Trzeba mieć zgodę na usunięcie drzew lub krzewów ze swojego terenu. Za wycinkę bez pozwolenia firmie grożą kary.
Czasami dla potrzeb inwestycji konieczne jest usunięcie drzew – np. aby móc wybudować siedzibę firmy czy parking. Na to trzeba mieć jednak zgodę. Należy także wnieść opłaty, których wysokość zależy od rodzaju drzewa i jego obwodu.

Konieczny wniosek

Zgodę na usunięcie drzew lub krzewów wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Wniosek w takiej sprawie należy złożyć w wydziale ochrony środowiska lub biurze obsługi interesanta w urzędzie gminy właściwym ze względu na położenie nieruchomości, na której planowana jest wycinka.
Jeżeli teren nieruchomości wpisany jest do rejestru zabytków, zgodę wydaje wojewódzki konserwator zabytków. Na obszarach objętych ochroną krajobrazową w granicach parku narodowego albo rezerwatu przyrody zgodę wydaje odpowiednio dyrektora parku narodowego albo organu uznającego obszar za rezerwat przyrody.
We wniosku trzeba podać imię, nazwisko i adres. Należy podać nazwę firmy oraz siedzibę. Trzeba załączyć także tytuł prawny władania nieruchomością. W przypadku, gdy składający wniosek nie jest właścicielem nieruchomości, trzeba dołączyć także zgodę właściciela na przewidywane działania związane z usunięciem drzew lub krzewów.
We wniosku należy podać nazwy gatunków drzew lub krzewów, które mają zostać usunięte. Trzeba poinformować także o przeznaczeniu danego terenu. Przedsiębiorca musi również uzasadnić przyczynę wykarczowania danego terenu oraz podać termin planowanego usunięcia drzew lub krzewów. W przypadku drzew podaje się także obwód pnia mierzonego na wysokości 130 cm. Przy usuwaniu krzewów należy podać wielkość powierzchni, z której zostaną one usunięte.

Terminy dla urzędów

Przepisy określają, że urząd ma 30 dni na rozpatrzenie złożonego wniosku. W sprawach bardziej skomplikowanych urzędy mogą jednak wydłużyć czas na rozpatrzenie wniosku o kolejne 30 dni.
Od daty otrzymania zgody na usunięcie drzew lub krzewów trzeba w ciągu 14 dni uiścić opłaty za wycinkę. W przypadku nieterminowego dokonania opłaty pobierane są odsetki.
Jeśli wydane zezwolenie przewiduje przesadzenie drzew lub krzewów w inne miejsce, termin uiszczenia opłaty za wycięcie drzew może zostać odroczony przez urzędników. Okres odroczenia wynosi maksymalnie trzy lata. W takim przypadku, gdy drzewa były przesadzone opłata może zostać umorzona, jeżeli po trzech latach drzewa nadal będą żyły. Tak samo jest w przypadku, gdy w zamian za wycinane drzewa zostały posadzone nowe i się przyjęły.

Opłaty za wycięcie

Za usunięcie drzew lub krzewów trzeba zapłacić nawet wtedy, gdy usuwa się je z własnego terenu. Ich wysokość nalicza i pobiera urząd, który wydaje zezwolenia. W przypadku usunięcia drzewa wysokość opłaty zależy od obwodu drzewa mierzonego na wysokości 130 cm i jego gatunku. Z opłat zwolnione są osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, które uzyskały zezwolenie na wycinkę.
Przy obliczaniu należnej opłaty brany jest pod uwagę nie tylko gatunek drzewa i jego obwód na wysokości 130 cm, ale i współczynnik różnicujący, który również podany jest w rozporządzeniu ministra środowiska. Współczynnik ten jest wyższy, im większy jest obwód pnia drzewa.
Ustawa określa, że jeżeli drzewo rozwidla się na wysokości poniżej 130 cm, to opłatę uiszcza się jak za dwa drzewa.
W przypadku karczowania krzewów płaci się za metr kwadratowy powierzchni, z której zostały usunięte. Obecnie stawka wynosi 222,54 zł.



Wycinka bez zezwolenia

Prawo przewiduje wyjątki, które powodują, że nie zawsze potrzebne jest uzyskanie zezwolenia na usunięcie drzew. Tak jest w przypadku usuwania drzew owocowych czy na plantacjach drzew i krzewów. Jednak w przypadku drzew owocowych zezwolenie będzie wymagane, jeżeli rosną one na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub w granicach parku narodowego albo rezerwatu przyrody.
Zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli wiek roślin, które mają być zostać usunięte, nie przekracza pięciu lat. Podobnie jest z drzewami usuwanymi w związku z funkcjonowaniem ogrodów botanicznych lub zoologicznych czy wycinanych na podstawie decyzji właściwego organu z obszarów położonych między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym. Zezwolenie nie jest wymagane przy usuwaniu drzew ograniczających widoczność sygnalizatorów i pociągów, utrudniających eksploatację urządzeń kolejowych albo powodujących tworzenie na torowiskach zasp śnieżnych. Przepisy nie wymagają zezwolenia także na usunięcie drzew, gdy jest to związane z utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych lub gdy stanowią one przeszkodę lotniczą.

Surowe kary

Za wycinanie drzew lub krzewów bez wymaganego pozwolenia grożą kary. Wymierza je wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Kara za taki czyn wynosi trzykrotność opłaty za usunięcie drzew lub krzewów.
W przypadku, gdy ustalenie obwodu lub gatunku wyciętego bez zezwolenia drzewa jest niemożliwe, dane do wyliczenia kary ustala się na podstawie informacji zebranych w toku postępowania administracyjnego. W takich przypadkach karę dodatkowo powiększa się o 50 proc. Jeżeli ustalenie obwodu wyciętego drzewa jest niemożliwe, z powodu braku kłody, obwód do wyliczenia administracyjnej kary pieniężnej ustala się, przyjmując najmniejszy promień pnia i pomniejszając wyliczony obwód o 10 proc.
Karę trzeba zapłacić w ciągu 14 dni od daty wydania decyzji ustalającej wysokość kary. Przedsiębiorca może domagać się rozłożenia płatności kary na raty. Odpowiedni wniosek w takiej sprawie trzeba złożyć w ciągu dwóch tygodni od dnia wymierzenia kary. Jednak raty w takiej sytuacji nie mogą być spłacane dłużej niż pięć lat.

Zwolnienie z opłat

Prawo określa przypadki, które nie wiążą się z uiszczaniem opłat za usuwanie drzew. Tak jest na przykład, gdy drzewa zagrażają bezpieczeństwu ludzi lub mienia, bezpieczeństwu ruchu drogowego, kolejowego. Zwolnione z opłat jest usunięcie drzew, które wyrosły na nieruchomości już po zakwalifikowaniu jej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele budowlane.
Nie trzeba płacić za wycięcie topoli, której obwód przekracza 100 cm, jeżeli drzewa te zostaną zastąpione w najbliższym sezonie wegetacyjnym innymi gatunkami. Opłat nie uiszcza się także wtedy, gdy drzewa mają być wycięte np. z grobli stawów rybnych.



Opłata za wycięcie drzewa
Opłata = obwód drzewa x stawka za cm obwodu x współczynnik różnicujący
Przykładowo: przedsiębiorca musi usuwać sosnę, której obwód na wysokości 130 cm wynosi 30 cm.
stawka za 1 cm obwodu – 32,74 zł
współczynnik różnicujący (zależy od obwodu pnia) – 1,51
Opłata wynosi: 30 x 32,74 x 1,51 = 1483,12 zł
Nie pobiera się opłat za usunięcie drzew:
● na których usunięcie nie jest wymagane zezwolenie,
● na których usunięcie osoba fizyczna uzyskała zezwolenie na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej,
● jeżeli usunięcie jest związane z odnową i pielęgnacją drzew rosnących na terenie nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków,
● które zagrażają bezpieczeństwu ludzi lub mienia w istniejących obiektach budowlanych,
● które zagrażają bezpieczeństwu ruchu drogowego oraz kolejowego albo bezpieczeństwu żeglugi,
● w związku z przebudową dróg publicznych i linii kolejowych,
● które posadzono lub wyrosły na nieruchomości po zakwalifikowaniu jej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele budowlane,
● z terenów zieleni komunalnej, z parków gminnych, z ogrodów działkowych i z zadrzewień, w związku z zabiegami pielęgnacyjnymi drzew i krzewów,
● które obumarły lub nie rokują szansy na przeżycie, z przyczyn niezależnych od posiadacza nieruchomości,
● topoli o obwodzie pnia powyżej 100 cm, mierzonego na wysokości 130 cm, nienależących do gatunków rodzimych, jeżeli zostaną zastąpione w najbliższym sezonie wegetacyjnym drzewami innych gatunków;
● których usunięcie wynika z potrzeb ochrony roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową lub ochrony siedlisk przyrodniczych,
● z grobli stawów rybnych,
● jeżeli usunięcie było związane z regulacją i utrzymaniem koryt cieków naturalnych, wykonywaniem i utrzymaniem urządzeń wodnych służących kształtowaniu zasobów wodnych oraz ochronie przeciwpowodziowej w zakresie niezbędnym do wykonania i utrzymania tych urządzeń.
Podstawa prawna
Ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 151, poz. 1220).
Rozporządzenie ministra środowiska z 13 października 2004 r. w sprawie stawek opłat dla poszczególnych rodzajów i gatunków drzew (Dz.U. nr 228, poz. 2306 z późn. zm.).