22 marca 2010 podczas Ogólnopolskich Dni Praktyk Prawniczych na UW Paweł Waszkiewicz z Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów przy WPiA zaprezentował specyfikę pracy mediatora.

W ostatnim czasie alternatywne metody rozstrzygania sporów stają się coraz popularniejsze. Wiele osób decyduje się na tego rodzaju rozwiązania nie tylko ze względu na ich szybkość, profesjonalizm, mniejsze koszty, ale również ze względu na niechęć do skomplikowanych i nierzadko trudnych elementów procesu w sprawach rodzinnych.

Mediator jest osobą, której zadaniem jest doprowadzenie do porozumienia między stronami trwającego konfliktu, które nie były wstanie samodzielnie rozwiązać sporu. Nie jest on pełnomocnikiem stron, ani ich doradcą prawnym. Czuwa jedynie nad przebiegiem negocjacji między stronami i stara się doprowadzić do rozwiązania konfliktu w sposób pozasądowy. Pomoc mediatora jest najczęściej pożądana kiedy zawiodą negocjacje prowadzone bezpośrednio przez strony. Natomiast kiedy zawodzi mediacja, strony zwykle decydują się na ostateczność i kierują się do sądu powszechnego lub arbitrażowego, tracąc tym samym możliwość samodzielnego kierowania postępowaniem.

Mediator nie musi mieć wykształcenia prawniczego. Najostrzejsze wymagania stawiane przez prawo, musi spełniać przede wszystkim mediator w sprawach nieletnich oraz mediator w sprawach karnych. Niemożliwe jest między innymi łączenie tego rodzaju pracy z zawodem adwokata, radcy prawnego, jak również wieloma innymi zawodami związanymi z wymiarem sprawiedliwości. Niewielkie wymagania musi natomiast spełniać mediator w sprawach cywilnych.

W wielu ośrodkach organizowane są różnego rodzaju kursy - od krótkich kilkugodzinnych lub weekendowych szkoleń po studia podyplomowe - mające przygotować do pracy mediatora. Prowadzą je między innymi Polskie Centrum Mediacji i Stowarzyszenie Mediatorów Rodzinnych.

Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów od kilku lat prowadzi międzywydziałowe zajęcia - "Klinika Mediacji". Są one skierowane przede wszystkim do studentów Wydziału Prawa i Administracji (WPiA) oraz Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych (ISNS). Warunkiem uczestnictwa jest zaliczenie kursu ''Mediacje i negocjacje prawnicze'' prowadzonego przez dr E. Gmurzyńską lub ''Mediacje i facylitacje – techniki interwencji'' prowadzonego przez dr Z. Czwartosza. Co semestr przeprowadzana jest rekrutacja do Kliniki Mediacji, w wyniku której przyjętych zostaje około 17 osób. Ze względu na dużą konkurencję wybór dokonywany jest na podstawie listu motywacyjnego oraz rozmowy kwalifikacyjnej z kandydatem. Zajęcia prowadzone w ramach Kliniki Mediacji mają charakter warsztatowy – na początku studenci biorą udział w symulacjach mediacji, a następnie współuczestniczą w prowadzeniu mediacji pod kierunkiem profesjonalnych mediatorów. Sprawy wpływające do Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów trafiają między innymi z sądów rejonowych w okręgu warszawskim, a także z instytucji zajmującym się poradnictwem prawnym dla potrzebujących, m.in. Kliniki Prawa przy WPiA UW oraz fundacji Academia Iuris.

Magdalena I. Galas