Patron ma obowiązek zawrzeć umowę o pracę z aplikantem wykonującym pracę w kancelarii kilka dni w tygodniu. Niewykonanie tego obowiązku jest naruszeniem prawa.
Państwowa Inspekcja Pracy sprawdzi, czy kancelarie prawne nie naruszają praw aplikantów i nie zmuszają ich do wykonywania pracy bez wynagrodzenia.
Kontrola PIP zostanie przeprowadzona w wyniku ostatniej publikacji DGP, w której informowaliśmy, że aplikanci coraz częściej zmuszeni są pracować w kancelarii patrona bez wynagrodzenia, nawet na cały etat (Praktyki aplikantów to prawie niewolnicza praca – DGP nr 14/10).

Zatrudnienie czy praktyka

Przedstawiciele samorządów nie widzą w obowiązkach aplikantów nic złego. Twierdzą, że aplikant uczy się u patrona, nie świadcząc w ten sposób żadnej pracy. Ze zdaniem tym nie zgodziła się Państwowa Inspekcja Pracy, która po naszej interwencji postanowiła zbadać sprawę.
– Należy odróżnić kwestię zatrudnienia aplikantów notarialnych, adwokackich, radcowskich w kancelariach prawnych od odbywania przez tych aplikantów praktyk przewidzianych w programie danej aplikacji – mówi Danuta Rutkowska z PIP.
Inspekcja podkreśla, że zatrudnienie aplikanta w kancelarii w przypadku, gdy praca wykonywana jest w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy – tzn. aplikant świadczy pracę w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, pod jego kierownictwem, a ryzyko prowadzonej działalności obciąża podmiot zatrudniający, obliguje pracodawcę do zawarcia z aplikantem umowy o pracę. Powinna ona określać m.in. wysokość przysługującego pracownikowi wynagrodzenia.
Zdaniem PIP czym innym od stałego wykonywania pracy w kancelarii prawnej jest odbywanie w niej praktyk w wymiarze przewidzianym w programie danej aplikacji – tzn. jeden dzień w tygodniu.
– Uczestniczenie w przewidzianych programem zajęciach teoretycznych i praktycznych stanowi obowiązek aplikanta i ma na celu przygotowanie go do samodzielnego wykonywania zawodu – mówi Danuta Rutkowska.
O miejscu i wymiarze odbywania praktyk decydują organy poszczególnych samorządów zawodowych. Odbywanie praktyki w kancelarii prawnej, sądzie czy w prokuraturze stanowi zatem jeden z elementów szkolenia aplikantów i nie może być utożsamiany z zatrudnieniem aplikanta w charakterze pracownika przez podmiot organizujący praktykę.



Różna regulacja

Możliwość zatrudnienia aplikanta w kancelarii patrona, pod kierunkiem którego aplikant odbywa aplikację, przewiduje prawo o adwokaturze, zgodnie z którym patron może zatrudniać aplikanta na podstawie stosunku pracy. Z kolei według zapisów prawa o notariacie aplikant notarialny może być również zatrudniony przez notariusza prowadzącego kancelarię lub przez radę izby notarialnej. Ustawa o radcach prawnych nie reguluje kwestii zatrudniania aplikantów radcowskich w kancelarii patrona, stwierdzając jedynie, iż aplikację radcowską odbywa się w kancelarii radcy prawnego, w spółce radców prawnych lub radców prawnych i adwokatów lub w jednostkach organizacyjnych.
Wyniki kontroli kancelarii prawnych Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach
Podczas kontroli 23 kancelarii OIP stwierdził:
● w 16 przypadkach pracowników nie poddano wymaganym szkoleniom w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy;
● w 10 placówkach wystąpiły nieprawidłowości związane z nieudzieleniem pracownikom pisemnej informacji o warunkach zatrudnienia, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę;
● w 6 kancelariach nie przekazano pracownikom oceny ryzyka zawodowego;
● w 14 jednostkach stwierdzono nieprawidłowości w ewidencji czasu pracy;
● w 12 kancelariach dopuszczano pracowników do wykonywania pracy bez uzyskania zaświadczenia lekarskiego;
Okręgowy Inspektorat Pracy w Katowicach stwierdził, że nieprawidłowości występujące w kancelariach były wynikiem nieznajomości obowiązujących przepisów.
Źródło: www.pip.gov.pl