Zgodnie z obowiązującym prawem budowlanym, dla wzniesienia większości obiektów budowlanych inwestor musi uzyskać pozwolenie na budowę, które wydaje starosta. Bez tego dopuszcza się samowoli budowlanej i naraża się na rozbiórkę obiektu.

Zgłoszenie małych inwestycji

Nie zawsze jednak budowa bez pozwolenia oznacza samowolę budowlaną. W pewnych wypadkach inwestor może bowiem przystąpić do prac jedynie po dokonaniu zgłoszenia staroście zamiaru budowy. Lista kategorii budynków, do wzniesienia których nie jest potrzebne pozwolenie na budowę, ale jest potrzebne zgłoszenie, zawarta jest w art. 30 prawa budowlanego.
Do najważniejszych zalicza się: obiekty gospodarcze związane z produkcją rolną, wolno stojące parterowe budynki gospodarcze, wiaty i altany o powierzchni zabudowy do 25 mkw., ogrodzenia od strony dróg, tymczasowe obiekty budowlane, niepołączone trwale z gruntem i przewidziane do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce, a także przydomowe baseny i oczka wodne o powierzchni do 30 mkw.
Zgłoszenia wymaga także prowadzenie robót budowlanych polegających m.in. na remoncie, docieplaniu budynków o wysokości do 12 m., a także utwardzeniu powierzchni gruntu na działkach budowlanych oraz instalowaniu tablic i urządzeń reklamowych.

Procedura administracyjna

Inwestor powinien dokonać zgłoszenia jeszcze przed terminem zamierzonego rozpoczęcia robót budowlanych. Do wykonywania robót można przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ nie wniesie sprzeciwu. Sprzeciw taki powinien być wniesiony w drodze decyzji.
Dokonując zgłoszenia inwestor powinien określić w nim rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia należy dołączyć oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz, w zależności od potrzeb, odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami.
W razie konieczności uzupełnienia zgłoszenia właściwy organ nakłada, w drodze postanowienia, obowiązek uzupełnienia brakujących dokumentów. Uchybienia powinny być naprawione w terminie określonym w postanowieniu.

30 dni ma starosta na wyrażenie sprzeciwu wobec budowy obiektu na zgłoszenie

Jeżeli termin ten nie zostanie dotrzymany, to urząd ma obowiązek wniesienia sprzeciwu, w drodze decyzji.
Poza wypadkiem nieuzupełnienia braków zgłoszenia organ, który je rozpoznaje, wnosi sprzeciw także w sytuacji, gdy zgłoszenie dotyczy budowy lub wykonywania robót budowlanych objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę, budowa lub wykonywanie robót budowlanych narusza ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub inne przepisy, albo gdy zgłoszenie dotyczy budowy tymczasowego obiektu budowlanego w miejscu, w którym taki obiekt istnieje.



Bez żadnych formalności

W przypadku prowadzenia niektórych rodzajów robót budowlanych inwestor nie musi mieć nie tylko pozwolenia na budowę, ale nie musi nawet dokować ich zgłoszenia do starosty. Najczęściej dotyczy to drobnych robót i prac budowlanych.
Dokładny wykaz takich robót znajduje się w art. 29 i 30 prawa budowlanego. Bez zgłoszenia inwestor może więc przystąpić m.in. do budowy altan i obiektów gospodarczych na działkach w rodzinnych ogrodach działkowych o powierzchni zabudowy do 25 mkw., ogrodzeń stojących na granicy działki z sąsiadem, jeżeli nie przekraczają one 2,2 m wysokości, a także obiektów małej architektury.
Bez żadnych formalności można także przystąpić do wykonywania robót budowlanych polegających na instalowaniu krat na obiektach budowlanych, instalowaniu urządzeń, w tym antenowych konstrukcji wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych, na obiektach budowlanych, montażu wolno stojących kolektorów słonecznych, a także instalowaniu kabli telekomunikacyjnych w kanalizacji kablowej.
Jak przygotować inwestycję budowlaną
Jak przygotować inwestycję budowlaną

Zobacz również

Przyłącza bez pozwolenia i zgłoszenia

Funkcjonowanie prawie żadnego obiektu budowlanego nie jest możliwe bez przyłączenia do niego mediów, takich jak gaz, woda, kanalizacja czy energia elektryczna. Od jesieni 2005 r. przy prowadzeniu tego typu inwestycji nie jest już konieczne uzyskiwanie decyzji o pozwoleniu na budowę.
Można je prowadzić także bez zgłoszenia do starosty. Inwestor musi jednak sporządzić plan sytuacyjny na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej, przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Jeżeli tego nie zrobi, to budowę przyłączy będzie musiał zgłosić do starosty.

Podstawa prawna
Art. 29, 29a i 30 ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 243, poz. 1623 z późn. zm.).