Komisja Etyki Zawodowej przy Naczelnej Radzie Adwokackiej przedstawiła swój projekt zmian Kodeksu Etyki Adwokackiej. Proponowana nowelizacja wychodzi naprzeciw współczesnym warunkom technicznym, aktualnym przepisom prawnym oraz modyfikacjom działania samorządu adwokackiego.

Nowelizacja, która jest wynikiem półrocznej pracy komisji zawiera m.in. doprecyzowanie zasady swobody wypowiedzi publicznych o prowadzonej przez adwokata sprawie.

Jak czytamy w komentarzu do projektu zmian Kodeksu Etyki Zawodowej (KEZ) nie zmieniono ani nie zmodyfikowano dotychczasowych wartości etycznych oraz aksjologicznych ( np: tajemnicy adwokackiej). Komisja Etyki Zawodowej nie doszukała się jakichkolwiek wartości, które okazałyby się nieaktualne i zdatne do modyfikacji. Komisja nadała im dodatkowe znaczenie, tworząc warunki do ich lepszej egzystencji w prawie.

Komisja postanowiła przyjąć nową nazwę dla poprzedniego „ zbioru zasad”. Podkreśla ona, że nazwa „ Kodeks Etyki Adwokackiej” jest w potocznym użyciu, nie jako podtytuł ( czym był do tej pory), lecz jako nazwa główna. Jej zdaniem, cechuje się ona prostotą, jaśniejszym przekazem oraz lepiej nadaje się na tłumaczenia na języki obce.

Nowa preambuła

Całkowitą nowością okaże się preambuła mająca ukazać istotę zawodu adwokata. Zastąpi ona dotychczasowe zdanie wprowadzające, które zdaniem komisji miało charakter jedynie techniczny. Preambuła zaś ma oddać rangę zawodowi adwokata oraz podkreślić jego znaczenie.

Propozycje zmian

Komisja uznała za potrzebne doprecyzowanie katalogu zawodów prawniczych, niekolidujących z wykonywaniem jako zasadniczym zawodu adwokata. Obniżanie poziomu adwokata w izbach niższych ( przez komisję nazwana postępującą pauperyzacją) jest sprzężone z podejmowaniem przez niego funkcji syndyka oraz kuratora.

W projekcie Komisji zawarto dyspozycje dotyczące swobody wypowiedzi o prowadzonej sprawie. Doprecyzowano je, korzystając z obserwacji zachowań adwokatów prowadzących sprawy będące punktem zainteresowania mediów. Komisja stoi na stanowisku, że adwokat nie może spełniać się jako rzecznik prasowy czy specjalista od marketingu politycznego.

Komisja poruszyła problem roli adwokata jako patrona, który zapewnia zatrudnienie w kancelariach. Jako, że ich instytucja ma z zasady pomagać młodszym adeptom sztuki prawniczej, funkcja ta powinna być uznana za bardzo doniosłą. Podkreślono jednak, że obecnie przy trudnej sytuacji rynkowej, zadania patrona nie należą do najłatwiejszych.

Zakaz reklamy utrzymany

Projekt utrzymał generalny zakaz reklamy. Zdaniem Komisji reklama w świecie adwokackim jest niebezpieczna, ponieważ prowadziłaby do naruszenia ustalonych proporcji pomiędzy małymi a dużymi spółkami oraz indywidualnymi kancelariami. Dodano także, że zakaz reklamy jest obecny w państwach unijnych oraz nie stoi w sprzeczności z dyspozycjami polskiego prawa konkurencji. Nie zabroniono jednak zamieszczania i pozycjonowania informacji w Internecie.

Projekt wskazał na konieczność rozwoju Krajowego Rejestru Adwokatów i Aplikantów. Serwis ten cechuje się nowatorstwem w wyszukiwaniu specjalizacji. Można w nim podawać adresy stron www oraz adresy poczty elektronicznej. Komisja jest przekonana, że system ów jest niezbędnym źródłem wiedzy o adwokatach, a tym samym doskonałym źródłem promocji.


Komisja Etyki Zawodowej nie zajęła stanowiska wobec praktyk umieszczania w Internecie tudzież w prasie ogłoszeń, które zawierają frazę „ skuteczny adwokat”. Jej zdaniem, nie jest możliwe do wykazania czy ogłoszenie takie pochodzi od rzeczywiście zainteresowanego podmiotu, czy jest ono umieszczane bez jego wiedzy.

„Depozyt adwokacki”

Projekt zwiastuje zmiany w zakresie tzw. depozytu adwokackiego, czyli umowę której przedmiotem jest wpłata przez klienta na rachunek bankowy adwokata określonej sumy pieniędzy, zastrzegająca możliwość wydania tej kwoty przez adwokata na dowolny cel, o ile jest on uzgodniony z klientem. Szeroko ujęto tą kwestię, stwierdzając, że niewłaściwe korzystanie z depozytów może zachwiać gospodarnością adwokacką.

Dostrzegając, że stale wzrasta liczba adwokatów, powodując obciążenie rad okręgowych Komisja zaleca potwierdzenie faktu, że z tytułu pracy w samorządzie adwokackim pełniący wskazane zadania adwokaci „ funkcyjni” mogą rościć sobie prawo do odpowiedniego ekwiwalentu pieniężnego za czas, który spędzili wykonując obowiązki samorządowe. Obowiązki takie nierzadko kolidują z pracą w kancelariach.

Efektem stałego monitorowania środowiska adwokackiego przez Komisję jest zauważenie niebezpiecznego procederu krytyki adwokatury. W projekcie znajduje się paragraf mówiący o tym, że adwokaci mają prawo do rzeczowej krytyki. Jako, że wiele słów krytyki odnośnie adwokatury pada na forum publiczne, Komisja uznała za stosowne by były obecne w otwartych rozmowach w ramach dyskusji nad zmianami w adwokaturze.

Kolejną ważną kwestie, którą poruszyła Komisja Etyki Zawodowej było ustosunkowanie się do licznych zarzutów klienteli w sprawach z urzędu, które są wysyłane do sądów i rad okręgowych. Ich treść dotyczy braku kontaktowania się z pełnomocnikiem , co negatywnie wpływa na całość postępowania. Komisja daleka jest od marginalizowania tego problemu.


Nowy Kodeks ma być przyjęty jesienią 2011 roku. Do tego czasu można przekazywać uwagi do projektu na adres Komisji Etyki Adwokackiej: osobowy@nra.pl

Karol Muż

Zobacz także:

Protest prawników z całego świata przeciwko ustawie o egzaminach prawniczych

Zmiany w kształceniu prawników dyskutowane w środowisku międzynarodowym