Jacek Brzezinka (PO) przedstawiając sprawozdanie komisji finansów publicznych z prac nad projektem, powiedział, że jego istotą jest umożliwienie wykorzystania aktywów finansowych niektórych jednostek sektora finansów publicznych z zarządzaniu płynnością budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego. "Ma to na celu obniżenie poziomu państwowego długu publicznego oraz kosztów obsługi tego długu" - wyjaśnił. Zaznaczył, że poprzedni etap konsolidacji przyniósł obniżenie długu o 25 mld zł.
Brzezinka poinformował, że dyskusja na forum komisji dotyczyła tego, czy z reżimu ustawy nie wyłączyć Polskiej Akademii Nauk. Posłowie mieli też wątpliwości co do wprowadzenia obowiązku przechowywania depozytów sądowych na rachunkach MF. Komisja nie zdecydowała się jednak na wprowadzenie zmian w tym zakresie. Te, które wprowadzono do projektu mają charakter doprecyzowujący, uzupełniający i legislacyjny.
Krystyna Szumilas (PO) zadeklarowała, że jej klub poprze zaproponowane w projekcie zmiany, bowiem prowadzą one do obniżenia długu publicznego o - jak wyliczyło Ministerstwo Finansów - ok. 0,2 proc. względem PKB. Zaznaczyła, że zmiany mogą mieć też korzystny wpływ na budżety jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli zdecydują się one skorzystać z proponowanych rozwiązań.
Jan Łopata z PSL mówił, że na kontach MF będą lokowane pieniądze, które nie są na bieżąco wykorzystywane. Zaznaczył, że taka sytuacja powoduje niepotrzebne dodatkowe koszty.
"Zmiana jest zasadna, ponieważ w znaczący sposób zwiększa płynność państwa" - powiedział Wincenty Elsner z TR. Jego zdaniem zasadne byłoby jednak wykreślenie z konsolidacji depozytów sądowych, bowiem są to pieniądze prywatne, a nie publiczne. Odpowiednią poprawkę zgłosił Andrzej Dąbrowski ze Sprawiedliwej Polski. Wyjaśnił, że celem projektu jest wspieranie budżetu, ale nie można tego robić kosztem obywateli. Zaznaczył, że depozyty w bankach mogą być oprocentowane wyżej niż na kontach MF.
Także Ryszard Zbrzyzny z SLD poparł zaproponowane przez rząd zmiany. Według niego beneficjentem obecnej sytuacji jest sektor bankowy, który mimo kryzysu osiągnął w tym czasie gigantyczne zyski.
Projekt krytykował natomiast Henryk Kowalczyk z PiS. Mówił, że stan finansów państwa musi być bardzo zły, skoro MF sięga po tak niewielkie kwoty. Jego zdaniem koszty społeczne pierwszej konsolidacji trudno jest ocenić, niemniej - jak podkreślił - zamrożenie pieniędzy instytucjom odbija się na ich funkcjonowaniu. "Od tego pieniędzy nie przybędzie. Zabiera się jednym po to, żeby łatać dziurę budżetową" - ocenił. Zapowiedział, że jego klub nie poprzez zmian.
Zgodnie z projektem niektóre instytucje publiczne będą miały obowiązek lokowania wolnych środków w formie depozytu prowadzonego przez ministra finansów. Chodzi o instytucje gospodarki budżetowej, państwowe instytucje kultury, Polską Akademię Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne. Nowy obowiązek obejmie też samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, dla których podmiotem tworzącym jest minister, centralny organ administracji rządowej, wojewoda lub uczelnia medyczna oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Na rachunkach bankowych resortu finansów prowadzonych przez Bank Gospodarstwa Krajowego mają być też przechowywane pieniądze przyjęte do depozytu sądowego.
Zdaniem resortu finansów wejście w życie ustawy może mieć także pozytywny wpływ na budżety jednostek samorządu terytorialnego, które zdecydują się przyjmować depozyty od samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, samorządowych instytucji kultury i samorządowych osób prawnych, na warunkach określonych w projektowanej ustawie.
Według danych MF na koniec IV kwartału 2013 r. SPZOZ-y prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego posiadały depozyty terminowe w NBP i bankach komercyjnych na kwotę 1 mld 184,3 mln zł, samorządowe instytucje kultury na kwotę 28,9 mln zł, a samorządowe osoby prawne na kwotę 1 mld 695 mln zł (75 proc. tej kwoty depozyty wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, które będą objęte obowiązkiem lokowania pieniędzy na kontach MF).
Przeprowadzona w 2010 r. nowelizacja ustawy o finansach publicznych nałożyła obowiązek lokowania wolnych środków w formie depozytu u Ministra Finansów na Narodowy Fundusz Zdrowia, agencje wykonawcze oraz niektóre państwowe osoby prawne.
Natomiast państwowe fundusze celowe zobowiązano do oddawania w zarządzanie wolnych funduszy stanowiących aktywa finansowe Skarbu Państwa. Pozostałym jednostkom sektora finansów publicznych przyznano możliwości lokowania środków w formie depozytu u Ministra Finansów. (PAP)
mmu/ son/