Sąd będzie mógł pracować nawet w systemie dwuzmianowym

ZMIANA PRAWA Sekretariaty sądowe będą przyjmować interesantów co najmniej przez sześć godzin dziennie. Interesanci mają być załatwiani w kolejności zgłaszania się, niezależnie od tego, czy są to strony, pełnomocnicy lub adwokaci.

26 marca wejdzie w życie rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 23 lutego 2007 r. – Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. nr 38, poz. 249), które zastąpi obowiązujące dotychczas rozporządzenie z 19 listopada 1987 r. – Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych. Jest to akt prawny niezwykle istotny dla funkcjonowania sądów, reguluje sprawy organizacyjne, działalność administracyjną sądów, a także wiele kwestii proceduralnych.

Struktura organizacyjna

W stosunku do przepisów z 1987 roku w nowym rozporządzeniu wiele spraw zostało uregulowanych odmiennie. Jest to konsekwencja nie tylko nowelizacji kodeksu karnego, kodeksu postępowania karnego czy kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw, ale również potrzeby usprawnienia działalności sądów. Przede wszystkim przyjęto precyzyjne kryteria tworzenia wewnętrznej struktury organizacyjnej sądów. Między innymi uzależniono potrzebę i możliwość tworzenia nowych wydziałów w sądzie od limitu etatów sędziowskich, a więc wskaźnika względnie stabilnego. Ponadto przyjęto, że liczba sędziów lub referendarzy sądowych tworzonego wydziału nie powinna być mniejsza niż pięć osób, łącznie z przewodniczącym. Ma to związek z jednym z założeń reformy wymiaru sprawiedliwości, czyli odstępowania od tworzenia małych jednostek organizacyjnych sądów, generujących w efekcie nadmiar stanowisk funkcyjnych. Nowe przepisy przyjmują jednolite zasady tworzenia w sądach oddziałów (sekcji), takich jak administracyjny, kadr, finansowy czy gospodarczy. Potrzeba tworzenia takich jednostek uzależniona ma być od limitu etatów sędziowskich. Rozporządzenie przewiduje obligatoryjne utworzenie oddziału informatycznego w sądach okręgowych, a w rejonowych tylko wtedy, gdy etatów sędziowskich jest więcej niż 50. W sądach apelacyjnych będą mogły być tworzone sekcje informatyczne w ramach oddziału administracyjnego, jeżeli będzie to uzasadnione potrzebami.

DECYDUJE PREZES SĄDU

Za ustalenie godzin urzędowania sądu i przyjmowania interesantów odpowiada prezes sądu. Będzie on mógł zarządzić nawet dwuzmianowy system urzędowania, jeżeli zaistnieje taka konieczność.

Godziny urzędowania

Istotne zmiany w stosunku do obowiązującego stanu zawierają przepisy o czasie urzędowania sądów. Za ustalenie godzin urzędowania sądu i przyjmowania interesantów odpowiada prezes sądu. Będzie on mógł zarządzić nawet dwuzmianowy system urzędowania, jeżeli zaistnieje taka konieczność. Sekretariaty sądowe mają przyjmować interesantów co najmniej przez sześć godzin w czasie urzędowania sądu, zaś w każdy poniedziałek do godz. 18.00. Interesanci przyjmowani będą w kolejności zgłaszania się, niezależnie od tego, czy są to strony, pełnomocnicy, adwokaci czy też inne osoby. W takich samych godzinach mają być czynne punkty informacyjne Krajowego Rejestru Karnego, działające przy sądach, oddziały Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego, ekspozytury Centralnej Informacji o Zastawach Rejestrowych oraz ekspozytury Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych.

Zadecyduje prezes sądu

Kasy sądowe również będą czynne odpowiednio do godzin urzędowania sądu, z wyłączeniem czasu niezbędnego do dokonania rozliczeń księgowych. Ma to umożliwić interesantom załatwienie w czasie jednej wizyty w sądzie wszystkich niezbędnych spraw. W celu zapewnienia niezwłocznego rozpoznawania spraw w postępowaniu przyspieszonym w dni robocze, soboty i dni wolne od pracy w sądach rejonowych ustalone zostały następujące godziny urzędowania: w sądach o limicie etatów sędziowskich powyżej 35 od godz. 8.00 do 20.00, a w pozostałych sądach od godz. 8.00 do 16.00. Prezes sądu rejonowego, jeżeli okaże się to niezbędne do załatwienia spraw podlegających rozpoznaniu w postępowaniu przyspieszonym, będzie miał prawo zarządzić odpowiednio dłuższe godziny urzędowania sądu. W sądzie o limicie etatów sędziowskich powyżej 50 może wprowadzić nawet całodobowe rozpoznawanie spraw. Do godzin urzędowania sądów dostosowane zostaną godziny pracy punktów informacyjnych Biura Informacyjnego Krajowego Rejestru Karnego (ustalać je ma prezes sądu) oraz centrali Krajowego Rejestru Karnego (określone zarządzeniem dyrektora generalnego Ministerstwa Sprawiedliwości z dnia 26 lutego 2007 r. zmieniającym zarządzenie w sprawie regulaminu pracy w Ministerstwie Sprawiedliwości). Zmiana godzin urzędowania sądu, ustalonych dla rozpoznawania spraw w postępowaniu przyspieszonym, będzie mogła nastąpić również na wniosek właściwego prokuratora lub komendanta właściwej jednostki policji.

Urlopy i wakacje

W nowych przepisach nieco inaczej uregulowane zostały kwestie urlopów i tzw. wakacji sądowych. W okresie od 1 lipca do 31 sierpnia wyznaczanie sesji sądowych może być czasowo ograniczone do rozpoznawania spraw pilnych. Za pilne uważa się w szczególności sprawy: dotyczące zastosowania tymczasowego aresztowania, z postępowania przyspieszonego oraz te, w których zbliża się termin, z jakim ustaje karalność czynu. Są nimi także sprawy z wniosków o: wydanie zarządzeń tymczasowych, nadanie klauzuli wykonalności, ustalenie kontaktów z dziećmi, odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką, umieszczenie nieletniego w

schronisku dla nieletnich oraz dotyczące pilnych czynności z zakresu postępowania wykonawczego w sprawach rodzinnych i nieletnich oraz z zakresu postępowania wyjaśniającego w sprawach nieletnich. Zalicza się do nich także sprawy z zakresu prawa pracy z powództwa pracownika oraz z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, skargi na czynności komornika, o naruszenie posiadania, z powództwa i przeciwko syndykowi masy upadłości. W przypadku wystąpienia znacznych zaległości w rozpoznawaniu spraw w danym sądzie prezes sądu apelacyjnego może nie wyrazić zgody na czasowe ograniczenie wyznaczania sesji sądowych.