Od tego roku jednostki samorządu terytorialnego zostały zobowiązane do wprowadzenia wieloletnich prognoz finansowania własnych wydatków. Prognozy sporządzane i przyjmowane będą w formie uchwały rady na okres minimum czterech lat.
Przygotowanie wieloletnich prognoz finansowych, nazywanych też wieloletnimi planami finansowymi, pozwala wygospodarować znaczne oszczędności budżetowe. Dokument ten zapewnia ciągłość działań i kierunków rozwoju jednostki samorządowej. Wieloletnia prognoza finansowania będzie określać takie wskaźniki, jak dochody i wydatki bieżące oraz majątkowe, wynik budżetu, jego przychody i rozchody, przeznaczenie nadwyżki albo sposób sfinansowania deficytu. Prognoza finansowa powinna być realistyczna, z czego wynika konieczność uwzględnia zdarzeń, które mają lub mogą mieć wpływ na gospodarkę finansową jednostki samorządu terytorialnego w perspektywie czasu dłuższego niż rok budżetowy. Ustawa nakłada na te gminy, powiaty i województwa obowiązek przygotowania wieloletniej prognozy finansowej wraz z projektem uchwały budżetowej. Jest to nowy obowiązek, którego zrealizowanie wymaga od samorządu sporządzania prognoz wydatków, dochodów oraz poziomu zadłużenia. Jak pokazały doświadczenia ostatniego kryzysu, poziom dochodów może często zmieniać się nieoczekiwanie, co prowadzi do napięć w budżecie jednostki i może być przyczyną problemów z wykonaniem uchwały budżetowej.

Uchwalanie prognozy

Inicjatywa w sprawie sporządzania i przedłożenia do uchwalenia projektu uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowania i jej zmiany należy wyłącznie do zarządu. Istotne unormowania przewiduje się dla uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowania lub jej zmiany, którą zarząd powinien przedstawić wraz projektem uchwały budżetowej właściwym organom – regionalnej izbie obrachunkowej, w celu zaopiniowania, oraz organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego – odpowiednio radzie gminy, powiatu lub sejmikowi województwa. Po przedstawieniu opinii przez izbę organ stanowiący przyjmuje uchwałę w sprawie prognozy lub jej zmiany, przy czym uchwałę taką należy podjąć nie później niż uchwałę budżetową. Izba rachunkowa ma obowiązek przedstawia opinii o prawidłowości prognozy kwoty długu jednostki samorządu terytorialnego. W przypadku negatywnej opinii izby jednostka musi dokonać zmiany uchwał. Ustawa o finansach publicznych wyklucza możliwość uchylenia uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowania bez przyjęcia nowej uchwały w tej sprawie.

Zmiana planu

Nowe rozwiązania dopuszczają jednak możliwość zmiany prognozy. Zmiany tej dokonuje zarząd jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem zmian limitów zobowiązań i kwot wydatków na przedsięwzięcia. Uchwała o zmianie nie wymaga jednak opinii izby. Zmiana kwot wydatków na realizację przedsięwzięć może nastąpić w wyniku podjęcia uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, zmieniającej zakres wykonywania lub wstrzymującej wykonywanie przedsięwzięcia.
Projekt uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej powinien być opracowany w nieprzekraczalnym terminie do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy, w szczególności z uwagi na obowiązki opiniodawcze regionalnej izby obrachunkowej oraz zgodność wartości przyjętych w wieloletniej prognozie finansowej i w budżecie jednostki samorządu terytorialnego.

Czas na decyzję

Ustawa o finansach publicznych przewiduje, że uchwała w sprawie wieloletniej prognozy finansowania będzie składać się z następujących elementów: prognozy finansowej i zobowiązań, upoważnień do zaciągania zobowiązań. Przepisy nie ograniczają zakresu limitów wydatków i zobowiązań wieloletnich, jakie mogą być zawarte w wieloletniej prognozie finansowania. Limity na poszczególne przedsięwzięcia będą określane w załączniku do planu. W uchwale w sprawie wieloletniego planu finansowego organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może zawrzeć upoważnienie dla zarządu do zaciągania zobowiązań związanych z realizacją przedsięwzięć. Dodatkowo organ stanowiący będzie dysponował możliwością upoważnienia zarządu do przekazania uprawnień kierownikom jednostek organizacyjnych do zaciągania zobowiązań. Przedstawione rozwiązania mogą ułatwić codzienne zarządzanie i realizację zadań.
Uchwałę w sprawie wieloletniej prognozy finansowej organ stanowiący uchwala nie później niż uchwałę budżetową. Organ stanowiący nie może uchylić obowiązującej uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej, jednocześnie nie uchwalając nowej uchwały w tej sprawie. Rok 2010 jest okresem przejściowym w zakresie podjęcia uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej. Uchwałę w sprawie prognozy organ stanowiący uchwala po raz pierwszy nie później niż uchwałę budżetową na rok 2011. Ponadto w latach 2011–2013 do wieloletniej prognozy zarząd jednostki samorządu załącza informację o relacji długu publicznego.



Przedsięwzięcia samorządowe

W załączniku do uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej określa się odrębnie dla każdego przedsięwzięcia nazwę i cel, jednostkę organizacyjną odpowiedzialną za realizację lub koordynującą wykonywanie przedsięwzięcia, okres realizacji i łączne nakłady finansowe, limity wydatków w poszczególnych latach, limit zobowiązań. Przez przedsięwzięcia ustawa nakazuje rozumieć programy, projekty lub zadania, w tym związane z:
● programami finansowanymi z udziałem środków z budżetu,
● umowami o partnerstwie publiczno-prywatnym.
Przedsięwzięciami są również umowy, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy oraz gwarancje i poręczenia udzielane przez jednostki samorządu terytorialnego.
Posiadanie wieloletnich prognoz finansowych ma również wpływ na skuteczne pozyskiwanie funduszy pomocowych z Unii Europejskiej. Prognozy są składnikiem analizy finansowej studium wykonalności dla programów, gdzie jest ono wymagane. Co więcej, chcąc wykorzystać dofinansowanie wspólnotowe, należy udokumentować m.in. zabezpieczenie wkładu własnego w kolejnych latach. Merytoryczną podstawą tego działania jest umieszczenie projektu w wieloletnim planie inwestycyjnym, który z kolei powinien być poprzedzony sporządzeniem wieloletniego planu finansowego.
Ważne
Uchwałę w sprawie wieloletniej prognozy finansowej organ stanowiący uchwala nie później niż uchwałę budżetową
Co w prognozie
Wieloletnia prognoza finansowa określa:
● dochody bieżące oraz wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym na obsługę długu, gwarancje i poręczenia;
● dochody majątkowe, w tym dochody ze sprzedaży majątku, oraz wydatki majątkowe budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
● wynik budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
● przeznaczenie nadwyżki albo sposób sfinansowania deficytu;
● przychody i rozchody budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem długu zaciągniętego oraz planowanego do zaciągnięcia;
● kwotę długu jednostki samorządu terytorialnego;
● objaśnienia przyjętych wartości.
Podstawa prawna
Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 157, poz. 1240).
Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz.U. nr 157, poz. 1241).