Zadłużony w niewielkim stopniu samozatrudniający się może wszcząć postępowanie naprawcze. Poza sądem zawrze wówczas układ z wierzycielami, nie musi likwidować firmy.
Wchodzące w życie 2 maja 2009 r. nowe przepisy regulujące sposób wszczęcia i prowadzenia postępowania naprawczego są mniej rygorystyczne od dotychczasowych i dopuszczają możliwość prowadzenia tego postępowania również przez samozatrudniających się, którzy mają niewielkie zadłużenie. Nowe zasady zostały wprowadzone przez ustawę z 6 marca 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym.
Plan naprawczy
Samozatrudniający ma dwie możliwości wszczęcia postępowania naprawczego. Gdy ma on niewielkie zadłużenie nieprzekraczające 10 proc. wartości bilansowej przedsiębiorstwa i nie zalega ze spłatą zobowiązań dłużej niż trzy miesiące, może sam złożyć do sądu rejonowego (do wydziału sądu gospodarczego prowadzącego sprawy o upadłość) oświadczenie o wszczęciu postępowania naprawczego. Powinien przy tym wykazać, że na bieżąco reguluje swoje zobowiązania i złożyć plan naprawczy oraz dokumenty, m.in. wykaz majątku z szacunkową wyceną składników, oświadczenie o spłatach wierzytelności w ciągu sześciu miesięcy przed złożeniem wniosku i wykaz tytułów egzekucyjnych.
Plan musi zawierać propozycje układowe, które zapewniłyby samozatrudniającemu przywrócenie możliwości konkurowania na rynku oraz powinien przedstawiać wizję rozwoju firmy, a więc zarówno naprawy, jak i rozwoju. Należy do niego dołączyć też uzasadnienie, w którym samozatrudniający uwzględni restrukturyzację zobowiązań oraz majątku.
Jeżeli w ciągu 14 dni od wszczęcia tej procedury sąd nie zakaże jej kontynuowania, to wówczas można je kontynuować.
Samozatrudnijący może też w inny sposób wszcząć postępowanie naprawcze: wnieść o upadłość, ale wykazać, że zachodzą przesłanki do ogłoszenia postępowania naprawczego.
Sąd oddali wówczas wniosek o upadłość i od razu zezwoli na wszczęcie postępowania naprawczego.
Wykonywanie zobowiązań
Po wszczęciu postępowania naprawczego zostanie zawieszone wykonywanie zobowiązań przez samozatrudniającego. Nie będą przeciwko niemu wszczynane postępowania zabezpieczające i egzekucyjne, natomiast toczące się już postępowania zostaną z mocy prawa zawieszone.
Nie zostaną jedynie zawieszone te postępowania egzekucyjne i zabezpieczające, które są prowadzone w stosunku do wierzytelności nieobjętych układem.
O złożeniu oświadczenia o wszczęciu postępowania naprawczego przedsiębiorca ogłasza w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz w co najmniej jednym dzienniku o zasięgu lokalnym i jednym o zasięgu ogólnopolskim. Dzień ogłoszenia oświadczenia w Monitorze jest dniem wszczęcia postępowania naprawczego.
Przedsiębiorca powinien też złożyć wniosek o wpisanie do właściwego rejestru informacji o tym, że wszczął postępowanie naprawcze.
Nadzorca sądowy
Na czas trwania postępowania naprawczego sąd ustanawia dla samozatrudniającego się nadzorcę sądowego. Samozatrudniający zawrze z nim umowę zlecenia i będzie mu wypłacał co miesiąc wynagrodzenie w wysokości podwójnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku za czwarty kwartał poprzedniego roku.
Od dnia wszczęcia postępowania naprawczego do dnia prawomocnego rozstrzygnięcia co do zatwierdzenia układu, albo umorzenia postępowania samozatrudniający nie może zbywać ani obciążać majątku.
Restrukturyzacja zobowiązań samozatrudniającego następuje w drodze układu zawieranego na zgromadzeniu wierzycieli, którego termin ustala samozatrudniający się w porozumieniu z nadzorcą sądowym. Najwcześniej może się ono odbyć po upływie miesiąca od dnia wszczęcia postępowania naprawczego. Prowadzi je nadzorca sądowy.