Projektowana ustawa nowelizująca specustawę koronawirusową przewiduje przesunięcie terminu wnoszenia opłat z tytułu użytkowania wieczystego oraz opłat z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.
W obecnym stanie prawnym, zgodnie z art. 71 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 65 ze zm.), w terminie do 31 marca każdego roku należy wnosić opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, z góry za cały rok. Taki sam termin do wnoszenia opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności przewiduje również tzw. ustawa uwłaszczeniowa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 139).
Nowelizacja przewiduje odstępstwo od przywołanych zasad i umożliwia wnoszenie opłat do 30 czerwca 2020 r.
Jak wynika z uzasadnienia projektu, celem wprowadzanych zmian jest uniknięcie sytuacji, w której wobec zbliżającego się terminu wnoszenia opłat doszłoby do wzmożonego napływu do urzędów interesantów chcących dopełnić formalności.
1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe z mocy prawa uległo przekształceniu w prawo własności tych gruntów. Ustawa uwłaszczeniowa nie spowodowała jednak całkowitego zniesienia instytucji użytkowania wieczystego. Swoim zakresem nie objęła m.in. gruntów przeznaczonych na cele przemysłowe oraz do prowadzenia działalności gospodarczej. Wyjątek stanowią jedynie grunty zabudowane budynkami mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których lokale użytkowe przeznaczone m.in. do prowadzenia działalności gospodarczej stanowią mniej niż połowę wszystkich lokali.
Rząd zapowiadał likwidację prawa użytkowania wieczystego dla przedsiębiorców, jednak wymaga to zgody Komisji Europejskiej. Problemem stanowi sposób odpłatności za przekształcenie użytkowania wieczystego w pełną własność. Zdaniem Komisji Europejskiej jest to pomoc publiczna udzielana przedsiębiorcy. W związku z tym dokończenie reformy stanie się możliwe po notyfikowaniu przez Brukselę odpłatności za przekształcenie poniżej wartości rynkowej prawa własności gruntu.