Krajowa Rada Prokuratury zaapelowała w środę o przerwanie prowadzonych w resorcie sprawiedliwości prac nad zmianami ustawy o prokuraturze. Jej zdaniem rozważane pomysły grożą "powrotem do praktyki podporządkowania prokuratorów bieżącym interesom politycznym".

Według Rady obecnie nie ma uzasadnienia dla dokonywania kolejnej cząstkowej nowelizacji przepisów regulujących funkcjonowanie prokuratury. "Kształt polskiej prokuratury i zasady jej funkcjonowania wymagają wnikliwej analizy i określenia w całkowicie nowej Ustawie o prokuraturze, całościowo regulującej jej działanie" - głosi uchwała zamieszczona na stronie internetowej KRP.

Rzeczniczka prasowa ministra sprawiedliwości Patrycja Loose powiedziała w środę PAP, że założenia zmian Ustawy o prokuraturze w przyszłym tygodniu powinny trafić na obrady Komitetu Stałego Rady Ministrów. "Na pewno nie będziemy wycofywać się z naszych koncepcji; w zespole przygotowującym w ministerstwie projekt zmian są też przedstawiciele Prokuratury Generalnej" - dodała Loose.

W styczniu minister sprawiedliwości Jarosław Gowin informował, że rząd nie zgodzi się na nową Ustawę o prokuraturze, czego domaga się środowisko prokuratorów; opowiada się zaś za nowelizacją dotychczasowych przepisów. W kwietniu - w wywiadzie dla PAP - Gowin mówił, że konieczne jest zwiększenie demokratycznej kontroli nad prokuraturą, bo jej autonomia poszła w Polsce za daleko.

"To rząd będzie wyznaczał priorytety polityki karnej, które będą obowiązywać prokuraturę. Rząd mógłby na przykład zwrócić się do prokuratury, żeby w danym roku uwrażliwiła się na zagrożenie terroryzmem, albo na zagrożenie plagą narkomanii. (...) Prokurator generalny, tak jak obecnie, będzie składał sprawozdanie z rocznej działalności, ale będzie musiał w nim uwzględnić te priorytety i pokazać w jakim stopniu zrealizował oczekiwania rządu" - mówił wtedy minister.

Według KRP w dotychczasowym porządku prawnym nie funkcjonuje pojęcie "polityki karnej". "Włączenie prokuratury w realizację polityki karnej rządu zniweczyłoby autonomię tej instytucji, czyniąc zeń jedną ze służb podległych Radzie Ministrów, poddaną wraz z nią bieżącej kontroli ze strony Sejmu i Senatu" - głosi uchwała Rady.

"Nie jest też prawdą, że prokuratura i prokuratorzy są władzą wyjętą spod kontroli. Podkreślić należy z naciskiem, iż praca prokuratorów podlega przede wszystkim kontroli niezawisłych sądów, zarówno na etapie postępowania przygotowawczego, jak i sądowego" - zaznaczono w uchwale.

Zdaniem Rady rozpatrywane w ministerstwie założenia zmian "sprawiają wrażenie tendencji cofania się do stanu sprzed nowelizacji Ustawy o prokuraturze obowiązującej od 31 marca 2010 roku". Na mocy tamtej zmiany rozdzielono funkcje ministra sprawiedliwości od prokuratora generalnego. KRP przypomniała, że zmianę uzasadniano wówczas m.in. potrzebą uwolnienia prokuratury od podejrzeń o podatność na polityczne oddziaływanie władzy wykonawczej.

W kwietniowym wywiadzie Gowin, oceniając dokonaną w 2010 r. zmianę mówił: "Rozdzielenie urzędu ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego uważam za słuszne i musi być ono utrzymane. Natomiast ponad dwa lata doświadczeń pokazało, że ta autonomia poszła w Polsce za daleko i że prokuratura nie potrafiła odpowiednio skorzystać z szansy, jaką ta autonomia jej dała".

KRP już w końcu stycznia - w jednej z wcześniejszych uchwał - wskazywała na potrzebę przygotowania nowej Ustawy o prokuraturze. O tym, że konieczna jest nowa ustawa, mówił także prokurator generalny Andrzej Seremet.

Seremet zawiesił jednak prace powołanego przez siebie zespołu, który miał opracować projekt nowej ustawy. "Zapoznanie się z wynikami prac MS oraz dalszymi planami legislacyjnymi w tym zakresie pozwoli na określenie terminu rozpoczęcia prac zespołu powołanego przez prokuratora generalnego" - podawała wtedy Prokuratura Generalna.

"Decyzja prokuratora generalnego o zawieszeniu prac zespołu była słuszna (...), kierunek prac tamtego zespołu był dokładnie odwrotny niż nasz. Prokuratura Generalna dążyła do zwiększenia autonomii prokuratury, która zresztą i tak należy do posuniętych najdalej na świecie" - oceniał natomiast decyzję o wstrzymaniu prac w PG Gowin.

Praca zespołu PG została poprzedzona ankietą skierowaną do wszystkich prokuratorów w kraju. Pod koniec stycznia ogłoszono jej wyniki. Na pytania odpowiedziało 4,4 tys. prokuratorów wszystkich szczebli i pionów, czyli ponad dwie trzecie śledczych w kraju. Z ankiety wynika, iż 3 105 prokuratorów jest za podjęciem prac nad nową Ustawą o prokuraturze. Za przygotowaniem nowelizacji obecnej ustawy opowiedziało się 725 prokuratorów, zaś za zachowaniem obecnych uregulowań 404.