Badanie zrealizowane zostało przez TNS Opinion na zlecenie Komisji Europejskiej. Objęło ono ponad 26 tys. 700 osób z 27 państw członkowskich.
Sondaż wskazuje, że we wszystkich krajach przeważa opinia o trudnym dostępie do wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych, poza krajem zamieszkania. Siła tego poglądu różni się w zależności od państwa. Jako łatwy ocenia ten dostęp najwięcej obywateli Słowenii (31 proc.) i Włoch (27 proc.), ponad jedna piąta badanych podziela ten pogląd także w Hiszpanii (24 proc.), w Polsce i w Finlandii (po 22 proc.) oraz w Belgii (21 proc.).
Jako trudny dostęp do wymiaru sprawiedliwości w innym kraju członkowskim najczęściej określają mieszkańcy Szwecji (89 proc.) i Grecji (82 proc.).
"Należy zauważyć, że różnice w opiniach mogą być spowodowane dużym zróżnicowaniem w liczbie wskazań "trudno powiedzieć", które wahają się od 3 proc. w Grecji i 7 proc. w Szwecji do 45 proc. na Łotwie, 44 proc. na Litwie i 43 proc. w Irlandii" - ocenia w komentarzu pracownia.
W badaniu przeprowadzonym przez TNS Opinion sprawdzano również, jakie są główne obawy Europejczyków dotyczące dostępu do wymiaru sprawiedliwości w innym kraju Unii Europejskiej.
Pięciu na dziesięciu respondentów wskazało, że nie znałoby zasad postępowania sądowego w innym państwie (52 proc.). Drugą główną obawą, wymienianą przez 4 na 10 badanych (40 proc.) jest bariera językowa. Koszty postępowania sądowego (27 proc.) oraz brak zaufania do procedur (20 proc.) również wzbudzają obawę u znaczącej liczby Europejczyków. Pozostałe obawy to czas trwania postępowania sądowego (14 proc.) oraz odległość pomiędzy państwami (10 proc.). Jedynie 3 proc. badanych wskazuje, że nie miałoby żadnych obaw, gdyby potrzebowało dostępu do wymiaru sprawiedliwości w innym państwie członkowskim UE.
Różnice w postrzeganiu barier w dostępie do wymiaru sprawiedliwości przez obywateli "starej 15" oraz nowych państw
Jak podkreślono w komentarzu do badania, analiza jego wyników wskazuje na różnicę w postrzeganiu barier w dostępie do wymiaru sprawiedliwości przez obywateli mieszkających w państwach "starej 15" oraz przez obywateli nowych państw członkowskich.
W EU15 respondenci częściej wskazują jako obawy: "nieznajomość reguł" (54 proc. EU15, 47 proc. w NPC12), "brak zaufania do procedur sądowych" (23 proc. do 11 proc.) i "długość trwania postępowania sądowego" (15 proc. do 11 proc.). Z kolei w nowych państwach członkowskich, częściej wskazywano na następujące obawy: koszty procedur (37 proc. do 24 proc. w UE15) oraz odległość pomiędzy państwami (12 proc. do 9 proc.).
"Nieznajomość zasad postępowania sądowego w innym państwie" jest główną obawą w 22 z 27 państw członkowskich, w Portugalii i na Malcie jednocześnie najczęściej wymieniane są "koszt postępowania sądowego" (45 proc.) i "bariera językowa" (36 proc.). Kraje, w których te odpowiedzi uzyskały największą liczbę wskazań to Szwecja (71 proc.), Dania (67 proc.) i Francja (67 proc.). Z kolei najmniej respondentów wskazało na te obawy w Austrii (34 proc.), Portugalii (36 proc.) i Hiszpanii (39 proc.).
"Bariera językowa" jest najczęściej wskazywana w Polsce, na Węgrzech (po 51 proc.) i w Austrii (37 proc.). Chociaż sprawa ta nie jest na pierwszym miejscu listy obaw we Francji, to właśnie w tym kraju najwyższy odsetek badanych w całej UE wskazuje na ten problem (54 proc.). Z kolei na Malcie, bariera językowa wskazywana jest najrzadziej (15 proc.).