Przed Sądem Najwyższym zakończyła się precedensowa sprawa prowadzona przez prawników z Kancelarii Prawniczej Marek Musiał przeciwko The Bank of New York Mellon z siedzibą w Nowym Jorku. Sąd Najwyższy przyznał rację kancelarii i rozstrzygnął ostatecznie, że amerykański bank nie miał prawa złożyć wniosku o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego wobec polskiej firmy.

Amerykański bank The Bank of New York Mellon z siedzibą w Nowym Jorku w kwietniu 2009 r. złożył wniosek o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego wobec Fabryki Wódek Polmos SA w Łańcucie, należącej do francusko-polskiej grupy Belvedere („Spółka”). Wniosek o wszczęcie upadłości złożony został do Sądu Rejonowego w Rzeszowie, a jako podstawę formalną wniosku bank wskazał przepisy Rozporządzenia Rady (WE) nr 1346/2000 z dnia 29 maja 2000 r. w sprawie postępowania upadłościowego (Dz.U.UE.L.00.160.1) („Rozporządzenie Rady”) oraz fakt objęcia Spółki przez sąd francuski postępowaniem ochronnym tzw. sauvegarde.

Pytanie do Sądu Najwyższego

W dniu 2 września 2009 r. Sąd Rejonowy w Rzeszowie, zgodnie ze stanowiskiem Spółki, wniosek oddalił, uzasadniając to brakiem legitymacji czynnej po stronie wnioskodawcy, na podstawie art. 407 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. z 2003r., Nr 60, poz. 535, z późn. zm.). W zażaleniu na to postanowienie wnioskodawca stwierdził, że w sprawie powinien mieć zastosowanie art. 20 Ustawy, który nie ogranicza kręgu wierzycieli, uprawnionych do złożenia wniosku o wszczęcie wtórnej upadłości, a nie art. 407. Rozpoznając zażalenie banku Sąd Okręgowy w Rzeszowie, zwrócił się do Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym, którego przedmiotem było rozstrzygnięcie: „Czy, wynikający z odesłania na podstawie art. 29 "b" Rozporządzenia Rady (WE) nr 1346/2000 z dnia 29 maja 2000 r. w sprawie postępowania upadłościowego, krąg podmiotów uprawnionych do wszczęcia wtórnego postępowania upadłościowego zakreśla art. 20 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, czy też art. 407 w/w ustawy?”.

Francuskie postępowanie ochronne

Sześć spraw z wniosków o wtórną upadłość Fabryki Wódek Polmos SA i jej pięciu siostrzanych spółek francusko-polskiej grupy spirytusowej Belvedere, które The Bank of New York Mellon złożył w kwietniu 2009 r. do sądów w Rzeszowie, Krakowie, Gdańsku, Warszawie i Poznaniu, to jedne z pierwszych takich spraw w Polsce. Rok wcześniej, mocą decyzji francuskiego sądu gospodarczego, spółki objęte zostały francuskim postępowaniem ochronnym sauvegarde. Orzekając o objęciu spółek ochroną, sąd francuski ustalił, że są wypłacalne.

Przed wydaniem omawianej uchwały przez Sąd Najwyższy prawomocnymi orzeczeniami o oddaleniu wniosków o upadłość zakończyły się postępowania w dwóch z wymienionych spraw – wobec spółki Sobieski Sp. z o.o. w Warszawie oraz Destylarni Polmos w Krakowie S.A. Na podstawie art. 407 Ustawy sądy okręgowe w Warszawie i Krakowie prawomocnie oddaliły środki zaskarżenia złożone przez The Bank of New York Mellon.

Zakres zastosowania ustawy

Jednym z bardziej istotnych zagadnień przedstawionych do rozstrzygnięcia sądom rozpoznającym wymienione wnioski była kwestia zakresu stosowania w sprawie przepisów części drugiej ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze, a ściślej art. 407 tejże Ustawy. Zgodnie bowiem z art. 407 Ustawy czynna legitymacja do wystąpienia z wnioskiem o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego nie przysługuje podmiotom, których miejsce zamieszkania lub siedziba znajduje się poza Polską. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 20 stycznia br. podzielił stanowisko pełnomocników spółki i przyjął, że w sprawie należy stosować właśnie art. 407. Legitymacja czynna nie przysługuje zatem The Bank of New York Mellon, którego siedziba znajduje się w USA. Uchwała ma charakter wiążący dla Sądu Okręgowego w Rzeszowie. Można oczekiwać, iż orzeczenie SN z 20 stycznia br. wyznaczy regułę postępowania również dla wszystkich innych sądów w tego typu sprawach.

Mecenas Marek Musioł i mecenas Piotr Kozak reprezentowali Fabrykę Wódek Polmos SA przed Sądem Najwyższym. Kancelaria doradzała również pięciu innym polskim spółkom i reprezentowała je w sądach w sprawach przeciwko The Bank of New York Mellon o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego.

Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w której stwierdził, że krąg podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego zakreśla art. 407 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, a nie art. 20 tej ustawy, na który powołał się wnioskodawca. Tym samym rozstrzygnął, że krąg podmiotów uprawnionych do wszczynania w Polsce wtórnego postępowania upadłościowego jest ograniczony wyłącznie do podmiotów, mających swoją siedzibę w Polsce.

Marek Musioł Kancelaria Prawnicza reprezentowała w tej sprawie polską firmę z branży spirytusowej Fabrykę Wódek Polmos SA. Doradzała również 5 innym polskim spółkom i reprezentowała je w sądach w sprawach podobnych wniosków The Bank of New York Mellon o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego.