Romowie to jedyna - według autorów programu, przygotowanego w resorcie administracji i cyfryzacji - mniejszość etniczna zagrożona wykluczeniem społecznym. Wpływ na to ma - głosi komunikat CIR - niski poziom wykształcenia w tej grupie etnicznej, który oznacza brak kwalifikacji pożądanych na rynku pracy, a w konsekwencji gorszą sytuację bytową i zdrowotną. Nie bez znaczenia jest też hermetyczny charakter niektórych tradycyjnych wspólnot romskich, które bronią swojej niezależności.
Dlatego głównym celem programu - według CIR - jest zwiększenie poziomu integracji społecznej Romów w Polsce przez działania w dziedzinie edukacji (w tym kulturowej, historycznej i obywatelskiej), aktywizacji zawodowej, ochrony zdrowia oraz poprawy sytuacji mieszkaniowej.
Zadaniem programu nie jest doraźna pomoc Romom w trudnej sytuacji, ale wypracowanie mechanizmów, które pozwolą na trwałą poprawę ich sytuacji społeczno-ekonomicznej - przekonuje CIR.
W programie mówi się o "integracji" Romów. Autorzy rozumieją ten termin jako pomoc Romom w nabyciu tych umiejętności społecznych, które pomogą tej mniejszości korzystać z należnych jej praw. Przekonują, że procesu integracji nie należy utożsamiać ze zjawiskiem asymilacji. Integracja rozumiana tu jest jako "zachowanie odrębności kulturowej przy jednoczesnym wykorzystaniu możliwości, jakie niesie ze sobą współczesny świat".
Program ma dać ministrowi właściwemu do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych (czyli obecnie szefowi MAC) możliwość udzielania wsparcia jednostkom samorządu terytorialnego, podejmującym działania na rzecz zwiększenia integracji swoich romskich mieszkańców. Minister będzie mógł także udzielać pomocy romskim i nie-romskim organizacjom pozarządowym oraz innym instytucjom i podmiotom, "dla których sytuacja Romów w Polsce nie jest obojętna".
Realizacja programu ma być finansowana przede wszystkim z rezerwy celowej budżetu państwa, środków samorządowych oraz unijnych z nowej perspektywy finansowej. Na wykonanie programu w latach 2014-2020 planuje się przeznaczyć z budżetu państwa 74,58 mln zł.
W Polsce - informuje CIR - żyje od 20 do 25 tys. Romów. Mieszkają głównie w większych miastach na obszarze całego kraju. Należą do pięciu grup: Polska Roma, Romów Karpackich (nazywanych także Bergitka Roma lub Romami Górskimi) oraz Kełderaszy i Lowarów, a także mało licznej w Polsce grupy Sinti. Grupy te różnią się wzajemnie pod względem kulturowym, społecznym i ekonomicznym.