Jednostki samorządu terytorialnego mogą otrzymać dofinansowanie na rozwój ruchu turystycznego oraz na stworzenie tzw. produktu turystycznego. Dotacje są udzielane również na rozwój infrastruktury turystycznej. Wysokość unijnego wsparcia wynosi do 75 proc. kosztów kwalifikowanych.
W celu otrzymania dofinansowania na rozwój turystki na swoim terenie gmina musi posiadać odpowiedni program jej rozwoju. Powinna też stworzyć produkt turystyczny. Możliwości finansowania ze środków europejskich samorządy powinny poszukiwać przede wszystkim w regionalnych programach operacyjnych (RPO) przygotowanych dla poszczególnych województw. Z kolei na terenach wiejskich inwestycje te wspierane są z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). Niestety obecnie nie ma środków na dofinansowanie projektów z zakresu turystyki w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ).
Współpraca lokalna
Zdaniem ekspertów pomysły na rozwój turystyki powinny się opierać na dokładnej analizie możliwości i walorów samorządu odpowiednio na poziomie lokalnym, subregionalnym i regionalnym. Ponadto powinny być kompleksowe. Dotyczy to zarówno projektów twardych – inwestycyjnych, jak i miękkich – promocyjnych, szkoleniowych.
Gmina poszukując środków związanych z finansowaniem rozwoju ruchu turystycznego, powinna połączyć siły z lokalną organizacją turystyczną (LOT), która jako stowarzyszenie integruje firmy turystyczne, hotele, motele, zajazdy wokół konkretnej atrakcji turystycznej. Jednocześnie w miastach coraz częściej działają także inne branżowe organizacje turystyczne, które mogą dodatkowo wspierać działania samorządów na rzecz rozwoju turystyki lokalnej i regionalnej. Zarówno LOT, jak i pozostałe organizacje turystyczne powinny brać czynny udział w promocji turystyki w gminie, w przyciąganiu turystów krajowych i zagranicznych oraz w tworzeniu lub propagowaniu produktu turystycznego.
Dodatkowo lokalna organizacja turystyczna może wspomóc samorząd w pozyskaniu innych źródeł finansowania poprzez wkład własny w projekty grantowe i dotacyjne np. z urzędu marszałkowskiego, Ministerstwa Sportu i Turystyki lub Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Wsparcie w regionie
Praktycznie w każdym województwie przewidziano wsparcie rozwoju turystyki w ramach regionalnych programów operacyjnych. Na dofinansowanie mogą liczyć przede wszystkim pomysły dotyczące promocji turystycznej konkretnej miejscowości, tworzenia produktu turystycznego, inwestycji w infrastrukturę turystyczną czy promocji. Maksymalna wysokość dotacji adresowana do jednostek samorządu terytorialnego wynosi 75 proc. kosztów kwalifikowanych projektu. Środki finansowe przyznawane są projektom o znaczeniu lokalnym i regionalnym. Należy pamiętać, że wsparcie finansowe z RPO ma charakter refundacji poniesionych wcześniej kosztów związanych z realizowanym projektem.
Turystyka wiejska
Niestety w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka, który przewidział środki na rozwój turystyki, wszystkie środki już zostały wyczerpane. Natomiast beneficjentem pomocy przewidzianej w Programie Operacyjnym Rozwój Polski Wschodniej z zakresu turystyki jest tylko Polska Organizacja Turystyczna.
Samorządy wiejskie oraz miejsko-wiejskie mogą otrzymać dotacje na projekty związane z turystyką w ramach działania Odnowa i Rozwój Wsi Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Wsparcie mogą otrzymać także inne samorządy, ale pod warunkiem, że projekt będzie realizowany w miejscowości liczącej nie więcej niż 5 tys. mieszkańców. Tutaj dofinansowane mogą być przedsięwzięcia związane z budową, przebudową, remontem infrastruktury związanej z rozwojem funkcji turystycznych. Pomoc finansowa jest udzielana także na realizację remontów, przebudowę i renowację obiektów kulturalnych, w tym tworzenie m.in. skansenów budownictwa wiejskiego. Dofinansowanie europejskie może być również przeznaczone na projekty służące rozwojowi tradycji, propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa historycznego.
W ramach PROW można odnawiać lokalne pomniki służące promocji turystycznej regionu lub tylko konkretnej miejscowości i rozwojowi ruchu turystycznego. Pomoc finansowa ma charakter refundacji poniesionych wcześniej kosztów związanych z zrealizowanym przedsięwzięciem. Maksymalnie można otrzymać 500 tys. zł dotacji na jedno przedsięwzięcie, nie więcej jednak niż 75 proc. kosztów kwalifikowanych.