Nowy właściciel nieruchomości powinien od razu zostać wpisany do księgi wieczystej, ponieważ treść jej musi być zgodna z rzeczywistym stanem prawnym.
Na skutek umowy sprzedaży, darowizny lub dziedziczenia zmienia się właściciel nieruchomości. Każdy nowy właściciel musi niezwłocznie złożyć wniosek o ujawnienie swojego prawa własności w księdze wieczystej. Gdyby nie dopełnił swojego obowiązku albo dopełniał go w sposób opieszały, a z tego powodu ktoś poniósł szkodę, to wówczas ponosi odpowiedzialność.

Informacje w księdze

Księga wieczysta prowadzona jest dla nieruchomości. Ma cztery działy i do każdego z nich wpisuje się inne informacje o nieruchomości. Oznaczenie właściciela albo właścicieli lub użytkownika wieczystego znajduje się w dziale drugim.
Wpisy dokonywane są z urzędu lub na wniosek właściciela nieruchomości, użytkownika wieczystego, osoby, na której rzecz ma wpis nastąpić, a nawet wierzyciela, jeżeli przysługuje mu prawo, które może zostać wpisane do księgi wieczystej.
Wypis aktu notarialnego z wnioskiem osoby uprawnionej o dokonanie wpisu może przekazać sądowi wieczysto-księgowemu również notariusz. Na notariuszu, który sporządził umowę nabycia własności w formie aktu notarialnego, ciąży obowiązek przesłania wypisu aktu z wnioskiem o dokonanie wpisu nowego właściciela do sądu prowadzącego księgę wieczystą dla nieruchomości, która została sprzedana. Powinien to zrobić w ciągu trzech dni od sporządzenia aktu notarialnego.
Natomiast sądy, organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego mają obowiązek zawiadomić sąd wieczystoksięgowy o każdej zmianie właściciela nieruchomości, dla której została założona księga wieczysta.
Może się zdarzyć, że dla nieruchomości nie została jeszcze założona księga wieczysta. Wtedy wniosek o ujawnienie prawa własności prowadzi do założenia jej. Założenie księgi wieczystej następuje z chwilą dokonania w niej pierwszego wpisu.

Na urzędowym formularzu

Wniosek o dokonanie wpisu właściciela do księgi wieczystej składa się na urzędowym formularzu. Tylko wówczas, gdy wniosek o wpis zawarty jest w akcie notarialnym i przekazuje go do sądu notariusz, nie ma potrzeby wypełniać urzędowego formularza. Do wniosku należy dołączyć dokumenty stanowiące podstawę wpisu w księdze wieczystej. Są to:
• akt notarialny lub inny dokument z podpisem notarialnie poświadczonym,
• orzeczenie sądowe (np. o postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, postanowienie o zasiedzeniu),
• decyzje administracyjne (np. o wywłaszczeniu nieruchomości),
• inne dokumenty (np. geodezyjne).
Ważne!
Wniosek o wpis właściciela jest w dniu wpływu do sądu niezwłocznie rejestrowany w dzienniku ksiąg wieczystych i opatrzony kolejnym numerem
Wpis do księgi wieczystej może zostać dokonany nawet wówczas, gdy wnioskodawca zmarł.
Wniosek o wpis właściciela jest w dniu wpływu do sądu niezwłocznie rejestrowany w dzienniku ksiąg wieczystych i opatrzony kolejnym numerem. Następnie sąd rozpoznaje wniosek o wpis. Bada wówczas treść i formę wniosku, dokumenty, które zostały do niego dołączone, oraz treść księgi wieczystej.

Wpis informatyczny

Teraz coraz więcej ksiąg wieczystych prowadzonych jest w systemie informatycznym. Sąd wówczas z urzędu bada zgodność danych wskazanych we wniosku z danymi wynikającymi z systemów prowadzących ewidencje powszechnych numerów identyfikacyjnych. Natomiast podpisany przez sędziego lub referendarza sądowego wpis uważa się za dokonany dopiero wówczas, gdy zostanie zapisany w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych.
O dokonanym wpisie sąd z urzędu zawiadamia uczestników postępowania.
Podstawa prawna
Art. 6261 - 62612 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).
Ustawa z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 124, poz. 1361 z późn. zm.).