Definicję wypadku przy pracy zawiera art. 3 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zgodnie z nim za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
  • podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
  • podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
  • w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Zmiany w ubezpieczeniach społecznych: Część IV. Świadczenia wypadkowe – co nowego
Zmiany w ubezpieczeniach społecznych: Część IV. Świadczenia wypadkowe – co nowego

Zobacz również
Zgodnie zaś z art. 234 par. 1 kodeksu pracy w razie wypadku przy pracy pracodawca ma obowiązek podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, a także zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym zdarzeniom. Z kolei przepisy rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy zobowiązują pracodawcę zatrudniającego pracownika, który uległ wypadkowi, do powołania zespołu powypadkowego. Jego celem jest ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku oraz sporządzenie protokołu powypadkowego.
W opisywanej sytuacji do wypadku doszło jednak w czasie, gdy pracownik nie wykonywał już obowiązków pracowniczych, lecz przebywał na terenie zakładu jako wolontariusz. Tu trzeba zaznaczyć, że nie ma przepisu, który zabraniałby zawarcia z pracownikiem umowy wolontariackiej. Skoro jednak pracownik wykonywał czynności wolontariackie, to zdarzenie nie miało związku z pracą, a tym samym nie będzie mogło być kwalifikowane jako wypadek przy pracy. Takie zdarzenie będzie wypadkiem w szczególnych okolicznościach, o których mowa w przepisach ustawy o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach. Akt ten przewiduje specjalne świadczenia dla osób, które uległy wypadkom lub zachorowały na chorobę zawodową w okolicznościach, które nie dają im prawa do świadczeń wypadkowych z ubezpieczenia społecznego. Wolontarusz podczas wykonywania czynności nie podlega ubezpieczeniu wypadkowemu, lecz w razie wypadku może ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz jednorazowe odszkodowanie finansowane z budżetu państwa. Ustawa nie przewiduje natomiast wypłaty zasiłku chorobowego.
Podstawa prawna
• art. 3 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1205)
• art. 234 par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320)
• art. 2 ustawy z 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 984)
• rozporządzenie Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. nr 105, poz. 870)