Lokatorzy nie mogą wystąpić do właściciela lokalu z roszczeniem o przeniesienie jego własności. Najemcy nie będą mogli tanio wykupić lokali w TBS-ach za przysłowiową złotówkę. Wykup mieszkań będzie możliwy dopiero po zwróceniu pomocy otrzymanej od państwa.
Mieszkańcy TBS-ów, którzy liczyli na szybki i tani wykup na własność zajmowanych przez siebie mieszkań, mogą się rozczarować. Przygotowany przez sejmową Komisję Przyjazne Państwo projekt nowelizacji ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, który zmuszał TBS-y do zbycia lokali, został skrytykowany nie tylko przez sejmową Komisję Infrastruktury, ale także Ministerstwo Infrastruktury i rząd.

Ograniczenia ustawowe

Zdaniem rządu, przygotowując projekt ustawy, posłowie poszli zdecydowanie za daleko. Zgodnie z obowiązującymi przepisami nie można zmusić właściciela TBS-u do tego, aby wyzbył się swojej własności i sprzedał lokatorom mieszkania.
– Zgodnie z art. 15e ust. 2 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, lokale mieszkalne wybudowane przy wykorzystaniu preferencyjnego kredytu nie mogą być, pod rygorem nieważności, wyodrębnione na własność, a także nie może być do nich ustanowione spółdzielcze własnościowe prawo – czytamy w stanowisku Rady Ministrów do komisyjnego projektu nowelizacji ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.
Ograniczenia te obowiązywały od początku funkcjonowania programu społecznego budownictwa czynszowego.

Ceny wykupu

Krytyka poselskiego projektu ustawy oznacza także, że nie będzie taniego wykupu lokali w TBS-ach za przysłowiową złotówkę. Posłowie chcieli, aby najemcy mogli wykupywać mieszkania na analogicznych zasadach, jakie obowiązują obecnie w spółdzielniach mieszkaniowych.
– Zaproponowane rozwiązania są bardzo lakoniczne. Projekt nie mówi nic na temat regulacji zobowiązań najemców TBS-ów względem pomocy państwa udzielonej przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Nie mówi on też nic na temat zasad i cen wykupu takich mieszkań – mówi Stanisław Kudroń, zastępca dyrektora Departamentu Strategii Budownictwa i Mieszkalnictwa Ministerstwa Infrastruktury.



Propozycje ministerstwa

Krytyczne opinie na temat poselskiego projektu nie oznaczają, że w najbliższym czasie mieszkańcy TBS-ów w ogóle nie będą mogli wykupić lokali na własność. Zmiany w funkcjonowaniu TBS-ów przewiduje projekt ustawy przygotowany przez Ministerstwo Infrastruktury. Do końca tego miesiąca mają zakończyć się konsultacje społeczne proponowanych rozwiązań. Zgodnie z propozycją resortu infrastruktury to nie najemca mieszkania będzie podejmował decyzję o tym, czy wykupić mieszkanie na własność, ale właściciel TBS-u. Dopiero jeżeli wyrazi on na to zgodę, lokatorzy będą mogli skorzystać z nowego uprawnienia. Jeżeli będą chcieli uzyskać tytuł własności mieszkania, będą musieli zapłacić rynkową cenę.
– W pełni popieramy wprowadzenie zmian legislacyjnych, które umożliwiłyby partycypantom i najemcom dobrowolny wykup mieszkań na zasadach wolnorynkowych. Pozwoli to na utrzymanie zasobów mieszkaniowych w dobrym stanie – mówi Barbara Czyż, sekretarz Stowarzyszenia Budownictwa Społecznego.
Nabywcy mieszkań będą też musieli zwrócić całą pomoc, jakiej udzieliło TBS-owi państwo. Przede wszystkim zwrócony będzie musiał być cały kredyt, jaki został zaciągnięty w Banku Gospodarstwa Krajowego na budowę. Zwrotowi będzie też podlegało 10 proc. umorzenia, czyli wartości inwestycji, z ponoszenia której budżet państwa zwalniał inwestorów.
6644 mln zł przeznaczył Krajowy Fundusz Mieszkaniowy na kredyty na budowę mieszkań na wynajem w latach 1995–2009