W dniu 23 lutego 2011 r. odbyła się rozprawa przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie w sprawie skargi A.S. na decyzję Rady ds. Polaków na Wschodzie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uwzględnił skargę A.S. na decyzję Rady ds. Polaków na Wschodzie z 14 czerwca 2010 r. podtrzymującą decyzję Konsula RP w B. o unieważnieniu Karty Polaka. Tym samym uchylił decyzję Rady wskazując, że została podjęta z naruszeniem prawa, tj. z pominięciem analizy dowodów mających stanowić podstawę rozstrzygnięcia Konsula RP w B. Sprawa została objęta Programem Spraw Precedensowych.

Karta Polaka

Karta Polaka- jest to dokument potwierdzający przynależność do Narodu Polskiego, przyznający m.in. prawo do nieodpłatnego otrzymania wizy pobytowej długoterminowej, uprawniającej do wielokrotnego przekraczania granicy Polski, możliwość podjęcia legalnej pracy bez konieczności posiadania zezwolenia na pracę w Polsce, możliwość korzystania z bezpłatnego systemu oświaty w Polsce, oraz prawo pierwszeństwa ubiegania się o środki finansowe z budżetu państwa polskiego lub z budżetu samorządów gmin w Polsce, przeznaczone na wspieranie Polaków za granicą.

Stan faktyczny

Skarżący złożył w Konsulacie Generalnym Rzeczpospolitej Polskiej w B. wniosek o przyznanie mu Karty Polaka. Konsul Rzeczpospolitej w B. przyznał A.S. Kartę Polaka.
W dniu 19 kwietnia 2010 r. Konsul Rzeczpospolitej Polskiej w B. wydał decyzję o unieważnieniu przyznanej uprzednio Karty. Jak wskazano w powyższej decyzji, podstawą prawną jej wydania były względy obronności, bezpieczeństwa, ochrony porządku publicznego Rzeczypospolitej Polskiej oraz działanie na szkodę podstawowych interesów Rzeczypospolitej Polskiej, co stanowi przesłanki z art. 19 ustawy o Karcie Polaka.
W dniu 14 czerwca 2010 roku, na skutek odwołania A.S., działająca jako organ drugiej instancji Rada do spraw Polaków na Wschodzie utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję Konsula Rzeczpospolitej Polskiej w B. Odnosząc się do kwestii naruszenia postanowień art. 19 przedmiotowej ustawy w uzasadnieniu decyzji Rady wskazano jedynie, że w dniu 7 maja 2010 roku Konsul RP w B. przekazał Przewodniczącemu Rady do spraw Polaków na Wschodzie „informacje o wystąpieniu okoliczności uzasadniających unieważnienie Karty Polaka”, które wpłynęły z Departamentu Współpracy z Polonią Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W uzasadnieniu powyższej decyzji nie wskazano jednak w jaki sposób i w jakim zakresie działalność A.S. naruszała przepisy ustawy o Karcie Polaka, skutkując koniecznością unieważnienia wydanego mu dokumentu.
A.S. wniósł skargę na decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. W uzasadnieniu skargi wskazał, że w decyzji Rady nie podano żadnych merytorycznych powodów ani faktów, na podstawie których Konsul RP w B. wydał decyzję unieważniającą przyznaną mu Kartę Polaka. Podkreślono również, że nie jest mu znana treść pisma Departamentu Współpracy z Zagranicą MSZ, na którą powołała się Rada. Skarżący wskazał również, że postawione wobec niego zarzuty, nie poparte żadnymi dowodami uważa za absurdalne i wysoce krzywdzące.

W jakich okolicznościach Konsul RP może unieważnić Kartę Polaka

Zgodnie z ustawą o Karcie Polaka Konsul RP unieważnia Kartę Polaka, w razie gdy po otrzymaniu Karty Polaka jej posiadacz zachowuje się w sposób uwłaczający Rzeczypospolitej Polskiej lub Polakom, przez wzgląd na obronność, bezpieczeństwo, ochronę porządku publicznego Rzeczypospolitej Polskiej oraz działanie na szkodę podstawowych interesów Rzeczypospolitej Polskiej, lub w razie zrzeczenia się Karty Polaka przez jej posiadacza.

Braki w materiale dowodowym stanowiącym podstawę rozstrzygnięcia Rady

W przedmiotowej sprawie decyzja Konsula RP została wydana w oparciu o względy obronności, bezpieczeństwa, ochrony porządku publicznego Rzeczypospolitej Polskiej oraz działanie na szkodę podstawowych interesów Rzeczypospolitej Polskiej. Działając jako organ I instancji, Konsul RP w B. wskazał w decyzji unieważniającej jedynie podstawę prawną rozstrzygnięcia. Również organ odwoławczy – Rada do spraw Polaków na Wschodzie nie wskazał faktów ani dowodów potwierdzających zasadność stawianych zarzutów.

Przesłanki na których oparto decyzję mają charakter niedookreślony. Oceny istnienia zagrożenia dokonuje konsul, który działa w ramach dużej dozy swobody interpretacyjnej. W rezultacie więc wyłącznie od powziętego przez niego przekonania o istnieniu bądź braku zagrożeń ze strony wnioskodawcy dla obronności, bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego RP zależy odmowa przyznania Karty Polaka bądź przyznanie tej Karty.

Konsul ma obowiązek przeprowadzić rzetelną ocenę konkretnej sytuacji

Szeroka swoboda konsula w zakresie interpretacji tej przesłanki, nie zwalnia go - a wręcz podkreśla obowiązek wnikliwego rozpatrzenia sytuacji wnioskodawcy pod kątem stwarzania przez niego ewentualnych zagrożeń. Dla posłużenia się przez konsula tą przesłanką odmowy przyznania Karty niezbędne jest wykazanie, że zagrożenie ze strony wnioskodawcy dla obronności, bezpieczeństwa państwa czy porządku publicznego jest realnie oparte na konkretnych i przekonujących dowodach. W żadnym razie konsul, odmawiając przyznania Karty Polaka z powodów zagrożenia obronności, bezpieczeństwa państwa oraz porządku publicznego, nie może postępować dowolnie, lecz musi odwoływać się do racjonalnie przeprowadzonej kwalifikacji sytuacji wnioskodawcy w zakresie stanowienia przez niego autentycznego niebezpieczeństwa i zagrożenia wskazanych wartości.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uwzględnił skargę A.S. oraz uchylił decyzję Rady ds. Polaków na Wschodzie z dnia 14 czerwca 2010 r. Sąd wskazał, że ponowna decyzja musi zostać podjęta w oparciu o cały materiał dowodowy zebrany w sprawie, tj. również z uwzględnieniem treści pisma z MSZ, na które powołuje się Rada. Wyrok jest nieprawomocny.
RO/źródło:HFPC
Zobacz także:

Wyrok ETS odnośnie kosztów postępowań transgranicznych

SOKiK: PZU Życie naruszyło konkurencję