Podstawowym obowiązkiem wójta, burmistrza lub prezydenta miasta jest sprawowanie kontroli przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska. Jednym z elementów ochrony środowiska jest utrzymanie przyrody, w tym istniejącego drzewostanu. Władze gminy odpowiadają też za prawidłową gospodarkę wodną oraz zaopatrzenie lokalnej społeczności w wodę i odprowadzanie ścieków. Obowiązkiem każdej gminy jest także utrzymanie porządku i czystości na swoim terenie oraz gospodarowanie odpadami. Do tej pory wszystkie te zadania były realizowane z tzw. funduszy ochrony środowiska. Od początku roku zadania funduszy przejęli starostowie, wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci miast.
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej stanowi, że każdy jest zobowiązany do dbałości o stan środowiska i ponosi odpowiedzialność za spowodowanie przez siebie jego pogorszenia. Zgodnie z tym samym artykułem ustawy zasadniczej (art. 74) ochrona środowiska jest obowiązkiem nie tylko obywateli, ale przede wszystkim władz publicznych. Podstawową jednostką administracji publicznej, która wykonuje zadania z zakresu ochrony środowiska, jest gmina. To ona bowiem wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego niezastrzeżone dla innych jednostek samorządu.
Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym w art. 7 przedstawia otwarty katalog zadań własnych gminy. Wśród nich są między innymi sprawy: ładu przestrzennego, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zieleni gminnej i zadrzewienia. Przepisy dość ogólnikowo przedstawiają zadania gminy w zakresie ochrony środowiska. Z tego też względu wszystkie zadania, które gminy muszą wykonywać, są uszczegółowione w szeregu odrębnych innych ustaw, jak np. prawo ochrony środowiska.

To jest tylko część artykułu. W pełnej wersji dowiesz się więcej na temat:

Czynności kontrolnych

Funduszów ochrony środowiska

Ochrony drzewostanu

Kar i opłat

Ochrony wód

Zaopatrzenia w wodę

Taryf za wodę i ścieki

Gospodarki odpadami

Porządku i czystości w gminie

To jest tylko część artykułu, zobacz pełną treść w e-wydaniu Dziennika Gazety Prawnej: Zadania jednostek samorządu terytorialnego w zakresie ochrony środowiska.