Ustalenie opłaty za świadczenie prowadzonych przez gminę przedszkoli na sztywnym poziomie nie pozwala na kontrolę, czy w jej ramach mieszczą się wyłącznie świadczenia przekraczające podstawy programowe wychowania przedszkolnego.
STAN FAKTYCZNY
Rada miejska w Iłży 2 grudnia 2009 r. podjęła uchwałę nr XLVII/254/09 w sprawie ustalenia miesięcznej opłaty rodziców za pobyt dziecka w przedszkolu. Jako podstawę prawną uchwały radni wskazali art. 14 ust. 5 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) oraz art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). W par. 1 uchwały rada wskazała, że koszty wyżywienia dziecka pokrywają rodzice w pełnej wysokości, natomiast par. 2 ustalono, że koszty utrzymania dziecka w przedszkolu w 2010 roku wynoszą 96 zł.
Z UZASADNIENIA
Artykuł 14 ust. 5 ustawy o systemie oświaty upoważnia radę gminy do ustalania opłat za świadczenia prowadzone w gminnych przedszkolach. Jednocześnie ustawa przewiduje, że przedszkole publiczne prowadzi bezpłatne nauczanie i wychowanie w zakresie co najmniej podstawy programowej wychowania przedszkolnego ustalonego rozporządzeniem ministra edukacji narodowej i sportu z 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. nr 51, poz. 458 z późn. zm.). Z kolei par. 10 ust. 2 pkt 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia ministra edukacji narodowej i sportu z 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. nr 61, poz. 624 z późn. zm.) stanowi, że czas przeznaczony na realizację podstawy programowej wychowania przedszkolnego nie może być krótszy niż pięć godzin. Powyższe podstawy prawne w ocenie organu nadzoru wskazują, że rada gminy, podejmując uchwałę o wprowadzeniu odpłatności za usługi świadczone w przedszkolu, powinna sprecyzować świadczenia udzielane przez przedszkola, nieobjęte podstawą programową wychowania przedszkolnego i wysokości opłat odpowiadających każdemu z tych świadczeń. Zdaniem wojewody tylko w ten sposób można zweryfikować, czy opłatami określonymi w uchwale rady gminy nie są objęte świadczenia bezpłatne. Ustawowy obowiązek organizowania bezpłatnych świadczeń oznacza, że gmina nie może pobierać od rodziców dzieci korzystających z przedszkoli publicznych opłat za zajęcia wymienione w załączniku nr 1 do wskazanego wyżej rozporządzenia. Opłaty mogą dotyczyć wyłącznie świadczeń w nim niewymienionych. Natomiast w przypadku opieki nad dzieckiem w czasie przekraczającym godziny realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego rada gminy powinna ustalić opłatę za każdą godzinę opieki w czasie przekraczającym czas realizacji podstawy programowej. Opłaty za te świadczenia nie mogą mieć jednak charakteru opłat stałych, ale muszą stanowić odzwierciedlenie kosztów poniesionych w związku z oferowanymi przez przedszkole zajęciami ponad podstawę programową. W konsekwencji w ocenie organu nadzoru uchwała rady miasta jest niezgodna z prawem.
Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody mazowieckiego z 7 stycznia 2010 r. LEX-R.0911/1/10