Trybunał Konstytucyjny rozstrzygał, czy przepisy o tzw. janosikowym są zgodne z konstytucją. TK dostrzegając wady ustawowego mechanizmu i poddając krytyce określone rozwiązania, stwierdził, że zasadnicze regulacje pozostają w zgodzie z konstytucją oraz Europejską Kartą Samorządu Lokalnego.

Trybunał Konstytucyjny zbadał, na wniosek Rady Miasta Stołecznego Warszawy oraz na wniosek Rady Miasta Krakowa, niektóre przepisy ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Trybunał ocenił przepisy kształtujące obowiązek gmin oraz powiatów, dokonywania corocznych wpłat wyrównawczych,tzw. janosikowego, do budżetu państwa, z przeznaczeniem na część równoważącą subwencji ogólnej dla gmin i powiatów. Przepisy te tworzą tzw. mechanizm wyrównania poziomego dochodów jednostek samorządu terytorialnego.

Wnioskodawcy nie zakwestionowali dopuszczalności wprowadzenia takiego mechanizmu. Zarzucili, że przepisy ustawy o dochodach, na podstawie których ustala się krąg podmiotów zobowiązanych do wpłat wyrównawczych , a także przepisy określające zasady podziału części równoważącej subwencji ogólnej dla gmin i powiatów, nie spełniają standardów konstytucyjnych.

Zobacz: TK przyjrzy się zasadom rekrutacji do szkół i przedszkoli

Trybunał Konstytucyjny uznał, że dostępne dane liczbowe nie uzasadniają tezy, że jednostki samorządu terytorialnego, w związku z koniecznością dokonywania wpłat wyrównawczych, nie mogą wykonywać powierzonych zadań.

Ponadto TK orzekł że przepisy, które służą określeniu gmin i powiatów zobowiązanych do wpłat, jak i przepisy określające beneficjentów tych wpłat nie naruszają zasady adekwatności podziału dochodów między państwo a samorząd terytorialny. Trybunał Konstytucyjny uznał, że mechanizm wyrównania poziomego nie zastąpił podstawowych instrumentów finansowania gmin oraz powiatów i nadal pełni jedynie rolę uzupełniającą.

Jednocześnie Trybunał podkreślił, że obowiązujący mechanizm nie jest jedynym z możliwych modeli wyrównania poziomego jednostek samorządu terytorialnego. W ocenie Trybunału dopuszczalne jest odejście od aktualnych rozwiązań i przyjęcie przez prawodawcę innych, spełniający w większym stopniu oczekiwania samorządów. Dopóki jednak prawodawca nie wykracza w tym zakresie poza standardy konstytucyjne, nie ma podstaw do uznania za niezgodne z konstytucją przepisów, na podstawie których ustala się krąg podmiotów zobowiązanych do wpłat wyrównawczych, a także przepisów określających zasady rozdysponowywania części równoważącej subwencji ogólnej dla gmin i powiatów- zaznaczył.

Zobacz: TK w sprawie kontroli korespondecji podejrzanego z obrońcą

Trybunał podzielił z kolei zarzut wnioskodawców, że art. 36 ust. 4 pkt 1 ustawy o dochodach, regulujący sposób dysponowania m.in. niewykorzystanymi środkami uzyskanymi z wpłat na część równoważącą subwencji ogólnej, jest niezgodny z zasadą wyłączności ustawy w zakresie określania źródeł dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Trybunał uznał, że upoważnienie ministra właściwego do spraw finansów publicznych do dysponowania wspomnianymi środkami, bez wskazania jakichkolwiek kryteriów w oparciu, o które podział środków następuje nie spełnia wymagań konstytucyjnych.

PS/źródło:TK

Zobacz także:

TK: Przepisy dotyczące dyscyplinarek architektów zgodne z konstytucją

TK orzekł w sprawie przedawnienia roszczeń