Szef resortu sprawiedliwości będzie miał prawo żądania dostępu do akt spraw sądowych, gdy będzie to konieczne dla weryfikacji czynności podejmowanych w ramach wewnętrznego nadzoru administracyjnego oraz przed wszczęciem czynności dyscyplinarnych wobec sędziego przez rzecznika dyscyplinarnego - takie uprawnienia ministra wprowadza nowelizacja ustawy o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw, którą 15 stycznia przyjął sejm.

Upoważnienie szefa resortu sprawiedliwości do wglądu w akta spraw sądowych prowadzonych przez sędziego, wobec którego rzecznik dyscyplinarny zamierza wszcząć postępowanie, ma pomóc w ustaleniu podstaw do pojęcia odpowiednich czynności dyscyplinarnych.

Nowelizacja wprowadza też prawo ministra do żądania akt spraw sądowych we wszystkich uzasadnionych przypadkach.

Zgodnie z przyjętym projektem szef resortu będzie także upoważniony do określenia właściwości sądów powszechnych w sprawach z zakresu prawa prasowego, prawa autorskiego i praw pokrewnych oraz ksiąg wieczystych oraz zmian w organizacji sądów, do ustawy o ustroju sądów powszechnych. Jednym z jego uprawnień będzie też możliwość występowania z wnioskiem o rozstrzygnięcie rozbieżności w wykładni przepisów, zwłaszcza w zakresie nadzoru administracyjnego nad sądami i w zakresie etatyzacji sądownictwa.

Nowelizacja przewiduje także zmianę sposobu podejmowania uchwał przez zgromadzenie sędziów sądu apelacyjnego oraz zgromadzenie sędziów okręgu, a także zmianę składu zgromadzenia sędziów okręgu. Ponadto zlikwidowany zostaje zakaz przeprowadzania przez tego samego sędziego wizytatora dwóch kolejnych wizytacji tego samego wydziału. Sędziowie będą też podlegać odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych informacji w oświadczeniu majątkowym oraz zmiany przepisów dotyczących przedawnienia przewinienia dyscyplinarnego.

Zmianie ulegną zasady delegowania sędziów do sądu wyższego rzędu oraz ograniczony zostaje okres delegowania sędziów i przedstawicieli innych niż sędziowie grup zawodowych do ministerstwa sprawiedliwości lub innej jednostki organizacyjnej podległej bądź nadzorowanej przez resort.

Nowela ustala również nowe zasady dotyczące odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów m. in. przez wprowadzenie kary dyscyplinarnej obniżenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego od 5 do 15 proc. na okres od sześciu miesięcy do dwóch lat.