Sąd Najwyższy orzekł, że wniosek o wyłączenie wszystkich sędziów niższego rzędu jest wnioskiem niedopuszczalnym i zobowiązuje sąd do pozostawienia wniosku bez rozpoznania.
Pozostawienie takiego wniosku bez rozpoznania nie wyklucza możliwości jego rozstrzygnięcia w części spełniającej ustawowe wymogi przez sąd przed którym sprawa się toczy, ani też nie wyklucza możliwości uzupełnienia braków tego wniosku.
Stan faktyczny
Wniosek o wyłączenie, którego żądanie obejmuje wszystkich sędziów niższego rzędu, zobowiązuje rozpoznający sąd do pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Sąd Najwyższy rozpatrywał sprawę, w której wnioskodawca złożył do Sądu Apelacyjnego wniosek o wyłączenie wszystkich sędziów sądu Okręgowego. Sąd Apelacyjny uchylił się od merytorycznego rozpoznania takiego wniosku, po stwierdzeniu z jednej strony, prawnej niedopuszczalności rozstrzygnięcia wniosku w odniesieniu do wszystkich, a więc także niebiorących udziału w sprawie wnioskodawcy, sędziów tego Sądu, z drugiej zaś, że nie doszło jeszcze do sytuacji określonej w art. 42 § 4 zd. 2 k.p.k., a zatem do stanu niemożności utworzenia w Sądzie Okręgowym, przed którym sprawa się toczy, składu orzekającego w kwestii wyłączenia, z wykluczeniem sędziego, którego wyłączenie dotyczy (art. 42 § 4 zd. 1 in fine).
Brak funkcjonalnej przeszkody dla rozstrzygnięcia wniosku przez sąd właściwy
W zakresie drugiego z elementów, Sąd Apelacyjny dokonał oceny kwestii ziszczenia się warunku, od którego ustawa uzależnia rozpoznanie przez sąd nadrzędny wniosku o wyłączenie sędziego, jednak warunku decydującego nie tyle o samym rzeczowo określonym przedmiocie rozpoznania, którym pozostaje kwestia wyłączenia sędziego sądu niższego rzędu, ile stanowiącego o funkcjonalnej przeszkodzie do rozstrzygnięcia tego wniosku przez sąd, przed którym sprawa się toczy, a więc i o funkcjonalnej przesłance do jego rozpoznania przez sąd nadrzędny.
Wniosek niedopuszczalny
W ocenie SN charakter powodów, dla których Sąd Apelacyjny stwierdził niemożność merytorycznego ustosunkowania się do wniosku wnioskodawcy. przemawia jednoznacznie za tym, iż w istocie Sąd ten nie rozstrzygnął o swej niewłaściwości rzeczowej, lecz pozostawił ten wniosek bez rozpoznania jako niedopuszczalny – wobec braku podstaw prawnych do jego rozstrzygnięcia w odniesieniu do wszystkich sędziów Sądu Okręgowego. Sąd Najwyższy uznał, że nie ma wątpliwości co do tego, iż stwierdzenie przez sąd nadrzędny, że taki wniosek nie spełnia ustawowych wymogów dopuszczalności zobowiązuje ten sąd do pozostawienia wniosku bez rozpoznania.
RO/źródło:SN
Zobacz także: