Helsińska Fundacja Praw Człowieka skierowała do Ministra Sprawiedliwości pismo w sprawie zgodności z Europejską Konwencją Praw Człowieka polskich uregulowań zawartych w kodeksie postępowania karnego dotyczących przeszukania.
Wątpliwości co do zgodności tej regulacji z Konwencją powstały w związku z wydaniem przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu wyroku w sprawie Rachwalski i Ferenc przeciwko Polsce (skarga nr 47709/99).
W uzasadnieniu wyroku Trybunał podkreślił, że w celu zapobieżenia w przyszłości podobnym naruszeniom potrzebne jest stworzenie specjalnych gwarancji zapewniających efektywną ochronę praw człowieka określonych w art. 8 Konwencji. Takie gwarancje mogą obejmować, zdaniem Trybunału, wydanie przepisów prawnych ograniczających możliwość wejścia do domu osoby przeszukiwanej, a także regulujących obecność bezstronnej osoby w czasie przeszukania lub uzyskanie wyraźnej zgody właściciela, jako warunku wejścia do jego mieszkania.
Art. 221 kodeksu postepowania karnego wskazuje na ograniczenia czasowe związane z dokonywaniem czynności procesowej, jaką jest przeszukanie. Wyłącza on możliwość jej przeprowadzenia w porze nocnej, tj. od godziny 22 do godziny 6. Z kolei art. 224 § 2 k.p.k. Przewiduje, że podczas przeszukania ma prawo być obecna osoba, u której ma nastąpić przeszukanie oraz osoba przybrana przez prowadzącego czynność. Ponadto przepis ten przewiduje możliwość obecności osoby wskazanej przez właściciela mieszkania, u którego dokonuje się przeszukania, jeżeli nie uniemożliwia to przeszukania albo nie utrudnia go w istotny sposób.
Wydaje się, że aby art. 224 § 2 k.p.k. spełnił swoją gwarancyjną rolę, jego treść powinna być znana osobie, o której mowa w tym przepisie. Helsińska Fundacja Praw Człowieka zwróciła się z prośbą o zmianę obecnie obowiązujących przepisów (również o charakterze wewnętrznym) w celu stworzenia regulacji, która nakładałyby na organ prowadzący przeszukanie obowiązek poinformowania osoby, u której prowadzona jest ta czynność o zakresie jej uprawnień płynących z art. 224 § 2 k.p.k. Mogłoby to stanowić poszerzenie art. 224 § 1 k.p.k., który nakazuje zawiadomienie takiej osoby o celu przeszukania oraz wezwanie do wydania poszukiwanych przedmiotów.
HFPC/AS
Zobacz także:
Ambasador Monako w Pałacu Prezydenckim