Oświadczenia majątkowe sędziów będą jawne. Rząd przyjął projekt nowelizacji

Rada Ministrów przyjęła projekt zmiany ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Projekt zmian przygotował wiosną resort sprawiedliwości.

Rząd chce wprowadzić zasadę jawności oświadczeń majątkowych sędziów i obowiązek publikowania oświadczeń majątkowych sędziów i prokuratorów w Biuletynie Informacji Publicznej. Zgodnie z projektem, składając fałszywe oświadczenie majątkowe, sędzia popełni przestępstwo i poniesie za nie odpowiedzialność karną, a nie - jak dotychczas - tylko dyscyplinarną.

Zgodnie z projektem sądy mają zostać zobowiązane, by przy orzekaniu wysokości rekompensaty za przewlekłość postępowań wzięły pod uwagę całą długość postępowania - od chwili jego wszczęcia do momentu rozpoznania skargi. Ma to uniemożliwić ograniczenie rozpoznawania skarg tylko do etapu, na jakim postępowanie znajduje się w momencie składania skargi.

Zmodyfikowane mają być także zasady ustalania wysokości kwot finansowych - nie mniej niż 1 tys. zł za każdy rok postępowania - oraz złagodzone wymogi formalne związane ze składaniem takich skarg. Pozostanie w mocy regulacja, że wysokość tej rekompensaty będzie mieściła się w granicach od 2 do 20 tys. zł.

Przewidziano wprowadzenie nowej kary dyscyplinarnej, polegającej na obniżeniu wynagrodzenia sędziego o 5-15 proc. na okres od 6 miesięcy do 2 lat.

Obecnie sędziowskimi karami dyscyplinarnymi są: upomnienie, nagana, usunięcie z zajmowanej funkcji, przeniesienie do innego sądu lub usunięcie z zawodu. Jak dodano, orzeczenie każdej z kar dyscyplinarnych - poza upomnieniem - skutkować ma pozbawieniem przez pięć lat m.in. możliwości awansowania na wyższe stanowisko sędziowskie oraz objęcia funkcji prezesa, wiceprezesa i kierownika ośrodka zamiejscowego sądu.

Ponadto przewidziano wydłużenie okresu, w którym będzie można wszcząć postępowanie dyscyplinarne wobec sędziego - z 3 do 5 lat od chwili popełnienia czynu. Przewidziano też wydłużenie przedawnienia dyscyplinarnego z 5 do 8 lat, w przypadku wszczęcia postępowania dyscyplinarnego przed upływem 5 lat.

Wprowadzono obowiązek wymierzania kary łącznej w przypadku jednoczesnego ukarania za kilka przewinień dyscyplinarnych. Przewidziano także możliwość wymierzenia kary łącznej, na wniosek obwinionego, gdy popełnił on dwa lub więcej przewinień dyscyplinarnych - zanim zapadło pierwsze, nawet nieprawomocne orzeczenie co do któregokolwiek z nich.

W projekcie założono, że prokurator generalny, prokurator krajowy lub inni upoważnieni przez nich prokuratorzy będą mogli przedstawiać organom władzy publicznej, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach także innym osobom informacje dotyczące działalności prokuratury, w tym informacje dotyczące konkretnych spraw, jeżeli mogą one mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa lub jego prawidłowego funkcjonowania.

Przyjęto również zapis, że w sprawach w których Trybunał Konstytucyjny orzeka w pełnym składzie, uczestniczy osobiście prokurator generalny lub jeden z jego zastępców. Z kolei w sprawach, w których Trybunał orzeka w innych składach, przedstawicielem prokuratora generalnego może być prokurator Prokuratury Krajowej lub prokurator innej jednostki organizacyjnej prokuratury, delegowany do wykonywania czynności w Prokuraturze Krajowej i wyznaczony przez prokuratora generalnego lub jego zastępcę do udziału w tych sprawach.

Znowelizowana ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia.