczas działaniu czy zaniechaniu urzędnika można przypisać winę. Postępowanie wszczyna prokurator, do którego musi się zwrócić organ, który wypłacił odszkodowanie. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego decyzję o wytoczeniu postępowania przed sądem podejmuje prokurator. Podmiotem odpowiedzialnym jest Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego lub inny podmiot, który, zgodnie z odrębnymi przepisami, ponosi odpowiedzialność majątkową szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej. Jeśli więc dojdzie do wyrządzenia szkody przez funkcjonariusza, w pierwszej kolejności konsekwencje finansowe ponosi podmiot odpowiedzialny. Dopiero w dalszej kolejności funkcjonariusz stanie się względem niego odpowiedzialny majątkowo.
Odpowiedzialność funkcjonariusza
Zgodnie z w/w ustawą, funkcjonariuszem publicznym jest osoba działająca w charakterze organu administracji publicznej lub z jego upoważnienia, będąca członkiem kolegialnego organu administracji publicznej, wykonująca w urzędzie organu administracji publicznej pracę w ramach stosunku pracy, stosunku służbowego lub umowy cywilnoprawnej lub biorąca udział w prowadzeniu sprawy rozstrzyganej w drodze decyzji lub postanowienia przez taki organ. W praktyce oznacza to, że funkcjonariuszem publicznym jest również każdy pracownik zaangażowany w analizę sprawy i przygotowanie projektów rozstrzygnięć.
Jeżeli działania lub zaniechania dopuściło się kilku funkcjonariuszy publicznych, każdy z nich ponosi odpowiedzialność stosownie do przyczynienia się do rażącego naruszenia prawa i stopnia winy. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie stopnia winy i przyczynienia się - odpowiadają oni w częściach równych. Bezpośrednią odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa. Funkcjonariusz odpowiada za szkodę niejako pośrednio, dopiero bowiem po naprawieniu szkody można domagać się za pomocą regresu odszkodowania przewidzianego w ustawie. Mechanizm ten, ma zabezpieczyć praworządne działanie administracji publicznej.
Roma Opoka
Zobacz także: