Testament to jedyna dopuszczalna przez polskie prawo forma rozporządzania majątkiem na wypadek śmierci. Oprócz wskazania przyszłych spadkobierców można także zawrzeć w testamencie inne rozporządzenia, np. zapisy windykacyjne, polecenia czy nawet wydziedziczyć krewnych, którzy naszym zdaniem nie zasłużyli na spadek. Zdarzają się jednak sytuacje, gdy chcielibyśmy odwołać testament. Jak to zrobić, by w świetle prawa była to ważna czynność?

Kto może sporządzić testament

Kodeks cywilny dokładnie określa granice tego, kto może sporządzić ważny testament. Przede wszystkim osoba, która sporządza testament musi dysponować pełną zdolnością do czynności prawnych, a więc musi być pełnoletnia (art. 944 k.c.).

W tym wypadku to pełnoletniość, a nie wiek są głównym kryterium – przypomnijmy bowiem, że ważny testament może sporządzić także osoba małoletnia, która za zgodą sądu opiekuńczego wstąpiła w związek małżeński.

Co ważne, testament nie może być sporządzony przez przedstawiciela.

Przedstawiciel nie odwoła testamentu

Odwoływanie testamentu k.c. reguluje podobnie jak możliwość sporządzania go: może to zrobić tylko osoba z pełną zdolnością do czynności prawnych. Nie można także odwołać ostatniej woli przez przedstawiciela.

Zapis windykacyjny może znacznie skrócić drogę do objęcia spadku
Zapis windykacyjny może znacznie skrócić drogę do objęcia spadku

Zobacz również

W jaki sposób można odwołać testament

Jeśli uznamy, że sporządzony testament jednak nie odpowiada naszym zamiarom – można go odwołać. Oczywiście spadkodawca nie musi podawać żadnej przyczyny, ani nikomu się tłumaczyć – każdy ma prawo do decydowania o swoim majątku według własnego uznania.

Jakie są możliwości odwołania testamentu? Kodeks cywilny uznaje:

• Sporządzenie nowego testamentu przez spadkodawcę,
• Zniszczenie testamentu (np. spalenie, pocięcie nożyczkami),
• Pozbawienie testamentu cech, od których zależy jego ważność (np. podpisu),
• Dokonanie w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień.


Co jednak można zrobić w sytuacji, gdy spadkodawca sporządził nowy testament, a nie odwołał starego? Wówczas – zgodnie z literą art. 947 k.c. odwołaniu ulegają tylko te postanowienia poprzedniego testamentu, których nie można pogodzić z treścią nowego.

W nowym testamencie nie trzeba także zawierać informacji o tym, że odwołuje się ten poprzedni – ważne jednak, by w sposób niebudzący wątpliwości można było wykazać, że testament odwołujący został sporządzony później (np. w przypadku gdy mamy dwa testamenty, każdy opatrzony datą, wówczas testament późniejszy ma pierwszeństwo przed wcześniejszym – z zaznaczeniem treści art. 947 k.c.).

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zmianami).