Jakie rozwiązania może zastosować przedsiębiorca, aby zapewnić sobie uzyskanie od kontrahentów pieniędzy za dostarczone im towary lub wykonane usługi?
Maciej Szermach
adwokat, partner w Kancelarii BSO Prawo & Podatki
Najlepszym rozwiązaniem, które pozwoli na skuteczne uzyskanie pieniędzy, jest przedpłata ceny lub wynagrodzenia w całości przed wykonaniem zobowiązania. Zastosowanie takiego instrumentu nie jest możliwe we wszystkich transakcjach. Zabezpieczenie płatności w większości przypadków sprowadza się do takiego ukształtowania sposobu płatności ceny/wynagrodzenia, który pozwoli przedsiębiorcy w łatwy sposób uzyskać zaspokojenie swoich roszczeń o zapłatę, bez angażowania sądu.
Istnieją różne sposoby płatności. Wybór rozwiązania powinien być dopasowany do konkretnej transakcji, mając na uwadze jej skalę, wielkość, rodzaj umowy itd. W przypadku (jednorazowych) umów sprzedaży nieruchomości lub ruchomości najprostszym i niewątpliwie skutecznym rozwiązaniem jest użycie depozytu notarialnego. Strony przed samą transakcją wpłacają całość ceny na rachunek depozytowy notariusza. Wraz z określoną w umowie datą lub po spełnieniu określonych warunków dłużnik składa następnie oświadczenie o zwolnieniu środków na wskazane przez wierzyciela konto. Rozwiązaniem dyscyplinującym jest także wpłata zadatku przy zawieraniu umowy przedwstępnej.
W umowach o wykonanie usług, dzieł, robót budowlanych popularnym rozwiązaniem jest zaliczkowy sposób płatności po/przed wykonaniem określonej części usługi bądź prac. Przy większych transakcjach popularna jest gwarancja bankowa, która nie tylko zabezpiecza płatność za wykonane prace, ale także stanowi zabezpieczenie roszczeń przyszłych dla drugiej strony, np. inwestora. Taką samą funkcję pełni kaucja gwarancyjna.
Powyższe wybrane mechanizmy płatności zabezpieczają przed nieterminową płatnością. Powinny być one stosowane szczególnie w transakcjach o charakterze międzynarodowym.
Przepisy dotyczące omówionych rozwiązań znajdują się w ustawie z 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie, a także w ustawie z 29 sierpnia 1997 r.– Prawo bankowe.